Scheiden van Tom Cruise heeft Nicole Kidman geen windeieren gelegd: een oscar, talrijke kaskrakers, gesignaleerd aan de zijde van Lenny Kravitz, Robbie Williams, Russell Crowe en Steve Bing. Alles wat het nieuwe gezicht van Chanel aanraakt, verandert in goud. Ook met haar nieuwste en licht controversiële prent ‘Birth’ zal het wellicht niet anders zijn. Door Mark Stephenson

‘BIRTH’

VANAF 15/12 IN DE BIOSCOOP

EXTRA OP WWW.FOCUSKNACK.BE

ONZE VORIGE INTERVIEWS MET NICOLE KIDMAN

Zij is geen legende. Zij is een beginner. Je moet ouder zijn om van een legende te kunnen spreken’, antwoordde Lauren Bacall toen een Britse journaliste haar naar haar samenwerking met ‘screen legend’Nicole Kidman vroeg. Voor veel actrices zou zo’n uitval het begin van een zwaarbewapende mediaoorlog inluiden. De zakelijkheid van de 37-jarige Australische na de première van Birth (waarin Bacall en Kidman na Lars von Triers Dogville (2003) voor de tweede maal aan elkaar worden gekoppeld) op het filmfestival van Venetië in september bewees dat ze uit ander hout gesneden is. ‘Er hebben ook andere mensen aan deze film meegewerkt’, haalde ze resoluut uit toen journalisten tijdens de persconferentie alleen haar met vragen bestookten; de 79-jarige weduwe van Humphrey Bogart en ster van films als The Big Sleep (1946), Key Largo (1948) en Written on the Wind (1956) zat er toen vooral als decoratie bij.

Net als Bacall kent Kidman het klappen van de zweep. Hoe fragiel ze er ook uitziet, Kidman is een van de meest rationele actrices. Geen wonder dus dat de nuchtere Bacall haar vriendschap met Kidman bestempelt als een ‘fabuleuze relatie, zowel op als naast het scherm’. Ironisch genoeg sleepte niet-legende Kidman in 2003 wél een oscar in de wacht (voor haar rol als Virginia Woolf in The Hours), iets waar levende legende Bacall in haar zestigjarige carrière nooit in slaagde. Die oscar symboliseerde niet enkel een innemende acteerprestatie; het signaleerde vooral de hernieuwde werkkracht waarmee de ex van Tom Cruise aan haar acteercarrière bouwde na hun scheiding en haar miskraam in 2001.

Tijdens de opnames van Eyes Wide Shut (1999), de laatste film waarin het echtpaar samen speelde, leerde regisseur Stanley Kubrick Kidman te geloven in haar talenten als actrice. Tien jaar lang had ze in het moederschap – het koppel adopteerde twee kinderen – haar bestaansreden gevonden (‘Ik gaf geen zier meer om mijn carrière’). Het stel hield zich eraan nooit langer dan twee weken gescheiden te blijven. Terwijl een film als The Hours – die in Engeland werd opgenomen – tijdens haar huwelijk onmogelijk zou zijn geweest, kon ze na de scheiding echter gaan en staan waar ze wilde. Zo kon ze haar acteerkwaliteiten eindelijk volop ontplooien: behalve in The Hours etaleerde ze ook vakmanschap, flexibiliteit en onvoorspelbaarheid in uiteenlopende films als Moulin Rouge, The Others, Dogville, The Human Stain en Cold Mountain.

Kidman zocht de Britse regisseur Jonathan Glazer – die met zijn debuutfilm Sexy Beast (2000) een behoorlijk indrukwekkend visitekaartje afleverde – zelf op na het lezen van diens script van Birth. Kidman (‘de beste actrice ter wereld’, aldus Glazer) voelde een onweerstaanbaar verlangen de rol van Anna neer te zetten, een vrouw die tien jaar na de dood van haar eerste echtgenoot op het punt staat te hertrouwen. Een tienjarig jongetje (Cameron Bright) dat beweert de reïncarnatie van haar eerste man te zijn, brengt Anna echter aan het twijfelen, tot grote ergernis van haar verloofde Joseph (Danny Huston, zoon van regisseur John) en haar moeder (Lauren Bacall). Twee scènes – in de ene zit ze met de jonge Bright in bad, in de andere kust ze hem op de mond – werden tijdens de première in Venetië op gejoel onthaald en werden voorpaginanieuws. Ook haar tweede samenwerking met topregisseur en landgenoot Baz Luhrmann (Moulin Rouge) haalde de headlines: de reclamefilm voor het parfum Chanel No. 5 duurt drie minuten en kostte zomaar eventjes 26 miljoen euro. De spot maakte haar een kleine drie miljoen euro rijker en zette haar op dezelfde hoogte als twee andere Chanel-gezichten, Marilyn Monroe en Catherine Deneuve.

