De biografie van Janis Joplin is even rauw als haar stem

© GF

Wordt een biografie voor een keer eens niet als ‘definitief’ aangeprezen, dan is ze het wel. Janis Joplin, voor eens en altijd.

Hoe je ook staat tegenover de manier waarop Janis Joplin de blues aan gort schreeuwde, je kunt niet zeggen dat het zomaar een kunstje was. Met haar ingebakken wildheid (en biseksualiteit) doorbrak ze de genderbarrière en werd ze de eerste vrouwelijke superster van de rock. Aan de microfoon legde ze vaak meer zenuwen bloot dan een argeloze toehoorder gewoon was. Over waarom dat zo was, had u misschien al een idee. Maar zo helder geformuleerd als in dit boek was dat vast niet.

Geboren uit ouders die tussen burgerlijkheid en intellectualisme laveerden, durfde Janis Joplin ánders te zijn. Naïef maar moedig ging ze op haar zeventiende regelrecht in tegen de klas, de school en het gesegregeerde Texaanse gat waar ze woonde. Hormonen speelden haar parten: ze was veeleer een van de jongens – vechtend, vloekend, drinkend – dan het vrouwelijke fiftiesideaal dat naar de kapper gaat en verder zwijgt. Ze liet zich door haar beste schoolvriendin genadeloos pesten – aandacht was aandacht – maar het deed wel pijn. Op de universiteit werd ze, nooit moeders mooiste, genomineerd voor de titel van lelijkste vent van de campus. Trauma’s als fjorden zo diep. Toen al hielden drank, drugs en seks de schijn op dat ze konden troosten.

Centrale zin: Op het podium heb ik seks met vijfentwintigduizend mensen, daarna ga ik alleen naar huis.

Al snel daagde het haar dat ze met haar kermende, loeiharde, raspende stem iedereen meteen aan de grond nagelde. Joplin wilde voor alles het publiek behagen, vanuit een primaire behoefte aan onvoorwaardelijke, sussende liefde. Maar zelfs toen ze vanuit hippiehoofdstad San Francisco als zangeres van Big Brother and the Holding Company werd opgestuwd naar nationale bekendheid, bleef ze doordrongen van het fatalisme dat haar vader haar had ingeprent: genade bestaat niet, alleen teleurstelling en ongeluk. ‘ Kozmic blues’, noemde ze dat deerlijke lot zelf.

Omdat dit werk kan putten uit Joplins correspondentie met het thuisfront, dat haar levenskeuzes veeleer afkeurde, ontstaat een pakkend portret van een verscheurde vrouw die ook maar een mens was – onverzoenbare verlangens samengehouden door pokdalig vel en been. Tegenover haar withekjefantasie van trouwen en settelen stond een brandende muzikale ambitie. Maar ze besefte zelf ook dat haar destructieve blues mama-persoonlijkheid haar angsten nooit zou kunnen temperen. Een onbedoelde overdosis heroïne werd Janis Joplin in 1970 fataal. Ze was zevenentwintig. Dat uitermate treurige clubje was toen nog niet eens gevormd.

Janis: haar leven en muziek

Holly George-Warren, Arcade, 368 blz., 24,99 euro.

De biografie van Janis Joplin is even rauw als haar stem
© FRANCO VOGT / GF

Holly George-Warren

Journaliste en schrijfster Holly George-Warren werkte onder meer voor Rolling Stone, The New York Times en Mojo en schreef al biografieën van Woodstock-organisator Michael Lang en enfant terrible Alex Chilton. Ook voor film en tv spitst haar expertise zich toe op de geschiedenis van de Amerikaanse muziek, vaak vanuit vrouwelijk perspectief.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content