De kruitdamp is opgetrokken en de laatste ‘cocksuckers’ en ‘cunts’ zijn uitgespuwd: met de film Deadwood krijgt de gelijknamige HBO-westernserie, dertien jaar na de laatste aflevering, eindelijk haar slotact. Knack Focus velt zijn oordeel.
1889. Een nagelnieuwe stoomtrein raast richting het mijnstadje Deadwood, dat dertien jaar na zijn ontstaan nog steeds in de ban van de goudkoorts is maar waar nu de eerste telefoonpalen in de grond worden geheid en de oprichting van de staat South Dakota wordt gevierd. Iets verderop daalt de straalbezopen Calamity Jane (Robin Weigert) op haar paard de lommerrijke heuvels af richting het bonte amalgaam van hotels, bordelen, winkeltjes en huizen in de vallei.
Het zijn twee scènes aan het begin van de langverwachte Deadwood-film die in evenveel minuten heel veel beloven: dit wordt het verhaal van een gemeenschap die vasthoudt aan haar prille geschiedenis en tradities maar met enige tegenzin de vooruitgang omarmt. De scènes beloven nog meer: een blij weerzien voor velen, een aangename eerste kennismaking voor een nieuwe generatie kijkers.
Het was in de zomer van 2006 dat de kijker afscheid moest nemen van de hoogst onbeleefde saloon- annex bordeeluitbater Al Swearengen (Ian McShane), de gefrustreerde sheriff Seth Bullock (Timothy Olyphant), de doodbrave potten-en-pannenverkoper Sol Starr (John Hawkes), de steenrijke weduwe Alma Garret (Molly Parker) en de tientallen andere, veelgelaagde personages die showrunner David Milch drie seizoenen lang door de modderige straten van het prille Deadwood had laten laveren.
Een welomlijnde plot was er niet, bruut geweld, schuttingtaal, referenties aan het naar zichzelf zoekende Amerika van na 9/11 en door Shakespeare en Bijbelpassages bezwangerde dialogen des te meer. Dat kon toen nog, in pre-Netflixtijden, toen kabelzender HBO pareltjes als TheSopranos, The Wire en Deadwood produceerde en nog niet moest opboksen tegen het peperdure, met bioscoopgezichten overladen haastwerk dat heden ten dage op het kleine scherm te zien is.
Na drie seizoenen was het echter voorbij: hoewel de serie een hondstrouw publiek had en de nieuwe, fel verbeterde contracten van hoofdrolspelers McShane en Olyphant ter ondertekening klaarlagen – die laatste had zelfs, ietwat voorbarig, een nieuw stulpje gekocht -, trok HBO de stekker eruit. Reden: te weinig kostenefficiënt en door de nogal vreemde werkmethodes van Milch ook te arbeidsintensief. Die bleef bij de zender aandringen op een vierde seizoen, maar ving meer dan een decennium bot, tot hij vorig jaar een filmscript indiende waar iedereen mee kon leven.
Deadwood, the movie stond eindelijk in de steigers, maar de bedenkingen bij dat nieuws waren al even talrijk als de kreetjes van opwinding die het veroorzaakte. We zetten enkele daarvan voor u op een rij en toetsen ze af aan de film die u vanaf 9 juni in Play kunt bekijken.
Het verhaal van Deadwood was afgerond. Een film was eigenlijk overbodig. WAAR
Het blijft merkwaardig dat kijkers zo verknocht kunnen raken aan een serie dat ze er maar geen afscheid van kunnen nemen. Want dat lag aan de basis van de collectieve woede die uitbarstte na de beslissing van HBO om Deadwood stop te zetten: een verslaving zonder verstrekkende gevolgen voor de gezondheid.
Die frustratie was ook nergens op gebaseerd, want de laatste aflevering bood wel degelijk een waardig afscheid. Al Swearengen schrobde toen het bloed van een van zijn prostituees van de vloer. Hij had haar de keel overgesneden om te verhinderen dat zijn protegee Trixie (Paula Malcomson) opdraaide voor de aanslag op de machtsgeile zakenman George Hearst (Gerald McRaney), die vervolgens door sheriff Bullock – en met de staart tussen de benen – uit Deadwood verwijderd was. Iedereen ontliep zijn straf, zoals wel vaker in het stadje was gebeurd.
Open einde.
Dertien jaar later – tien in de serie – blijkt van niet, want net de afwikkeling van die gebeurtenissen vormt het hart van de film. Wanneer Hearst als nieuwbakken senator naar het mijnstadje terugkeert om er de feestelijkheden bij de oprichting van de staat South Dakota op gang te trekken, zet dat bij velen kwaad bloed. Dat wordt er niet beter op wanneer Hearst zijn oog laat vallen op de gronden van een van Deadwoods geliefdste inwoners. Die geeft hem echter de vinger en bekoopt dat met zijn leven.
