Emmanuelle Bercot is all over Cannes. In Maïwenns Mon roi speelt ze de hoofdrol, naast Vincent Cassel, en haar eigen La tête haute is zelfs de prestigieuze openingsfilm van het festival. ‘Maar eigenlijk wilde ik dat eerst zelfs niet.’ – La tête haute / openingsfilm

Toen ze de vraag kreeg om met La tête haute het festival te openen, heeft Bercot inderdaad eerst een weekje nagedacht. ‘Omdat dat ons verplichtte de release te vervroegen en dat wilde ik aanvankelijk absoluut niet. De première was voor september voorzien, dus ik had schrik dat we niet op tijd klaar zouden zijn. Ach, het voordeel van Cannes is dat je een dag vol in de schijnwerpers staat, én dat je daarna snel weer plaats moet ruimen voor de volgende.’ Het idee dat ze voor haar rol in Maïwenns liefdesdrama Mon roi nog een prijs zou kunnen winnen, lacht Bercot weg. ‘Daar is toch behoorlijk wat concurrentie! Maar ik vind het even belangrijk daar met Maïwenns film te staan als met de mijne. Dat zal een heel andere ervaring zijn, met andere emoties.’

Bij de officiële aankondiging van de openingsfilm werd La tête haute – over een jonge delinquent (Rod Paradot) en de pogingen van een jeugdrechter (Catherine Deneuve) om hem weer op het rechte pad te krijgen – omschreven als een film die belangrijke zaken zegt over de hedendaagse maatschappij. ‘Voor mij mag cinema ook gewoon entertainment zijn,’ zegt Bercot, ‘maar dit is een sociale film en door met een dergelijke film te openen, geeft het festival een duidelijk signaal: La tête haute moet de toon in Cannes zetten. Wat me echt raakt, is dat een film met een weinig glamoureus en weinig spectaculair thema hier toch een heel prestigieus platform krijgt. Dat vind ik mooi. Het contrast tussen de film en de feestelijke opening maakt ook nieuwsgierig, omdat het ongebruikelijk is.’

Ook ongebruikelijk is dat een vrouwelijke regisseur Cannes opent. Dat was alweer geleden van in 1987, toen Diane Kurys met Un homme amoureux de feestelijkheden mocht aftrappen. ‘Festivaldirecteur Thierry Frémaux heeft de voorbije jaren veel kritiek gekregen omdat er zo weinig vrouwen in de competitie zaten. Daar heeft hij nu allicht iets aan willen doen, maar voor mij betekent dat niet zoveel. Ik vind het zelfs jammer dat steeds benadrukt wordt dat het een vrouw is die het festival opent. Peu importe. Het is de film die het festival opent en het maakt niet uit of die door een man of een vrouw gemaakt is. Ik heb er in dit beroep trouwens nooit onder geleden dat ik een vrouw ben. Vraiment jamais. ‘

Ter voorbereiding van haar scenario las en bekeek Bercot alles wat ze te pakken kon krijgen over jeugdrechtbanken en jeugdcriminaliteit, maar wat de film echt gevoed heeft, waren de weken die ze doorbracht in de jeugdrechtbanken en opvoedingscentra zelf. Daar heeft ze vooral goed geluisterd: La tête haute is ook een spoedcursus hedendaags Frans. Het geeft de film een intense geloofwaardigheid. ‘Authenticiteit is wat me bezighoudt in mijn werk. Ik ben eigenlijk in niks anders geïnteresseerd. Die moet in de eerste plaats van de dialogen komen. Die moeten juist zijn, je mag niet horen dat ze geschréven zijn. De uren die ik doorbracht in de kantoren van jeugdrechters hebben me geholpen om de dialogen met die echtheid te doordrenken. Ik heb niet gefilmd in een documentaire stijl. Dat aspect moest in het scenario en in het spel van de acteurs zitten, maar niet in de filmstijl, niet in de mise-en-scène.’

Om bij te dragen aan die justesse werkt Bercot, die eerder onder meer Backstage (2005) en Elle s’en va (2013) regisseerde, steeds met zowel professionele als non-professionele acteurs. ‘Het destabiliseert de professionals altijd een beetje, dus daar komen interessantere dingen uit. En het is een van mijn grootste pleziertjes om mensen voor een camera te zetten die nog nooit gefilmd zijn. Ze zijn dan zo gelukkig en opgewonden. Hun verwondering over wat hen overkomt, brengt heel veel frisheid op de set. Ik vind het heel opwindend om plotseling te zien dat ik iemand gekozen heb die voor de camera helemaal zichzelf kan blijven. Dat gaat ook altijd goed, ik heb daarin nog nooit een foute keuze gemaakt. Het zou bijvoorbeeld best kunnen dat iemand te zenuwachtig wordt wanneer hij plots voor Catherine Deneuve staat, maar dat is me nog nooit overkomen.’

Over hoofdrolspeler Rod Paradot, die nog nooit eerder acteerde, had ze aanvankelijk nochtans haar twijfels omdat hij qua karakter helemaal niet lijkt op het personage dat ze in gedachten had. ‘Ik ben heel hard voor hem geweest, dat steek ik niet weg, en dat was noch voor hem, noch voor mij plezierig. Ik had schrik dat hij de gewelddadigheid van dat personage niet zou kunnen brengen. Ik heb hem echt moeten pushen tot hij gaf wat ik wilde. Uiteraard was hij daardoor aangedaan, maar hij werd goed opgevangen door de andere acteurs, dus ik kon wat harder zijn.’

Misschien ook daarom dat ze zelf het liefst van al achter de camera blijft? ‘Mijn beroep is gewoon regisseur. Acteren is veeleer ontspanning. Als regisseur heb je zoveel te doen, zoveel te regelen, zoveel te beslissen. Het plezier van acteren zit in het loslaten en je laten leiden.’

LA TÊTE HAUTE

Vanaf 13/5 in de bioscoop.

Emmanuelle Bercot ‘HET VOORDEEL VAN CANNES IS DAT JE EEN DAG VOL IN DE SCHIJNWERPERS STAAT, ÉN DAT HET DAARNA AL SNEL WEER AAN DE VOLGENDE FILM IS. ‘