In tegenstelling tot het glamourkapsel in de reclamespot heb je in ‘Birth’ een opvallend kortgeknipt kapsel. Het accentueert Anna’s gevoeligheid.

Nicole Kidman: Ja. Jonathan heeft me voorzichtig gepolst of ik wel zo ver zou gaan mijn haar te knippen. Vreemd, niet? Hij had toch moeten weten dat ik overal voor opensta (lacht). Een kapsel is geen detail, het vertelt veel over een personage.

Heeft het niets te maken met een soort onbewuste drijfveer om voor elk nieuw project iets anders te proberen?

Kidman: Neen. Daarvoor acteer je volgens mij niet. Je moet vooral eerlijk en authentiek zijn tegenover je personage en ook tegen-over de regisseur. Je moet openstaan voor alles wat hij of zij van jou verwacht.

Je wijst dus nooit dingen af omdat je ze al eens eerder hebt gedaan?

Kidman: Neen, toch niet wat het uiterlijk van een personage betreft. Emotioneel kies ik dan weer rollen waarvan ik voel dat ze anders zijn. Het is logisch dat je niet telkens weer eenzelfde personage uitkiest. Ik streef er altijd naar om me nieuwe ideeën en karakters eigen te maken. Maar wanneer je, zoals ik, het enorme geluk hebt keuzes te kunnen maken als acteur, dan gebeurt het wel eens dat je een geweldige rol toch afwijst en een mindere aanneemt. Waarom? Omdat die rol net incorporeert wat je de wereld te zeggen hebt op dat ogenblik. Mijn gevoelens bepalen dus mijn keuze. En niet alleen had ik veel sympathie voor Anna, ook Jonathan was enthousiast: het klikte gewoon tussen ons.

Anna weekte duidelijk iets los bij jou. Was het haar verdriet, haar gemis of zijn jullie verwante zielen?

Kidman: (een beetje dromerig) Een combinatie van de drie. Vooral wat in haar leeft, boeit mij; ze zegt heel weinig maar ze denkt zoveel.

Net zoals jij, wellicht. Moet jij als mediafiguur veel voor jezelf houden en veel van je gevoelens uitdrukken via je werk?

Kidman: Toch wel. Ik sta voortdurend in de schijnwerpers terwijl de keuze van rollen toch heel persoonlijk is. Maar ik denk niet dat details over mijn leven ook maar iemand vooruithelpen. Ik bedoel maar, wie wil er in godsnaam een artikel lezen dat doordramt over mij en mijn leven? Ik kies veeleer dingen die, op welke bizarre of vreemde manier dan ook, uiteindelijk een geheel zullen vormen. Het is jammer dat het filmproces tegenwoordig zo wordt gedeconstrueerd en uitgekleed. Mensen blijven erover praten. En die ‘making of’– films, (zucht diep) ik haat ze omdat ze de magie en het mysterie van de film wegnemen. Ze laten geen reden meer om hem gewoon te laten bestaan op celluloid.

Terwijl in deze film net heel veel mysterie zit. Niet alles wordt ontcijferd.

