Oud nieuws

Lionel Shriver, Atlas Contact (originele titel: The New Republic), 393 blz., ? 24,95.

God mag weten waarom, maar jurist Edgar Kellog is de vetbetaalde rechtspraak kotsbeu en beslist van de ene dag op de andere om freelancejournalist te worden. Slinks versiert hij een postje bij The National Review als correspondent in Barba, de sik van Portugal waar de mysterieuze terreurgroep SOB strijdt voor onafhankelijkheid. Althans, dat deden ze. Na een aantal wereldwijde aanslagen is het verdacht stil geworden rond de ongrijpbare terroristen en eenmaal aangekomen in het barre landsdeel moet Kellog vaststellen dat er weinig nieuws te rapen valt. Dat geeft hem de tijd om zijn eerste verhaal te schrijven, over de plotse verdwijning van zijn enigmatische voorganger, de Britse journalist Barrington Saddler. Kellog neemt zijn intrek in Saddlers opulente villa, maakt kennis met de in rouw achtergebleven nieuwscollega’s en het schatrijke koppel Nicola en Henry, wier huwelijk op barsten staat omdat Saddler met de vrouw des huizes aanpapte. Kellog doet zijn uiterste best om Saddlers schoenen te vullen, maar zonder SOB-activiteiten dreigt de nieuwsbron op te drogen. Dat verandert wanneer hij in de torenkamer een computer ontdekt vol cryptische teksten die hij in een zatte bui ontcijfert. Gaandeweg ontdekt hij waarom er geen bommen meer afgaan en hoe je zelf nieuws kunt fabriceren. Geholpen door een duivelse spookverschijning ontpopt kneusje Kellog zich als een sterreporter, maar zoals dat gaat met faustiaanse pacten: op een dag moet je je ziel op tafel leggen. Is Kellog cynisch genoeg om met de waarheid en de wereld te blijven knoeien? Kan hij Nicola’s hart veroveren en slaagt hij erin Saddler te evenaren zonder ten onder te gaan aan zijn eigen leugens?

Zuchten, dat is het eerste wat je doet na de openingshoofdstukken. Weer een roman over terrorisme, weer een overduidelijke satire op het narcistische mediawereldje en ditmaal helaas een schrijver die nauwelijks de moeite doet om de clichés te omzeilen. Journalisten zijn allemaal Hemingwayklonen, Portugal is een boerengat en de Europese vrede wordt afgekocht met subsidies. Nog meer gezucht om zoveel eenzijdigheid. Zelfs Shrivers schrijftalent werkt in haar nadeel: de dialogen zijn zo spits en ad rem dat ze alle geloofwaardigheid missen. Het journaille troeft elkaar in perfecte volzinnen af met slimmigheden en taalgrapjes, wat best flitsende lectuur oplevert, maar de geloofwaardigheid niet ten goede komt. Een journalist die een terreuraanslag overleeft, mag best eens hakkelen in plaats van de zoveelste cynische oneliner af te vuren. Van de plot moet je het ook al niet hebben; wie een beetje oplet, heeft de woordspelletjes zo door en ziet elke plotwending pagina’s ver op zevenmijlslaarzen aankomen. De nieuwe republiek doet daarenboven zo hard zijn best om een satire te zijn dat het een parodie op het genre wordt; de scherpste satires verhullen juist hun beet. In haar dankwoord oppert Shriver nog dat ze een jongensboek wilde schrijven – voor een keer mag de mannelijke helft van de bevolking zich onbegrepen en beledigd wanen. Misschien, als we klaar zijn met zuchten. RODERIK SIX

SLEUTELZIN Als je iets maar vaak genoeg zegt, wordt het vanzelf waar. De meeste mensen zien namelijk het verschil niet tussen de waarheid en iets wat bekend klinkt.