Met films van de broertjes Coen, Ridley Scott, Woody Allen, Oliver Stone, Gus Van Sant en P.T. Anderson op zijn cv scheert Josh Brolin de laatste jaren hoge toppen. Met het survivaldrama Everest zoekt de Californische bink ook letterlijk ijle hoogtes op. ‘Je ziet en ervaart dingen die niemand anders ziet of ervaart. Maar voor de meesten onder ons kan dat ook met goede seks.’

Midden jaren tachtig, toen hij zijn eerste acteerstappen zette in het door Steven Spielberg geproduceerde jeugdavontuur The Goonies (1985), leek Josh Brolin voorbestemd een van de leading men van zijn generatie te worden. Als zoon van Hollywoodveteraan James Brolin en actrice Jane Cameron had hij niet alleen de acteergenen mee, ook zijn hunky looks spraken bepaald niet in zijn nadeel. Toch tot hij enkele dubieuze carrièrekeuzes maakte, het stigma van B-acteur dreigde en hij, verbitterd en gedesillusioneerd, en af en toe dronken en gedrogeerd, overwoog met acteren te kappen en zijn geluk te beproeven als beursspeculant.

Gelukkig voor Brolin keerden zijn kansen. En niet alleen op de beurs, waar hij zich tot op vandaag trouwens semiprofessioneel mee bezighoudt: in 2007, toen hij alleen nog voor tv-series en bijrollen werd gevraagd, maakte hij een comeback waar zelfs Rocky Balboa jaloers op zou zijn. Dat jaar was hij te zien in Robert Rodriguez’ Grindhouse-luik Planet Terror, het gangsterdrama American Gangster van Ridley Scott en het post-Irakdrama In the Valley of Elah van Paul Haggis, maar vooral in de broeierige noirwestern No Country for Old Men van Joel en Ethan Coen, als de zwijgzame rancher die in het dorre New Mexico een ijskoude huurmoordenaar achter zich aan krijgt, imponeerde Brolin.

Sindsdien is de ondertussen 47-jarige Californiër, die daarna ook te zien was in Gus Van Sants Milk (2008), in Oliver Stones W. (2008) en Wall Street: Money Never Sleeps (2010) en recent nog in P.T. Andersons Inherent Vice, door geen psychopaat met pagekapsel meer uit Hollywoods A-list weg te branden, ook al is hij bepaald niet het type dat je belt om in een romcom of superheldenfilm op te draven. Het zijn vooral stoere rollen die hem op het macholijf geschreven zijn: een cowboy, een killer, een flik. Of een onverschrokken bergbeklimmer, zoals nu in het door IJslands Hollywoodhuurling Baltasar Kormákur geregisseerde survivaldrama Everest. Daarin mag Brolin als de Texaanse dokter Beck Weathers richting dak van de wereld trekken, in het gezelschap van Jake Gyllenhaal, Jason Clarke, Martin Henderson en Emily Watson. Everest vertelt het waargebeurde verhaal van een noodlottige expeditie naar Mount Everest die in 1996 aan acht klimmers het leven kostte, toen die op 8000 meter hoogte in een storm belandden.

Everest speelt zich vanzelfsprekend af in de Himalaya, maar de meeste bergscènes werden gedraaid in de Italiaanse Dolomieten, waar het vorige winter tot dertig graden onder nul vroor. Ik kan me voorstellen dat je al aangenamere werkomstandigheden hebt gekend.

JOSH BROLIN: Met die thermische pakken vielen die temperaturen nog te harden. Plus: mijn verloofde was mee, wat altijd fijn is. Het ergste was dat Baltasar soms blééf filmen. Terwijl ik het gevoel had: ‘Die scène hebben we nu toch? De crew wil naar huis. En ik ook.’ Als je me in de film geagiteerd of moe ziet worden, is dat dus niet geveinsd. Begrijp me niet verkeerd: achteraf bekeken had Baltasar gelijk door zo veeleisend te zijn. Een survivaldrama is weliswaar geen documentaire, maar staat of valt wel met de geloofwaardigheid. Je mag nog zulke spectaculaire beelden of actiescènes hebben, als je niet gelooft dat de personages aan het doodvriezen zijn en je ligt daar te kermen alsof je in een soapserie zit, wordt het ridicuul en dreigt het geen rampenfilm maar een ramp van een film te worden. Aangezien Everest op feiten gebaseerd is en de nabestaanden van de slachtoffers eraan meegewerkt hebben, moesten we dat absoluut vermijden, en ik denk dat we daarin zijn geslaagd.