Het is een leuk, naar Milch-maatstaven strak plot, uiterst bekwaam in beeld gebracht door Daniel Minahan ( Game of Thrones, House of Cards). Enig manco: vrijwel niemand in Deadwood lijkt in die tien jaar te hebben gelééfd. Marshal Bullock en zijn vriend runnen intussen dan wel een drukbezocht hotel, maar dat is het zowat. Ondanks de maatschappelijke veranderingen en technologische vooruitgang lijkt de tijd in Deadwood te hebben stilgestaan en gaan de personages gebukt onder de lasten van het verleden. Waardoor het lijkt alsof deze langgerekte, laatste episode er vooral eentje voor de fans is.
Wie de serie niet heeft gezien, heeft geen fuck aan de film. ONWAAR
Voor het eerst een filmscenario schrijven, een discipline met eigen wetmatigheden, was niet de grootste uitdaging voor David Milch, die tot dan toe alleen aan baanbrekende series als Hill Street Blues, NYPD Blue en Deadwood had gewerkt. HBO was immers duidelijk geweest: de film mocht niet alleen een nostalgietrip voor de fans van weleer worden, maar moest een nieuwe generatie tv-kijkers ertoe aanzetten na de film ook de originele serie te ontdekken. Makkelijker gezegd dan gedaan, als je een oude plotlijn weer opraapt, want dan heb je heel wat uit te leggen.
Met de film levert Milch, van wie een paar weken geleden bekend werd dat hij aan alzheimer lijdt, het ultieme bewijs van het narratieve genie dat hem wordt toegedicht. Hij heeft slechts een viertal flashbacks naar de serie nodig om de Deadwood-maagd alle informatie op te lepelen die nodig is om mee te zijn met de film.
Die is dus niet zomaar een laatste episode geworden. Het is een op zich staande film. Een behoorlijk goede dan nog, met veel geweld, enkele beklijvende shots en voldoende zinderende dialogen die niet voor die uit de serie hoeven onder te doen.
Eén film met zoveel personages? Dat lukt niet. ONWAAR
Heel opmerkelijk: met uitzondering van Powers Boothe, die in 2017 aan pancreaskanker stierf, meldden alle acteurs uit de serie zich op de set. Sommigen, zoals de intussen bejaarde maar veelgevraagde Ian McShane (76), bewogen hemel en aarde om bij deze – vermoedelijk eenmalige – reünie aanwezig te zijn. Dat bracht de fans in vervoering, maar Milch had zich tegelijk in de nesten gewerkt: hij moest al die personages ook een plaats geven in een film van nauwelijks twee uur.
Dat is hem uitstekend gelukt, al moest hij daartoe wel het kill your darlings-principe huldigen en enkele onpopulaire keuzes maken. Dat heeft vooral gevolgen voor de personages die in de serie voor comic relief zorgden, wat dan weer voor meer bittere ernst zorgt. Zo beperkt de inbreng van de hilarische stadsreporter (Jeffrey Jones) zich tot het nemen van een tweetal foto’s en komen ook de ketterende Chinese varkensboer Mister Wu (Keone Young) en zelfs burgemeester E.B. Farnum (William Sanderson) – toch een van de aantrekkingspolen van de reeks – er bekaaid af. Als doekje voor het bloeden wordt in de ietwat getelefoneerde maar hartverscheurende finale meer schermtijd gegund aan Swearengens kreupele dienstmeid Jewel, gespeeld door de eveneens andersvalide Geri Jewell.
We dagen u uit om het op dat moment droog te houden.
Wordt moeilijk.
Timothy Olyphant is een nogal beperkte acteur. WAAR
Dat is een understatement. Olyphant beschikt over een halve gelaatsuitdrukking meer dan Steven Seagal (naast ‘boos’ ook ‘enigszins grijnzend’), en dat weet hij als geen ander. Het is een publiek geheim dat de acteur zolang heeft geaarzeld om de rol van de gefrustreerde wetsdienaar Seth Bullock te hernemen omdat hij allerminst tevreden was met zijn acteerprestaties in de serie. In een onlangs gepubliceerd, heel openhartig setinterview met Rolling Stone deed hij daar nog een schepje bovenop: ‘Plak eender welke acteur een snor op, en hij zal de klus klaren.’
Klinkklare nonsens, want net zoals in de puike politieserie Justified, waarin Olyphant een U.S. Marshal met cowboyhoed en Wilde Westen-methodes neerzet, bleek hij in Deadwood de ideale castingkeuze. Achter zijn geconstipeerde uiterlijk gaat namelijk zowel opgekropte woede, vastberadenheid als vertwijfeling schuil, drie karakteristieken die van Bullock zo’n uniek en geliefd personage maken. En dan is er nog de manier waarop hij wandelt, met zijn kaarsrechte rug die wordt omhuld door die lange mantel. Zijn sterkste momenten in de film zijn dan ook die waarop Minahan zijn achterzijde filmt.
Pure dreiging. Pure poëzie ook.
Leve Timothy Olyphant.
En bij uitbreiding: leve Deadwood.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
