De beloning

Eerste zin Ik sta bekend onder vele pseudoniemen, maar laten we beginnen met de naam die ik bij mijn geboorte kreeg.

Zakaria is de echte naam van het hoofdpersonage uit Fikry El Azzouzi’s nieuwste roman, maar naarmate het verhaal vordert, scharrelt hij er nog een paar andere op, zoals Remspoor, Abu Batman, Jihaad, lief klein konijntje, Wacko Jacko en zelfs The-Texas-Chainsaw-Massacre-part-two. Zakaria voelt zich een volbloed Belg van Marokkaanse afkomst en beseft niet wat voor een contradictio in terminis dat voor zowat iedereen in zijn omgeving is. Want ofwel ben je Belg, ofwel Marokkaan, maar beide? Dat kan niet.

De beloning is El Azzouzi’s satirische kijk op onze wereld, waarbij hij vooral inzoomt op de hete identiteitshangijzers. En niets gaat hem daarbij te ver. Zo laat hij de jonge Zakaria naast het sterfbed van zijn vader verliefd worden op de Reusachtige Verpleegster, bloedmooi maar voor de meeste mannen te zwaar om te dragen, en dus de ideale vrouw voor een Marokkaan. Van haar ondergoed maakt hij een cape, vandaar Abu Batman. Zakaria’s moeder laat hij wekenlang huilen om de dood van haar man, tot haar kinderen oordopjes insteken. En wanneer zijn Turkse vriend Emre met zijn Verpleegster gaat lopen, spreekt hij zichzelf vermanend toe: ‘Geen scène maken, niet het Marokkaantje uithangen.’ Als witte schrijver kun je dit vandaag niet meer maken, natuurlijk.

Bijtender wordt El Azzouzi in het hoofdstuk waarin hij Zakaria als een jonge hond geveild laat worden – of is het in realiteit toch een adoptie door meneer Patron, die hem wil kneden ’tot een voorbeeld voor zijn soort, waar de hele samenleving trots op kan zijn’. Patron laat hem de hele dag in de tuin zitten, omdat zijn soort graag buiten is, en geeft hem een schopje mee om een putje te scheppen wanneer hij zijn gevoeg moet doen.

De beloning zit vol spitse vondsten. Zo heten de chauffeurs die Zakaria naar Marokko brengen en hem van een grandioze toekomst doen dromen Cristiano Ronaldo en Lionel Messi. Maar zoals bij de meeste kleine voetballertjes blijft het ook voor Zakaria bij dromen. Al van bij het begin van de roman weten we immers dat hij de man met het hoedje is, een van de terroristen die de aanslag pleegden op de luchthaven van Zaventem.