de meningen over Michael Moore en zijn Gouden Palm-winnende ‘Fahrenheit 9/11’ – de vileine aanval op de clan-bush – zijn meer verdeeld én explosiever dan de buitenwijken van Bagdad. Door Dave Mestdach

FAHRENHEIT 9/11 VANAF 7/7 IN DE BIOSCOOP

PRO Madonna

Madonna – de chronisch veranderende popdiva die privé tegenwoordig met haar kabbalanaam Esther moet worden aangesproken – laat tijdens haar jongste concerttournee geen kans onbenut om haar fans aan te porren om Moores controversiële documentaire toch maar in de bioscoop te gaan bekijken. ‘Nooit heb ik zo hard om een film moeten huilen,’ sprak ze van op het podium van Madison Square Garden, ‘en ik ben er zeker van dat ik er heel wat van kan opsteken. De film is niet alleen inspirerend en educatief, hij is tevens het bewijs dat mensen een verschil kunnen maken, dat wij een verschil kunnen maken.’ Moore kwam haar backstage bedanken, maar moest wel wachten tot haar encore (een blitse versie van Material Girl) afgelopen was.

Hollywood

Het moet van het Indiase Goa in de jaren zestig of de jongste verjaardag van Kris Merckx geleden zijn dat zoveel wereldverbeteraars nog op dezelfde plek samentroepten. Moore wordt tegenwoordig door Hollywood immers langs alle kanten met complimenten overladen. Gingen al voorop in de strijd en vooral gewillig mee op de foto: Martin Sheen, Sharon Stone, Leonardo DiCaprio, Tom Hanks, Ellen DeGeneres, David Duchovny, Meg Ryan, Jack Black, Jodie Foster, Drew Barrymore, Viggo Mortensen, Meryl Streep, Martin Scorsese, Jonathan Demme, Sean Penn, Jeff Bridges, Demi Moore en haar speeltje Ashton Kutcher, al weten we niet zeker of die laatste wel wist waarover het ging.

Jonas Geirnaert

De Gentse cineast Jonas Geirnaert is amper 22, maar heeft al meer ballen dan een bronstige stier. Op het laatste filmfestival van Cannes kreeg hij de prijs voor de beste kortfilm ( Flatlife). In zijn dankwoord verwees Geirnaert niet alleen naar Michael Moore, hij riep ook op om straks in geen geval voor Bush te stemmen. ‘Moore is een inspiratie,’ aldus Geirnaert, ‘omwille van zijn lef, zijn humor en zijn baanbrekend werk als documentairemaker. Mogelijk is niet alles honderd procent deontologisch correct, maar ik denk dat het doel de middelen deze keer heiligt. Dat Moore ook steun krijgt uit de zakenwereld, is niet zo’n probleem. Tenslotte rest hem geen andere keuze. Hij dient het op te nemen tegen het machtigste zakenimperium van de VS – de clan-Bush en zijn Saudische vriendjes – en tegen de conservatieve massamedia.’

Fox News

Doorgaans rechtser dan het knapenkoor van het Sint-Maartensfonds, maar zowat de enige grote tv-zender die zich in Amerika durfde te verzetten tegen de door rechtsconservatieve stoottroepen georchestreerde mediaboycot op Fahrenheit 9/11. Niet omdat Moore hun favoriete knuffelbeer is – bij Fox op kantoor mikken ze wellicht vogelpikpijltjes naar zijn kop – maar omdat ze het verbieden van films en het schrappen van reclamefilmpjes als een inbreuk op de vrije-meningsuiting, als een vorm van ‘blacklisting’en dus als ‘on-Amerikaans’ beschouwen.

The Yes Men

Ook de Yes Men – een stel andersglobalistische komieken – gaven Bush al een flinke knauw in zijn oliegladde wangetjes met een heerlijk satirische website in fictieve dagboekstijl. Bovendien draaide Chris Smith (cameraman van de Moore-films The Big One en Bowling for Columbine) vorig jaar nog een spraakmakende documentaire over hun hilarische parodieën op het WTO. Het concept? Geef je valselijk uit voor vertegenwoordiger van ’s werelds invloedrijkste handelsorganisatie, leg aan een kapitaalgeil publiek van moreel murw geslagen CEO’s de meest reactionaire ideeën over economie en management voor en hallucineer bij de vaststelling dat ze je er zowaar nog applaus voor geven ook.

