Umberto D. **** Ieri, oggi, domani *** L’Innocente **** Nella città l’inferno * Il Sorpasso **

(HOMESCREEN)

Films. De twaalfdelige reeks Italiaanse Meesterwerken geselecteerd door NRC Handelsblad raakt bijna voltooid en ook de laatste lichting vervult een mens met weemoed naar wat ooit een van de meest boeiende en bloeiende filmlanden ter wereld was.

Van de grote Vittorio De Sica krijgen we een mijlpaal uit zijn neorealistische periode en een hoogtepunt in het genre blijspel ‘all Italiana’. Umberto D (1952) is het portret van een gepensioneerde ambtenaar die alleen woont in een armoedig Romeins appartement met zijn hondje als enig gezelschap. Wanneer hij de huur niet meer kan betalen en vreest uit zijn woonst te worden gezet, overweegt hij zelfmoord. Het knappe én tijdloze aan Umberto D. is dat De Sica geen sociale thesis illustreert, maar de feiten en mensen voor zich laat spreken, en uit liefde voor de realiteit tot een waarheid komt die even lumineus als hartverscheurend is.

Lichter en luchtiger is het sterrenvehikel Ieri, oggi, domani (1963), een showcase voor het talent en de voluptueuze uitstraling van Sophia Loren, die te bewonderen is in drie rollen: een Napolitaanse zwarthandelaarster, een bedrogen Milanese huisvrouw en een Romeinse prostituee die haar zinnen zet op een jonge seminarist. Onafscheidelijke partner Marcello Mastroianni is telkens haar perfecte speelbal (respectievelijk echtgenoot, minnaar en cliënt). La Lorens finale striptease maakte furore en bezorgde deze typische omnibusfilm uit de jaren zestig grensoverschrijdend succes.

In L’Innocente (1976), de postuum uitgebrachte afscheidsfilm van Luchino Visconti naar een roman van D’Annunzio, speelt Giancarlo Giannini een laat-negentiende-eeuwse arrogante aristocraat met uitgeblust huwelijk en stijlvolle maîtresse (Jennifer O’Neill) met wie hij trots de salons kan afschuimen. Hij wordt echter opnieuw dolverliefd op zijn vrouw (Laura Antonelli) wanneer hij ontdekt dat ze zwanger is van een andere man. Opulent, sensueel en geraf- fineerd. Visconti op zijn best.

De nu wat vergeten Renato Castellani draaide in 1958 het vrouwengevangenisdrama Nella città l’inferno. Ondanks de titel gaat het er minder hels toe dan je zou mogen verwachten: de film is dan ook vooral een kamp tussen twee over the top acterende diva’s: Fellini’s muze Giulietta Masina als de onderdanige provinciaalse meid die er door haar amoroso ingeluisd werd en de vulkanische Anna Magnani als straatmadelief en gevangenishabitué.

In Il Sorpasso (1962) toont koning van de Italiaanse komedie Dino Risi vierentwintig uur uit het leven van een charmante klaploper met sportwagen (Vittorio Gassman) en de schuchtere rechtenstudent (Jean-Louis Trintignant) die toevallig met hem optrekt en heen en weer wordt geslingerd tussen bewondering en afkeer. Uit hun diverse ontmoetingen groeit ook een raak geobserveerde zedenschets van het Italië van de naoorlogse economische bloei en de existentiële malaise.

Extra’s. Bij elke film productienota’s, biogra-fieën en een persoonlijk essay van Joyce Roodnat, chef Kunstredactie NRC. (P.D.)

FOCUSTRAKTEERT

Win DRIE DVD-PAKKETTEN MET Dracula has risen from the grave, Taste the blood of Dracula, The legend of the seven golden vampires én Frankenstein must be destroyed. Zie pagina 6.

P.D.