Kidman: Klopt. Er bestaan twee soorten filmmakers en je kan beide types appreciëren. Het ene type verteller geeft duidelijk zijn visie, hij doet dat zeer gedetailleerd. Zijn films hebben duidelijk een begin, middenstuk en einde en alles verloopt lineair. Daartegenover heb je ook de filosofen, bij wie ik Jonathan of Kubrick reken. Zij geven je niet echt een antwoord; zij geven je een idee. Zij stellen een vraag. Jonathan zei me daar iets moois over: ‘Nic, Nic, we maken een film over liefde. Duizenden jaren lang heeft men geprobeerd het mysterie van de liefde te ontcijferen, erover te schrijven. Wat kunnen wij daar nog aan toevoegen?’ Hij keek me aan en ging door: ‘Er bestaat helemaal geen antwoord.’ (lacht) Birth is een film over liefde. Als Anna op het einde van de film neerknielt, zegt ze tegen haar verloofde Danny: ‘I want peace.’En daarmee bedoelt ze zoveel. Die paar woorden zeggen eigenlijk: ‘Ik ga verder met mijn leven. Nooit zal ik zoiets nog voelen bij iemand anders, maar mijn geest en mijn ziel verlangen naar rust en vrede.’

Het script werd geschreven door mannen. Hebben ze zich kunnen inleven in een vrouwelijk personage?

Kidman: Vreemd genoeg beschouw ik Jonathan daarom als zo’n talent: als je Sexy Beast (over een ex-gangster die hervalt in zijn oude gewoontes; nvdr.) naast Birth legt, dan zie je hoezeer ze tegenpolen van elkaar zijn. Jonathan zocht Jean-Paul Carrière (de 73- jarige Franse scenarist die meewerkte aan meer dan 120 films, waaronder Luis Buñuels Belle de Jour; nvdr. ) in Parijs op om samen een script te schrijven. Hij had het idee om iets te maken over een kind dat contact opneemt met een vrouw en haar vertelt de reïncarnatie van haar overleden echtgenoot te zijn. Samen met Milo (Addica, de jonge scenarist wiens eerste project Monster’s Ball (2001) Halle Berry meteen een oscar opleverde; nvdr.) bleef Jonathan tijdens de opnames echter die originele versie van Birth naar mijn persoon herschrijven. Iets ongelooflijk moois, maar tegelijk ook spannend: soms kreeg ik op de dag van de opnames zelf nog een nieuwe versie van het script. Daardoor heeft het personage aan geloofwaardigheid gewonnen: het zat me steeds dichter op de huid.

Raakte de discussie je rond de controversiële scènes waarin je met de elfjarige Bright in bad zit en hem op de mond kust?

Kidman: Ik was toch even in de war. Ik bedoel maar, dit is geen film over seks, het gaat niet over seksuele uitbuiting. Absoluut niet. Als je de film bekijkt, dan heb je dat met-een door. Ik denk dat die discussie ontstond nog voor iemand de film had gezien.

Iets helemaal anders nu: geloof je in reïncarnatie?

Kidman: (kortweg) Het maakt niet uit waarin ik geloof. Op bepaalde momenten in je leven ben je vatbaarder voor overtuigingen. Stel je voor dat je te horen krijgt dat iemand vanuit een andere wereld je probeert te bereiken. Twee weken later verlies je een ouder en weer hoor je dezelfde woorden: ‘Je moeder probeert via mij met jou in contact te komen.’ Dan besef je opeens dat de persoon die je aanvankelijk voor een idioot aanzag, plots de spreekbuis van iets hogers wordt. Zo’n ervaring maakt je lichtgelovig, ontvankelijk…

Kwetsbaar.

Kidman: Ja, Anna is extreem kwetsbaar en voor haar moet dit kind wel haar man zijn.

Je zei ooit dat je zou stoppen met acteren van zodra het je emotioneel leegzuigt. Is acteren een gevaarlijk spelletje?

Kidman: Ja, een erg gevaarlijk spelletje, omdat je speelt met emoties. Het is alsof je een bokser in de ring plaatst en zegt: ‘Nu wil ik dat je bokst, ik wil dat je zo hard slaat tot je tegenstander erbij doodvalt.’ Als je dan als bokser uit de ring stapt, dan zijn je handen wel het laatste wat je nog wil gebruiken. Met acteurs is het net hetzelfde. Bij hen zegt de regisseur: ‘Gedraag je onervaren en onderdanig tijdens deze film. Na de film plaatsen we je opnieuw in de werkelijkheid maar dan gedraag je je gedisciplineerd en volwassen.’ Je probeert voortdurend alles in balans te houden.

Voel je je daardoor gekrenkt?

