Zaterdag lijst Radio1 tijdens de Classics 100 úw favoriete muziek op, hier doen zeven topartiesten u dat voor. Van Arno over de blues tot Arctic Monkeys’ Alex Turner over Queens of the Stone Age.

Brent Vanneste (Steak N° 8): Metal & Hardrock

De vijf beste metal- en hardrocksongs van Steak Number Eights Brent Vanneste lezen als een eerbetoon aan zijn broer.

1 – CARRY

Isis (Oceanic, 2002)

Het nummer van de openbaring. Ik weet nog precies waar ik was toen mijn broer het me voor het eerst liet horen. Ik wist met-een: ‘Dit is mijn ding!’ Het is trouwens gemixt door Matt Bayles, die ook onze nieuwe plaat All is Chaos gemixt heeft. Daar ben ik niet weinig trots op.

2 – CHANGE

Deftones (White Pony, 2000)

Als er een soundtrack van mijn jeugd zou bestaan, dan zouden de Deftones er het overwicht op hebben. Ik ben er thuis mee opgegroeid. Mijn broer speelde in de newmetalband Voidpoint, en de Deftones waren hun helden. Het was een zéér grote eer om vorig jaar in de AB hun voorprogramma te mogen spelen.

3 – SLIPKNOT: DUALITY

Slipknot (Vol. 3: The Subliminal Verses, 2004)

Je eerste grote optreden vergeet je nooit, toch? Het mijne was Slipknot in de Brabanthallen, een verrassing van mijn moeder en mijn broer. Slayer speelde het voorprogramma. Wat een avond! Ik stond daar als klein manneke helemaal vooraan, beschermd door de sterke armen van mijn grote broer.

4 – THE PAIN. IT IS SHAPELESS

Amen Ra (Mass III, 2006)

Donkerder dan Amen Ra maken ze ze niet meer, de metalbands. Hun liveshows zijn zeer intens, letterlijk tot bloedens toe. Voorwaar een band waarop wij Belgen trots mogen zijn. The Pain. It Is Shapeless is een van de songs die me geholpen heeft bij het verwerken van de dood van mijn broer.

5 – IT TOOK THE NIGHT TO BELIEVE

Sunn O))) (Black One, 2005)

Sunn O))) is voorlopig de enige band die erin geslaagd is me tijdens een concert te doen flauwvallen. Niet van het bier, niet van de drive waarmee ze speelden, wel van de emoties die ze bij me losmaakten en de extreme volumes die ze produceerden – de bassen bleven verdomd lang in mijn edele delen nazinderen.

ALEX TURNER: QOTSA

Josh Homme lokte hem twee jaar geleden van de suburbs van Sheffield naar een ranch in de Mojave Desert om er Humbug op te nemen. Arctic Monkeys’ Alex Turner presenteert in return zijn persoonlijke Queens of the Stone Age-ep. Suck it and see!

1 – EVERYBODY KNOWS THAT YOU ARE INSANE

Lullabies to Paralyze, 2005

We luisteren váák naar Queens of the Stone Age. En met ‘vaak’ bedoel ik eigenlijk: de hele tijd. Zeker als we in de auto zitten. Dit is echt dé perfecte car song: prima geschikt om helemaal ontspannen mee door een open vlakte te cruisen. En hopelijk geen overstekend wild omver te rijden.

2 – MEXICOLA

Queens of the Stone Age, 1998

Er moet sowieso een nummer van hun eerste plaat in deze lijst. Onlangs is hun debuut heruitgebracht omdat je het nergens meer kon vinden – terecht! Ik kies voor Mexicola, een van mijn absolute livefavorieten. Tijdens optredens sta ik altijd stiekem op dit nummer te hopen.

3 – SOMEONE’S IN THE WOLF

Lullabies to Paralyze, 2005

De favoriet van Jamie Cook, onze gitarist. Een mooie illustratie van het talent dat Josh bezit om in een nummer een haast tastbare sfeer op te roepen. Daar hebben we hem als producer van onze vorige plaat gretig voor misbruikt.