Je bent niet helemaal zeker?

BROLIN: Wel, dat ben ik nooit. Ik vond het een goede film en het laatste kwart vond ik zelfs heel sterk. Maar het blijft altijd afwachten wat het publiek ervan vindt. Ik heb er geen probleem mee om toe te geven dat ik in het verleden soms slap stond te acteren. En dat heb je niet altijd door. Op de set denk je: ‘Dit is het. Geef die Oscar maar hier.’ En dan zie je het resultaat en kun je onder je stoel kruipen van schaamte. Ik weet dat ik beter geworden ben met het ouder worden en ik ben trots op Everest, maar mijn eerste volledig foutloze vertolking moet ik nog neerzetten.

Je personage Beck Weathers, een dokter en amateurbergbeklimmer, overleefde de expeditie en schreef er achteraf een boek over: Left for Dead: My Journey Home from Everest. Hoe heb je jezelf op zo’n lastige rol voorbereid?

BROLIN: Vóór de opnames in Italië heb ik samen met mijn verloofde verschillende bergen in de States beklommen: Mount Whitney, Mount Shasta, Mount Kaweah. We hebben het isolement en de ontreddering aan den lijve ondervonden. Niet op dezelfde intense manier als Beck Weathers, maar toch genoeg om te beseffen dat, hoe fit en ervaren je ook bent, de berg altijd het laatste woord heeft. Jason Clarke en Martin Henderson zijn samen met Baltasar zelfs naar de Himalaya getrokken en hebben een week in het echte basiskamp op Mount Everest gezeten, op 5300 meter hoogte.

De hamvraag blijft: waarom wil iemand in vredesnaam zijn leven riskeren door een berg op te klauteren? Begrijp je wat Beck Weathers en de anderen dreef?

BROLIN: Ik denk dat ze het zelf niet begrijpen. Ik heb met tientallen ervaren bergbeklimmers gepraat en er is geen enkele die een pasklaar antwoord heeft. Ja, je leert je grenzen kennen. Ja, het geeft een kick. En ja, je ziet en ervaart dingen die niemand anders ziet of ervaart. Maar voor de meesten onder ons kan dat ook door goede seks te hebben. (lacht) Er is niks leuks aan sneeuw die aan 150 kilometer per uur je gezicht striemt en er is niks opwindends aan vingers en tenen die zwart zien van de kou. Er waren momenten waarop ik dacht: ‘Dit is de ergste beslissing in mijn leven. Wat doe ik hier? Had ik niet gewoon een romantische komedie kunnen draaien in sunny LA?’ Maar dan kom je verkleumd thuis, zie je de film en begrijp je hoe aanlokkelijk het is om een leven te leiden dat je verplicht om je te allen tijde bewust te zijn van de keuzes die je in dat leven maakt. Ik kan je dan ook in alle oprechtheid zeggen dat deze film mijn leven heeft veranderd.

In welk opzicht dan?

BROLIN: Vroeger, lang voor mijn scheiding van Diane Lane (met wie hij van 2004 tot 2013 was getrouwd, nvdr.), deed ik dingen die behoorlijk zelfdestructief waren. Drank, drugs, de hele rimram. En ik hield van de opwinding. Dat is altijd al zo geweest. Ik zou mijn leven niet anders geleid willen hebben. Maar het moment is gekomen om met alle bullshit te kappen. Ik ben gelukkig nu, ik heb een stabiele relatie met mijn kinderen, mijn carrière loopt vlot en al die avontuurtjes hoeven niet meer. 2013 was privé een keerpunt. Ik zat diep. Ik kampte met schuldgevoelens over mijn scheiding. Ik moest opnieuw respect krijgen voor mijn eigen keuzes en voor mijn dierbaren. Voordien stond ik veel te laconiek in het leven. Niks kon me echt wat schelen. Niemand kon me raken. Ik was een egoïstische zak. Niet alleen maakt het me nu allemaal wel iets uit, ik wil het ook koesteren, bestendigen en nog beter maken. Door deze film te maken, door mijn angsten en twijfels in de ogen te kijken, ben ik me daarvan ten volle bewust geworden. Ik wil ook professioneel geen dingen meer doen die me frustreren of waarvan ik het gevoel heb dat ze nergens heen leiden. I’m just too old for that shit.

