The Moab Story en The Antwerp Story op 13/10

‘Cinema is dead, long live cinema’: onder die vlag voltrekt Peter Greenaway sinds de jaren negentig zijn eigen revolutie. Zeg dus zeker niet ‘film’ tegen The Tulse Luper Suitcases, ook al bestaat het project uit drie langspeelfilms. In de koffers van Tulse Luper zitten namelijk ook 92 dvd’s, drie televisiereeksen, een website, boeken en tentoonstellingen.

De eerste langspeelfilm in het Tulse Luper-project heet The Moab Story en werd eerder dit jaar voorgesteld in Cannes. TheAntwerp Story, oftewel episode 3, geraakte net op tijd klaar voor Venetië. U hebt juist gelezen: na deel 1 volgde episode 3. Deel twee moet nog komen, deel drie trouwens ook, want een ‘episode’ (daarvan zijn er 16 gepland) is niet hetzelfde als een ‘deel’. U kunt niet meer mee? Wel, geen nood: Peter Greenaway komt op 13/10 zelf naar Gent om een woordje uitleg te verschaffen bij zijn project. Hij stelt er de twee vernoemde films voor en zal onder meer ook praten over zijn relatie met het digitale beeld. Want inderdaad, sinds begin van de jaren negentig is de cineast een multimediast geworden.

De fameuze koffers van Tulse Luper zijn intussen gearriveerd in Gent. Niet alle 92, want zover staat Greenaway nog niet met zijn project. Op de tentoonstelling in galerie Fortlaan 17 zijn het er vijf. De volgende lente zouden het er 21 moeten worden en op het filmfestival van Berlijn in 2005 het dubbele. Het project moet ten slotte culmineren in een grote overzichtstentoonstelling van 92 koffers in het Guggenheim-museum in Bilbao.

Waarom 92 en bijvoorbeeld niet 29? Dat vragen we aan de cijfergoochelaar zelf, die vandaag nog volop de laatste hand aan de tentoonstelling aan het leggen is. ‘Zoals je ongetwijfeld weet’, vertelt de regisseur met pretoogjes, ‘is 92 het atoomnummer van uranium en is uranium een gegeven dat heel de twintigste eeuw heeft beheerst. De atoombom, oost versus west, Chroesjtsjov versus Kennedy… Ik ben geboren in 1942, drie jaar voor Hiroshima. De wereld veranderde met die bom. Het uranium nam de plaats over van het goud. Wie vandaag de macht heeft, heeft niet noodzakelijk goud, maar wel uranium.

In Cannes werd ‘The Moab Story’ nog vertoond, vertrekkend op een klassieke 35 mm-kopie. In Gent wordt alles digitaal geprojecteerd.

Peter Greenaway: Zo hoort het ook, want we werken volledig op high definition. Maar omdat de cinema zo’n ouderwets systeem is en vooral dan in Frankrijk waar je the goddamn stuff op celluloid moet tonen die dan ook nog ondertiteld moet worden, mochten we de film er niet digitaal projecteren. We moeten echt komaf maken met (Cannes-baas, em) Gilles Jacob en zijn cohorte van ouderwetse heren en daar een paar nieuwe deuren openen. Want high definition en alles wat daar nog op gaat volgen, is echt verbazingwekkend van beeldkwaliteit. Het is alsof je naar levend geworden schilderijen van de prerafaëlieten kijkt, waarop je elk blaadje van elke boom kunt zien. Als je dat wilt tenminste, want ik kan het zo organiseren dat wanneer je het niet wilt zien, je het niet zult zien. Het verbaast me dat het zo lang duurt vooraleer het ingeburgerd raakt.

Celluloid behoort voor u dus tot het verleden?

Greenaway: Absoluut, en niet alleen voor mij. Kodak zegt dat ze binnen tien jaar geen celluloid meer zullen maken.

Merk je dan geen enkel verschil meer in definitie of contrast, bijvoorbeeld met je oudere films die wel nog op celluloid werden gemaakt?

Greenaway: Als ik naar mijn oude films kijk, zie ik de krassen, het gemis aan scherpte, het stof, de vuiligheid op het einde van elke rol. Ik zie slechte projectie en klungelige ouderwetse technologie. Vandaag hebben we een cinema die krasvrij en stofvrij is, je hebt geen spoelen meer. En ik krijg precies die contrasten, die composities en die kleuren die ik wil. Perfect, prachtig.

Door Jo Smets