4 – MISFIT LOVE

Era Vulgaris, 2007

Zo vet en groovy, dit nummer, niet normaal! Van dezelfde plaat had ik er eigenlijk ook graag Sick Sick Sick bij gehad. Kan dat? Als bonustrack misschien?

5 – FIRST IT GIVETH

Songs For The Deaf, 2002

Omdat er geen nummer uit Songs For The Deaf mag ontbreken. Kan Go With The Flow er trouwens ook nog bij, als tweede bonustrack? En dan vergeet ik I’m Designer nog. Maak daar maar een verborgen track van!

Chris Jagger (jawel, de broer van) over The Rolling Stones, Magnetic Man over disco en Raphael Saadiq over Soul.

Marie Daulne (Zap Mama): African Vibes

Ze werkte samen met Erykah Badu, David Byrne,? uestlove, Tony Allen en Michael Franti. Dus mag Marie Daulne, de diva die met Zap Mama Matonge ontgroeide, ook een van haar eigen songs vermelden in haar top 10 van Afrikaanse vibes.

1 – SHAKARA

Fela Kuti, 1972

Fela wordt ‘de James Brown van Afrika’ genoemd, maar de vergelijkingen met Miles Davis of John Coltrane stapelen zich ook op. Voel je vrij om zelf te kiezen!

2 – PATA PATA

Miriam Makeba, 1967

De eerste Afrikaanse song die wereldwijd succes kende. Als iemand de ere-titel ‘African Queen’ verdient, dan wel Miriam ‘Mama Africa’ Makeba!

3 – SOUL MAKOSSA

Manu Dibango. 1972

‘De eerste discosong ooit’, wordt gezegd. Niet mis voor een muzikant uit Kameroen. Michael Jackson refereert ernaar in Wanna Be Startin’ Somethin’ (1982), waarop Dibango hem een proces aansmeerde voor plagiaat. Jackson haalde zijn slag thuis.

4 – MALAIKA

Angélique Kidjo, 1991

De prachtigste versie van deze Afrikaanse traditional in Swahili komt uit Benin – sorry, Helmut Lotti! Time Magazine roemde Kidjo als ‘de eerste Afrikaanse diva’. Daar heb ik niets tegen in te brengen.

5 – SODADE

Cesaria Evora, 1992

De song waarop mijn eerstgeborene ter wereld kwam. Persoonlijker dan dat wordt het niet.

6 – DIAMONDS ON THE SOLES OF HER SHOES

Paul Simon ft. Ladysmith Black Mambazo, 1986

Achter een simpele song kan een sterke boodschap schuilgaan. Toen Graceland uitkwam, kreeg Paul Simon het verwijt dat hij de culturele boycot van het apartheidsregime niet had gerespecteerd. Foute redenering, want op Graceland etaleert hij net het talent van zwarte Zuid-Afrikaanse muzikanten die precies door het apartheidsregime geboycot werden. Straf!

7 – DIDI

Cheb Khaled, 1992

Er zijn tal van versies van deze song, maar die van Cheb Khaled is de beste. Dankzij Khaled zelf – een rasperformer met een prachtstem – én dankzij de impact ervan: het is de eerste RAI-song die in het westen airplay kreeg en heeft zo bijgedragen tot een grotere openheid voor de Arabische cultuur.

8 – AMANDRAI

Ali Farka Touré, 1992

Een goddelijke klank die heel traag en heel diep gaat. It’s the real rhythm of the earth. Touré overbrugde keer op keer de kloof tussen traditionele Malinese muziek en Amerikaanse blues. Hier is hij onder anderen te horen met Ry Cooder.

9 – PATIENCE

Nas & Damian Marley feat. Amadou & Mariam, 2010

De recentste song in het rijtje. Ik weet niet hoe sterk hij tegen de tijd bestand zal zijn, maar momenteel ráákt hij me. Door de eigenaardige combinatie van Amerikaanse rapbeats, Jamaicaanse reggae en Malinese zang. En door het engagement dat erin steekt.

10 – BANDY BANDY

Zap Mama feat. Erykah Badu, 2004

Afro-Amerikaanse soul queen meets Afro-Europese soul queen. It’s a song to be.

