Hopper in Europa

© Edward Hopper

Het is lang geleden maar nu komt er weer een retrospectieve van de Amerikaanse schilder Edward Hopper (1882-1967) naar Europa.

Hopper is vooral bekend om zijn ietwat troosteloze beelden van straten, interieurs met eenzame figuren die naar de omliggende wereld kijken alsof ze er niet thuis horen. Er gaat van zijn latere en best bekende werk een gevoel van desolaatheid uit die de toeschouwer niet onberoerd kan laten.

Hij is al langer door het publiek en andere kunstenaars erkend als de belangrijkste realistische schilder van de 20e eeuw in Amerika en vandaag is hij een topper die echter lang moest wachten op erkenning.

Pas op zijn 42e kreeg hij een solotentoonstelling in een New Yorkse galerie, dat was in 1924. Hij toonde er waterverfschilderijen die allemaal verkocht werden. Toen kon hij zijn illustratiewerk opgeven om voltijds schilder te worden. Hij verbleef meerdere keren voor langere tijd in Parijs waar hij geboeid werd door het werk van de Impressionisten. En dat laat zich dan ook voelen in zijn vroege aquarellen. Ze zijn los van toets en enigszins schraal van kleur.

In zijn meest bekende werken blijft daar maar weinig van over. Hij stopte met waterverf op papier en concentreerde zich op het schilderij op doek. De onderwerpen werden dan vrijwel allemaal gesitueerd in de stedelijke omgeving, architectuur, binnenzichten van bars en restaurants, bureaus en appartementen.

Het waren geen indiscrete beelden die hij als een voyeur weergaf maar reminiscenties die hij opriep van wat hij, bij zijn wandelingen in de stad, had waargenomen. Men zou ze ook kunnen interpreteren als psychologische bedenkingen die hij in schilderijen omzette. Veel van zijn werken refereren naar een urbaan kader waarin de eenzame mens het hoofdthema is. Wat niet belet dat hij ook gefascineerd was door het stedelijk landschap an sich.

Het oeuvre van Edward Hopper is ook en vooral picturaal interessant. De strenge compositie van zijn schilderijen, het gebruik van felle kleuren, het spel van licht en schaduw, de simpele, duidelijke vormen zijn zo typisch dat men hem met niemand anders kan vergelijken.

Alhoewel figuratief is dit oeuvre niet anekdotisch, het overstijgt de realiteit waardoor het een universeel karakter krijgt. Ook door het ruimte effect en de manier om de verf aan te brengen is het weinig tijds- en plaatsgebonden. Dat verfgebruik met meestal harde kleuren is heel regelmatig, soms doorbroken met een iets emotionele streek en vaak ook zo dun dat men er het canvas doorheen kan vermoeden. Die techniek gebruikte hij om de ruimte doorzichtig te maken.

Nadat in 1981 een tentoonstelling van zijn werk rondreisde naar Londen, Amsterdam en Düsseldorf, komt nu Madrid en Parijs aan de beurt.

Ludo Bekkers

Tentoonstelling “Hopper”, Madrid, Museum Thyssen-Bornemisza, van 12 juni tot 16 september en Parijs, Centre Pompidou van 10 oktober tot 28 januari 2013.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content