Kidman: Ik heb het gevoel dat acteren me op de meest vreemde manier heeft gered. Het is een uitlaatklep: via een personage kan ik mijn emoties verwerken. Maar toch wens ik het mijn eigen kind niet toe.

Werk je daarom zo veel?

Kidman: Acteren beschouw ik niet als ‘werken’, ik doe het graag. Al wat erbij komt kijken, is werk. Zoals dit: interviews geven. Sorry, hoor.

En de festivals, de prijsuitreikingen, de feestjes de glamour?

Kidman: Voor iemand die dat alles al beleefd en gezien heeft, durf ik te zeggen dat het allemaal niet zo betoverend is. Ja, je mag een nachtje stappen in een wondermooie jurk, maar daarna ga je ook gewoon naar huis. Zelfs wanneer je een oscar wint, ga je op het einde van de avond naar huis of ga je slapen in je hotelkamer, en dan ben je alleen en denk je: Wie zou ik nu eens kunnen bellen? Heel vreemd allemaal. Extreem ook. Ik heb het zelfs in Cannes meegemaakt, waar je nochtans omringd bent door mensen. Je gaat naar huis, je ritst je jurk open, stapt eruit. Het is als Assepoester die naar het bal gaat. Zo extreem is het. Ik moet van die momenten leren genieten. Ik geniet er nog het meest van om samen te zijn met mensen als Jonathan en een personage te creëren. Ik hoor je al komen, hoor: ‘ Yeah, sure’, maar zo is het nu eenmaal. Ik heb al heel wat gezien in mijn leven en in mijn carrière.

Wist je dat je zoveel in beeld zou komen? In sommige scènes hecht de camera zich vast op je gezicht voor wat een eeuwigheid lijkt.

Kidman: Neen, daarover hebben we het nooit gehad. Ik speel gewoon mijn personage en de scènes zonder veel na te denken. Ik zal ook nooit op het einde van de dag de opnames bekijken. Ik probeer zo weinig mogelijk de camera te controleren of er rekening mee te houden. De DP (Director of Photography; nvdr.) vraagt me soms: ‘Wat is je beste kant?’ ‘Ik zou het echt niet weten’, moet ik daar telkens op antwoorden. Dat laat je over aan de mensen die je bekijken, die je observeren. Zij moeten jou vatten, zij moeten je karakter vatten. Regisseren vereist veel meer verantwoordelijkheid; als acteur stap je de scènes binnen en zeg je: ‘Oké, hier ben ik, creëer me, geef me vorm.’

Klopt het dat je jezelf ooit als de lelijkste persoon op aarde beschouwde?

Kidman: Ja, lang geleden. Maar daar vecht elk klein meisje wel mee. Dan kijk je in de spiegel en vraagt je je af: ‘Wie ís die persoon die me nu aanstaart?’ Opgroeien gaat gepaard met zoveel verschillende emoties, zoals afschuw. Maar, zoals mijn moeder zou zeggen, het geeft je karakter. (lacht) Laten we hopen, althans.

Je hebt ook voor ‘Dog-ville’ met Lauren Bacall samengewerkt en jullie zijn nu vrienden. Wat heeft het ijs gebroken?

Kidman: Heb je met haar gesproken?

Ja.

Kidman: (barst in lachen uit) Ze is supergrappig. Haar humor is verschrikkelijk droog. Ze is bovendien een erg sterke vrouw – na een prettige lunch kwam ze op me af en greep mijn hand vast, ik kreeg een kleine kus en een grote omhelzing. Lauren is ook heel warm: uiterlijk lijkt ze koud, maar ze heeft een hart van goud. Ze is een overlever. Ik bel haar geregeld en dan beveelt ze me en geeft ze me raad.

Wat vraag je haar dan?

Kidman: Ik? Niet veel, zij leidt vooral het gesprek. (lacht) En zegt me dat ik haar woorden in de wind sla en wordt kwaad omdat ik niet luister. ‘Ik luister, Lauren’, probeer ik dan. Waarop zij zegt: ‘Wel dan, waarom doe je niet wat ik je zeg?’ Ze is mijn New York-moeder, en ik ben nu al twee jaar in de Big Apple. Maar ondanks dat slikt mijn antwoordapparaat nog steeds boodschappen als: ‘Je hebt me in geen week gebeld.’ (lacht)

Je bent de nummer-één-actrice…

Kidman: Neen! (glimlacht) Niet opnieuw!