Tom Kestens (Lalalover): Stevie Wonder

Sinds hij als prille tiener tussen het vinyl van zijn vader Songs In The Key Of Life ontdekte, is Tom Kestens verslingerd aan Stevie Wonder. Twee van zijn tien Wondersongs komen ook uit die plaat.

1 – FINGERTIPS – PART 2

B-kant van single Fingertips – Part 1, 1963

Little Stevie Wonder was amper dertien toen hij op bongo en harmonica deze liveversie van de jazzinstrumental bracht, begeleid door een Motownband met Marvin Gay op drums. Wonder én Gay, mijn twee idolen samen op één schijf! Op het einde van de song verraste ‘de kleine’ iedereen door opnieuw in te zetten – je hoort bassist Larry Moses op de achtergrond wanhopig ‘What key? What key?’ roepen. Het werd zijn eerste nummeréénhit – de tweede liveopname ooit die zo hoog scoorde!

2 – MY CHERIE AMOUR

My Cherie Amour, 1969

Op de blindenschool raakte hij hopeloos verliefd op Marcia. Op zijn zestiende schreef hij deze song voor haar. Ze waren al geen koppel meer toen hij het drie jaar later op zijn – dan al! – elfde studioalbum zette. De stroop druipt ervan af, maar de melodie is onweerstaanbaar.

3 – LATELY

Hotter than July, 1980

Een van de beste liefdesballades ooit geschreven, over een man die zijn vrouw dreigt te verliezen aan een ander. Muzikaal klinkt het simpel, maar vocaal is het een krachttoer zonder weerga.

4 – HIGHER GROUND

Innervisions, 1973

Drie maanden vóór hij betrokken raakte in het bijna fatale auto-ongeluk dat hem in een coma achterliet, schreef hij deze song over de Dag des Oordeels. Toen zijn roadmanager aan zijn ziekbed de song neuriede, tikten zijn vingers plots op de maat mee. Achteraf verklaarde hij uiteraard dat er Hogere Machten in het spel waren toen hij Higher Ground pende.

5 – SUPERWOMAN (WHERE WERE YOU WHEN I NEEDED YOU)

Music of My Mind, 1972

Zijn eerste vrouw, Syreeta Wright, was een secretaresse bij Motown die tevergeefs een solocarrière als zangeres najoeg. Het inspireerde hem tot deze song over de onverbiddelijkheid van de Amerikaanse Droom. Part-Time Lover uit 1985, zijn tweede nummeréénhit ooit, 22 jaar na Fingertips, gaat trouwens ook over haar.

6 – SIGNED, SEALED, DELIVERED I’M YOURS

Signed, Sealed & Delivered, 1970

De ultieme smeekbede van een man die – te laat? – beseft dat hij zijn vrouw een keer te veel in de kou heeft laten staan. Soulvol, gezongen in de hoogste noten denkbaar, en toch zó energetisch: niemand doet het hem na.

7 – LIVING FOR THE CITY

Innervisions, 1973

Wonder was een – euhm – wonderlijk chroniqueur van zijn tijd. Living for the City is een sociale aanklacht tegen de armoede die zwarte jongeren uit de Mississippidelta naar New York dreef, waar ze, weggerukt uit hun vertrouwde milieu en verblind door de luxe van hun nieuwe omgeving, al te snel in de criminaliteit belandden. Omdat het woord ‘nigger’ in het gesproken interludium valt, werd dat deel vaak gecensureerd op de radio.

8 – SIR DUKE

Songs in the Key of Life, 1976

Hij heeft altijd veel respect getoond voor de traditie, en in het bijzonder voor die artiesten die de weg bereid hebben. Dit is een song over de kracht van muziek, geschreven als een hommage aan Duke Ellington en met een eervolle vermelding voor Ella Fitzgerald, Count Basie, Glenn Miller en Louis Armstrong.