CONTRA Jean-Luc Godard

Van je vrienden moet je het hebben. Aanvankelijk werd Moore door intellectueel links in de armen gesloten, maar nu geven ze hem de wind van voren. Volgens Jean-Luc Godard, de marxistische voorman van de Nouvelle Vague, brengt Fahrenheit 9/11 Bush uiteindelijk meer hulde dan schade toe. Net als Bush bedient Moore zich namelijk van populisme en demagogie om de massa een politieke boodschap door de strot te rammen. In Les Cahiers du Cinéma stond onlangs nog te lezen: ‘De overwinning van Moore in Cannes is een politieke nederlaag voor de cinema.’ Ook in de VS reageert links verdeeld. Zo publiceerde de linkse columnist Christopher Hitchens in Slate Magazine een vlijmscherp artikel onder de veelzeggende titel Unfairenheit 9/11 waarin Moores sofistische gevolgtrekkingen met de grond worden gelijkgemaakt.

michael wilson

De jonge documentairemaker Michael Wilson geeft Moore een koekje van eigen deeg in zijn even satirische als patriottische documentaire Michael Moore hates America. Deze film, gedrapeerd rond de aanhoudende weigering van Moore om Wilson een interview te verlenen, moet bewijzen dat de Amerikaanse Droom nog steeds springlevend is. Nog gelijkenissen met Moores debuut Roger and Me (waarin General Motors-baas Roger Smith op zijn beurt weigerde om Moore onder ogen te komen): de film werd grotendeels met privé-giften gefinancierd. Indien alles volgens plan verloopt – en rechtse rakkers zijn nu eenmaal behoorlijk punctueel – komt de film eind augustus in de Amerikaanse bioscoop.

Ray Bradbury

‘Moore is a screwed asshole’, liet een woeste Bradbury in People optekenen. De auteur van Fahrenheit 451 is er niet over te spreken dat Moore voor de titel van de film inspiratie haalde bij zijn in 1953 gepubliceerde raison d’etre, maar hem nooit toestemming vroeg om met de cijfertjes ervan te mogen goochelen.

Michael Eisner

De hele distributierel in een notendop: Icon Films, het productiehuis van Mel Gibson, wilde de film wel financieren, maar schoof het project (kennelijk onder druk van republikeinse lobbyisten) door naar Miramax, dat echter onder Disney ressorteert. Disney-opperhoofd Michael Eisner, bezorgd om het apolitieke imago en de rechtse vleugel van zijn bedrijf, weigerde de film te verdelen. Onder druk van de media gaf Eisner Miramax dan toch de toestemming om een alternatieve distributeur te zoeken. Die kwam er met de independents Lions Gate Films en IFC Films. Van zoveel gratis reclame hadden zelfs Moores pr-lui niet durven dromen.

MPAA

De Motion Picture Association of America – nog zo’n instituut dat bij het aanhoren van de term ‘progressief’ stante pede denkt aan cokesnuivende pederasten – brandmerkte Fahrenheit 9/11 met een ‘R’-rating, zodat -17-jarigen de film enkel kunnen bekijken onder begeleiding van een volwassene. Reden: het gebruik van schuttingtaal en gewelddadige beelden. Dat Uncle Sam ondertussen hordes high school kids ronselt om straks naar Irak of andere oorden te verschepen (wie weet wil Dubya nog voor de verkiezingen een hattrick scoren), vormt dan weer geen bezwaar, zoals distributeur Lions Gate fijntjes opmerkte.

James Woods & John Milius

Niet alle Hollywood-habituees zijn bereid om voor Moore de barricades op te springen. Zo liet John Milius – zelfverklaard ‘zen-fascist’, geestelijke vader van Conan en Dirty Harry en scenarist van Apocalypse Now – noteren: ‘Als Schwarzenegger me ooit tot chef van de geheime politie van California benoemt, laat ik Moore meteen oppakken, voer ik een schijnproces op en zet ik hem in death row.’ Iets genuanceerder klonk het bij James Woods, nochtans een notoir democraat, die Moore in Jay Leno’s Tonight Show hekelde ‘omdat hij de Amerikaanse troepen beledigt en hij met zo’n goedkope schandaalfilm enkel geld wil slaan uit de Irak-crisis’. Heeft Moore dan toch aandelen bij de bedrijven van Bush, Ashcroft en Cheney?

Dave Mestdach