… en iedereen wil met je samenwerken. Hoe verdraag je die enorme druk op je schouders?

Kidman: Zo voelt het helemaal niet aan, hoor. Je volgt gewoon je instinct. Ik weet absoluut niet hoe ik geraakt ben waar ik nu sta. Er zit geen regelmaat of reden achter mijn beslissingen, geen strategie of masterplan. Ooit zal alles wel eens uiteenvallen. Zo bizar is het allemaal. Mijn volgende project is een film met Wong Kar Wai (The Lady from Shanghai; nvdr.). Misschien keer ik wel nooit meer terug uit Shanghai. Maar ik klaag niet en ben blij dat ik met deze mensen kan samenwerken.

Het is gekend dat er voor die film geen script bestaat.

Kidman: Dat wist ik natuurlijk wel, maar dat vind ik geen probleem. Hij weet ook precies waar hij naartoe wil. Bovendien doet Gong Li (de bekendste actrice van China die onder meer meespeelde in Farewell My Concubine, Chinese Box, The Emperor and the Assassin en 2046; nvdr.) ook mee.

Heb je Wong Kar Wai ontmoet toen hij in Cannes ‘2046’ promootte?

Kidman: Neen, niet in Cannes. Ik heb altijd bewondering voor hem gehad en het toeval wilde dat we een gemeenschappelijke vriend hadden die ons samenbracht. Alles was vrij vlug in kannen en kruiken.

Ga je zelf nog films bekijken?

Kidman: Ja, nog vaak. Ik probeer ze ook mee te pikken in de bioscoop. Veel aangenamer.

Met de betalende massa?

Kidman: Ja hoor. Verwondert je dat? Ik geniet ervan om met een groep mensen een film te bekijken. Als ik hem op video of dvd zou bekijken, val ik gegarandeerd in slaap. Niets voor mij: veel te klein, en… jakkes! Zelfs voor oude films maak ik liever een ommetje naar de bioscoop. Samen kunnen genieten met andere mensen is toch uniek voor deze kunstvorm – een boek lees je toch ook maar alleen. In de zaal zitten en andere mensen horen lachen; soms kan iets dat niet echt grappig was bedoeld daardoor echt grappig uitvallen. Bizar hoezeer je daarin kan opgaan. Ik zag de première van Fahrenheit 9/11 in New York, hoorde al dat geroep en toen dacht ik, dit is fantastisch. Ik was zo blij dat ik daar was en niet ergens in een kleine kamer thuis zat te kijken. Je voelt dan echt dat je lééft.

Kan je onverstoord naar de bioscoop gaan?

Kidman: (alsof ze net de meest dwaze vraag heeft gehoord) Neen, ik ga gewoon naar de bioscoop. New York is New York: ze geven er geen moer om wie je bent. Je wandelt vlug binnen, mensen werpen wel een blik op je, maar uiteindelijk zit je gewoon, net als alle anderen. Er is zelden veel heisa. En als ik mijn kinderen bij heb en iemand spreekt me aan, dan zeg ik: ‘Ik ben hier met mijn kinderen nu, dus het is niet echt het geschikte moment’, of iets dergelijks, en mensen respecteren dat ook.

Ik heb bewust weinig mensen om me heen. Doe je het tegengestelde, dán denk ik pas dat je hysterie veroorzaakt. Maar onopvallend een beetje rondslenteren op straat en zo… Het hangt ervan af hoe je daarmee omgaat. Als je echt opschudding wil veroorzaken, dan lukt dat ook gemakkelijk, hoor. Laat gewoon twintig man voor je uit wandelen die schreeuwen: ‘Uit de weg, iedereen!’ Ik kan je verzekeren dat je je dan verschrikkelijk idioot voelt. © IFA

Vertaling en bewerking Bart Van Pottelberge

‘Ik weet absoluut niet hoe ik geraakt ben waar ik nu sta. Ik volg gewoon mijn instinct.’

‘Acteren is een uitlaatklep: via een personage kan ik mijn emoties verwerken. Maar toch wens ik het mijn eigen kind niet toe.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content