9 – I WISH

Songs in the Key of Life, 1976

De songs die hij zelf heeft ingedrumd, vind ik bij nader inzien zijn coolste. Niemand heeft zo’n groove als hij. I Wish heeft daarbovenop nog eens de meest virtuoze keyboardpartij ooit gespeeld. Het is een nostalgische ode aan zijn jeugd. Beetje overdreven wellicht, maar stellen we niet allemaal onze kindertijd beter voor dan hij in werkelijkheid was?

10 – YOU HAVEN’T DONE NOTHIN’

Fulfillingness’ First Finale, 1974

Ik heb dikwijls geprobeerd om muziek en politiek in een song te combineren, maar zo sterk als Stevie Wonder het kan, lukt het me niet. Twee weken nadat hij deze bijtende aanklacht tegen Nixon pende – met The Jackson 5 op backings, asjeblieft – diende de president zijn ontslag in. Nu ik eraan denk: hij is, gezien de Belgische context, weer bijzonder actueel!

Arno: Roots

‘Zonder die gasten zaten we hier nu niet te praten over muziek. Dan was ik nu burgemeester van Oostende. En jij van Blankenberge.’ De peetvader van de Belgische rock over de songs die de muziekgeschiedenis in een plooi gooiden.

1 – CROSS ROAD BLUES

Robert Johnson, 1936

Zonder Robert Johnson geen blues. En dus ook geen rock-‘n-roll.

2 – NINE BELOW ZERO

Sonny Boy Williamson, 1959

Zonder Sonny Boy Williamson geen mondharmonica. En dus ook geen Bob Dylan.

3 – YOU GOTTA MOVE

Mississippi Fred McDowell, 1963

Zonder Mississippi Fred McDowell geen slidegitaar.

4 – MANNISH BOY

Muddy Waters, 1955

Zonder Muddy waters geen riffs. De helft van de popsongs uit de jaren 60 is erop geïnspireerd!

5 – BACKDOOR MAN

Howlin’ Wolf, 1961

Zonder Howlin’ Wolf geen Captain Beefheart. En geen Tom Waits. En geen Bruce Springsteen.

6 – SAY IT LOUD I’M BLACK AND I’M PROUD

James Brown, 1968

Zonder James Brown geen funk, geen rap en geen dance.

7 – JOHNNY B. GOODE

Chuck Berry, 1958

Zonder Chuck Berry geen Keith Richards. En dus ook geen Rolling Stones.

8 – NOBODY KNOWS YOU WHEN YOU’RE DOWN AND OUT

Bessie Smith, 1923

Zonder Bessie Smith geen Janis Joplin. En geen La Esterella.

9 – (SITTIN’ ON) THE DOCK OF THE BAY

Otis Redding, 1967

Zonder Otis Redding geen soul.

10 – GRIS-GRIS

Dr. John, 1968

Zonder Dr. John geen melting pot.

Stef Kamil Carlens: Tom Waits’ Lovesongs

De bezieler van Zita Swoon Group is ‘special guest’ op Rain Dogs Revisited, een Brits eerbetoon aan de plaat van Tom Waits uit 1985, exclusief live te zien in Lyon, Londen, Montreux en Parijs. Voor het zover is, belijdt hij zijn liefde voor Waits in een best-of van ’s mans lovesongs.

1 – JOHNSBURG, ILLINOIS

Swordfishtrombones, 1983

Lyric: ‘There’s a place on my arm / where I’ve written her name.’

Ik wist tot vandaag niet dat hij de song geschreven heeft voor zijn vrouw en muze Kathleen Brennan, maar het bevestigt mijn overtuiging: songs die vanuit een persoonlijke leefwereld vertrekken, houden het langst stand tegen de tijd.

2 – PLEASE WAKE ME UP

Frank’s Wild Years, 1987

Lyric: ‘When our divorces are final / She’ll fit right into my scheme.’

Een song over een buitenechtelijke relatie die eindelijk het daglicht mag zien. Prachtig, toch?

3 – RUBY’S ARMS

Heartattack and Vine, 1980 en Big Time, 1988

Lyric: ‘I’ll never kiss your lips again / or break your heart / as I say goodbye I’ll say goodbye.’