Heb je nu bepaalde films in gedachten?

BROLIN:(fel) Ja. Inherent Vice. Ik vind Paul Thomas Anderson een goede regisseur en ik hou van het boek van Thomas Pynchon, maar tijdens de opnames heb ik meermaals gedacht: ‘Komaan, Paul. You gotta be kidding me. Dit is een fantastisch personage en fantastisch materiaal, maar je maakt er een zootje van.’ Iedereen liep stoned op de set rond en men deed maar wat. Ik zit niet in dit vak om films te maken die niemand ziet, en het leek wel of Paul bewust de intentie had om iets te maken dat zo chaotisch was dat niemand het wilde zien. Toen heb ik voor mezelf besloten: ‘Ik hou van goed vertelde verhalen. Dit doe ik niet meer. In het vervolg kap ik ermee.’

Na Inherent Vice heb je met Denis Villeneuve Sicario gemaakt, een thriller over de Mexicaanse drugkartels die binnenkort in de zalen komt. En je hebt net de opnames van Hail, Caesar! achter de rug, de nieuwe komedie van de Coens. Was dat een stuk bevredigender?

BROLIN:You bet. Het was de derde keer dat ik met Joel en Ethan werkte (na No Country for Old Men en True Grit, nvdr.) en ik zou alles voor ze doen. Ik vergeet nooit wat ze voor mij betekend hebben. Ik was niet bepaald hot property ten tijde van No Country for Old Men, en toch wilden ze mij toen absoluut in de hoofdrol. Werken met hen voelt ondertussen aan alsof je bij familie op bezoek bent. Het is superrelaxed en superprofessioneel. Hail, Caesar! is wellicht het beste script dat ik ooit gelezen heb, en als je geen bevrediging vindt in werken met Joel en Ethan, George Clooney, Tilda Swinton, Scarlett Johansson, Ralph Fiennes en cameraman Roger Deakins, moet je gewoon een andere job zoeken. Ethan Coen zei me achteraf: I think it’s gonna be okay. Vertaald uit het Coens betekent dat: het wordt een monumentaal goede film. (lacht)

De Coens hebben wel de reputatie hun acteurs te plagen.

BROLIN:There’re fucking with you all the time. Deze keer kreeg ik instructies als: ‘Sneller.’ Of: ‘Rokeriger.’ Of: ‘Meer als nummer twee.’ Wat ze daarmee bedoelden? Geen idee. Maar ze stellen je zo op je gemak dat je het niet erg vindt dat ze met je sollen. Of erger nog: dat je het geeneens doorhebt.

Is Everest het gevaarlijkste wat je ooit hebt gedaan? Of was dat je gezicht lenen aan president George W. Bush in Oliver Stones biopic W. ?

BROLIN:(lacht) Acteren is je grenzen verkennen en risico’s nemen. Dát, en geld verdienen. Toen ik toezegde om Bush te spelen, zeiden velen me: doe het niet. Je hebt niks te winnen en alles te verliezen. Maar voor dergelijke uitdagingen doe je het net. Ik toch. Ik heb maar één simpel motto: zorg dat je niet op je sterfbed ligt met de gedachte ‘had ik dit of dat maar gedaan’. Want dan is het te laat. Ik moedig mijn kinderen aan om ook zo in het leven te staan. Durf een vol leven te leiden.

Weet je: toen ik W. deed, was ik verlamd van de angst. Letterlijk. Ik kon de ene kant van mijn gezicht niet meer bewegen en ik heb toen drie weken in het ziekenhuis gelegen. Ik belde Oliver Stone en zei hem al mompelend: ‘Vraag Sean Penn in de plaats. Of Sam Rockwell. Ik kan het niet.’ Maar Ollie zei: ‘Jij bent mijn Bush. Ik wacht wel.’ Dat was zo genereus van hem dat ik het absoluut wilde en moest doen, ondanks mijn angst om af te gaan, ondanks mijn angst voor de mogelijke gevolgen. Vergeet niet dat Bush toen zowat de meest gehate man ter wereld was en dat de Irakoorlog voor een heel fel debat zorgde. Je weet maar nooit of een fanatieke Republikein zijn tweeloop bovenhaalt en je komt opzoeken in je trailer. Maar ik was niet zozeer geïnteresseerd in politiek, Irak of 9/11, ik was geïnteresseerd in Bush zelf. Ik wilde begrijpen hoe eender wie het in zijn hoofd kon halen om die kerel voor een tweede keer tot president te verkiezen. Het kon niet anders dan dat hij voor veel Amerikanen iets betrouwbaars en sympathieks had, en dat wilde ik vinden.