Sinds Swordfishtrombones, de plaat waarmee hij een nieuwe richting insloeg, komt Waits niet meer terug op zijn oude werk. Alleen Ruby’s Arms heeft de transitie overleefd.

4 – NOBODY

Nighthawks At The Diner, 1975

Lyric: ‘You’ve had many lovers / you’ll have many others / but they’ll only just break / your poor heart in two.’

Het personage dat Waits in zijn beginjaren gecreëerd heeft, de rokende, zuipende crooner die de nacht boven de dag verkiest, komt op deze liveplaat helemaal tot zijn recht. Nobody is eigenlijk een smartlap, maar de humor en de zelfrelativering die hij erin legt, maken het verteerbaar.

5 – PICTURE IN A FRAME

Mule Variations, 1999

Lyric: ‘I love you baby and I always will / Ever since I put your picture in a frame.’

Waits’ lovesongs druipen nooit van het sentiment. Hij verrekt keer op keer je hartspier zonder ook maar één moment zijn cool te verliezen. Dat heeft hij ongetwijfeld van Sinatra geleerd.

6 – RAINBIRDS

Swordfishtrombones, 1983

Instrumental

Rainbirds lijkt op het eerste gehoor op honderden andere romantische pianoballades, maar de onverwachte akkoordenwisselingen en de subtiele interactie met de contrabas maken het verschil.

7 – I’LL SHOOT THE MOON

The Black Rider, 1993

Lyric: ‘A vulture circles over your head / For you baby / I’ll be the flowers after you’re dead.’

Halloweenpoëzie en romantische clichés in een stroperige crooner. Toegegeven: op die morbide associaties is hij later net iets te veel teruggekomen.

8 – MURIEL

Foreign Affairs, 1977

Lyric: ‘How many times I’ve left this town / to hide from your memory / (…) but I only get as far as the next whiskey bar.’

Een in whisky en nostalgie gedrenkte, jazzy song over een verloren liefde. Foreign Affairs is de laatste plaat waarop hij zich als streetwise, door boose benevelde barpoëet profileert.

9 – INVITATION TO THE BLUES

Small Change, 1976

Lyric: ‘Got a crazy sensation, go or stay? / Now I gotta choose / And I’ll accept your invitation to the blues.’

Het prototype van de besluitsong. ‘ Should I Stay Or Should I Go?’, weet je wel, maar dan met een eenduidig antwoord op het einde. De laatste jaren ben ik verknocht aan Waits periode tussen Swordfishtrombones (1983) en The Black Rider (1993). Small Change is wat mij betreft de enige plaat uit zijn beginjaren die helemaal overeind blijft.

10 – FAWN

Alice, 2002

Instrumental

Omdat ik nog altijd teer op de liefde voor instrumentale muziek die Waits bij mij heeft aangewakkerd. Zie ook: Rainbirds.

Stijn: Prince

Hij wordt vooral te onpas ‘de Vlaamse Prince’ genoemd, vindt hij. ‘Ik ben geen dwerg en ik speel geen gitaar.’ Maar vraag niemand anders om een lijst van de beste B-kantjes, 12” en andere rariteiten van ‘de Amerikaanse Stijn’, of hij voelt zich gepasseerd.

1 – POWER FANTASTIC

Bootleg, 1986 en The Hits/The B-Sides, 1993

Power Fantastic circuleerde jarenlang exclusief als bootleg onder fans voor het in 1993 officieel op plaat gestanst werd. Gaat het over zelfbevrediging of over religieuze extase? Feit is dat het nummer in één take in zijn nieuwe woonst opgenomen werd. De band zat in de kelder opgesloten terwijl Lisa Coleman in de woonkamer op de piano aan de slag mocht.

2 – LET’S WORK (LONG VERSION 12″)

1981

IJzersterke promo, deze lange versie van de song uit het album Controversy. Na enkele minuten geeft hij namelijk samples prijs van Controversy en Annie Christian, twee andere nummers van dezelfde plaat. Niet onaardige bijkomstigheid: ‘ work‘ staat hier voor ‘neuken’.

3 – EROTIC CITY

1984 (dance mix)

In 1984 in één nacht opgenomen na een bezoek aan een van George Clintons befaamde funkmarathons. Het werd meteen als B-kant van de hit Let’s go crazy uitgebracht. Prince kreeg er duidelijk niet genoeg van, want er werden later nog twee 12″-versie’s van geperst: in 1986 op de achterkant van Girls & Boys én in 1989 met een extended version van I Would Die 4 U als B-kant. Clinton bedankte in 1994 voor de geste door het zelf uit te brengen op de soundtrack van de film CPU.

4 – 4 THE TEARS IN YOUR EYES

1985

Amerikaanse reuzen en dwergen verdrongen elkaar om mee te zingen op We Are the World, een single waarvan de opbrengst naar het door hongersnood gekwelde Ethiopië ging. Prince vertikte het. Hij zond wel dit nummer in als zijn hoogstpersoonlijke, Bijbels geïnspireerde bijdrage tot het gelijknamige album. Halleluja!

5 – HOW COME U DON’T CALL ME ANYMORE

B-kant 1982 en The Hits/The B-Sides,

1993

Prachtige, blote, naar romantiek smachtende ballade op de B-kant van 1999, met Prince-op-z’n-falsetto’s en bluesy piano, that’s it. Later onder meer gecoverd door Alicia Keys (in 2001), die de titel blasfemisch veranderde in How Come You Don’t Call Me, en in de zomer van 2010 een heerlijke uitsmijter tijdens zijn after-show in de Brusselse Viage na het concert op Werchter Boutique.

6 – IRRESISTIBLE BITCH

1983

B-kantje van Let’s Pretend We’re Married (‘ I sincerely wanna fuck the taste outta your mouth‘ – dat waren nog eens tijden), een single uit het album 1999. Straffe beats en heerlijke backing vocals van Lisa & Jill Jones. Irresistible Bitch (‘ Bleed me till I’m broke‘, godsamme) kreeg evenveel airplay als de A-kant en haalde apart de hitlijsten. Let wel: de ruwe demoversie uit 1981 is nóg beter!

7 – SHE’S ALWAYS IN MY HAIR (12″ VERSION)

1985

Deze B-kant bij Paisley Park, een single van Around the World in a Day, zou hij geschreven hebben voor zijn backing vocaliste en protegee Jill Jones. Een heerlijke track met ijzersterke gitaarrifs, later gesampled door Digital Underground en (zeer goed) gecoverd door D’Angelo. Voor een wopping versie: zoek de bootleg van het tweede concert in de Brusselse Viage (november 2010).

8 – AMERICA (12″ VERSION)

1985

Dat Prince een wereldvreemde weirdo zou zijn, is onzin, maar ten tijde van Around the World in a Day deed hij in de omgang hard zijn best. De man hield stilte-interviews, maar op plaat wist hij van geen ophouden. De 12″ van America is mogelijk de langste maxi die hij ooit gemaakt heeft: 21 minuten horen we een stomende Prince & The Revolution. De song heeft geen einde maar fadet gewoon uit. Volgens de legende is de sessie nog enkele tientallen minuten doorgegaan, maar was de tape op.

9 – TRICKY

1984

Toen ik Jungle Love kocht, een single uit het door Prince geproducete album Ice Cream Castle van The Time, wist ik niet eens van het bestaan van deze B-kant af. Je proeft hoe Prince zich rot amuseert met Morris Day en Jerome Benton, en hoewel hij de lead vocals voor zijn rekening neemt, gunt hij The Time alle credits.

10 – GIRL

1985

Een ode aan de titel – een zoveelste in het oeuvre van Prince. Dampend detail: op de B-kant van America prijkt een versie waarop, als je hem achterstevoren draait, Wendy de alternatieve take Boy zingt. Ik heb hem de song een keer live zien spelen, tijdens een concert in Le Grand Palais in Parijs, akoestisch op gitaar en met een schemerende zon doorheen de koepel. Een onvergetelijk moment!

CLASSICS 100

Zaterdag 30/4, 9-18uur, Radio1.

TEKST VINCENT BYLOO & KAREL DEGRAEVE / ILLUSTRATIES DEBORA LAUWERS