Voor Oliver Stone, de Coens en P.T. Anderson bij je aanklopten, moest je je, na een veelbelovende carrièrestart, lange tijd tevredenstellen met tv-werk of B-films. Hoe kijk je nu op die periode terug?

BROLIN: Niet. Dat lijkt me het verstandigste. (lacht) Ik was dankbaar dat ik werk had en probeerde er het beste van te maken, ook al zeiden veel mensen me: je bent een A-acteur, maar je werkt met B-materiaal. Je schaadt je carrière. Het keerpunt was Hollow Man (2000) van Paul Verhoeven. Dat was een grote productie waarin ik eindelijk de hoofdrol had en het moest mijn grote doorbraak worden, maar de film flopte. En terecht. It just sucked. Toen heb ik beslist: ik ben een karakteracteur, geen leading man. En dat is uiteindelijk een heel verstandige beslissing gebleken. Met die kop van mij zou ik de top in Hollywood toch nooit gehaald hebben.

Je bent nochtans de zoon van een bekende acteur, James Brolin. Was dat, nu je voor jezelf naam hebt gemaakt, een vloek of een zegen?

BROLIN: Beide waarschijnlijk. In het begin hoorde je sommigen luidop denken: daar heb je weer zo’n fils à papa die hier is omdat zijn pa een paar vriendjes heeft gebeld. Frustrerend, omdat ik altijd mijn eigen boontjes heb gedopt en mijn pa zich nooit met mijn carrière heeft bemoeid. De laatste jaren is dat wel verdwenen. Soms word ik nog wel James genoemd, maar er zijn ergere dingen, of absurdere.

Ik zal je een anekdote vertellen. Acteurs denken graag dat ze beroemder zijn dan ze in werkelijkheid zijn en dat mensen hen overal herkennen. Onlangs kwam in Texas een vrouw op me af: ‘Oh my God! Mag ik je handtekening?’ Ik voelde me gevleid en zei: ‘Tuurlijk.’ Waarop zij: ‘Ik ben gek op je laatste plaat. Ze heeft me al door veel moeilijke momenten geholpen.’ Op dat moment heb je welgeteld drie seconden om te zeggen: ‘U hebt het verkeerd voor, mevrouw. Ik ben niet wie u denkt.’ Maar dat deed ik dus niet. Uit ijdelheid, onoplettendheid of sympathie. Wie zal het zeggen? Ik antwoordde: ‘Dank je wel. Waar wil je die handtekening?’ Uiteindelijk bleek dat ze mijn naam verkeerd gehoord had en dat ze dacht dat ik Josh Groban was, een popzanger. Achteraf – ik kon het niet laten – heb ik die kerel gegoogeld. Niet alleen is Josh Groban twintig jaar jonger dan ik, hij lijkt in de verste verte niet op mij en hij staat verdomme op de cover van het favoriete album van dat mens. Hoe is het dan in godsnaam mogelijk dat zij ons verwart? Maar goed, die mevrouw heeft haar handtekening, Josh Groban heeft er een gelukkige fan bij en ik een les in bescheidenheid. Iedereen tevreden. (lacht)

EVEREST

Vanaf 23/9 in de bioscoop.

SICARIO

Vanaf 14/10 in de bioscoop.

DOOR DAVE MESTDACH

Josh Brolin ‘DRANK, DRUGS, DE HELE RIMRAM: IK ZOU MIJN LEVEN NIET ANDERS GELEID WILLEN HEBBEN. MAAR HET MOMENT IS GEKOMEN OM MET ALLE BULLSHIT TE KAPPEN.’

Josh Brolin ‘IK BEN EEN KARAKTER-ACTEUR, GEEN LEADING MAN. MET DIE KOP VAN MIJ ZOU IK DE TOP IN HOLLYWOOD NOOIT GEHAALD HEBBEN.’