Dalí Museum zet grote Dalí-vergoelijking op

Het Dalí Museum in Spanje probeert alle boeken en films die de museumdirectie niet welgevallig zijn te verbieden.

Salvador Dalí was niet enkel kunstenaar, hij was ook een excentrieke persoonlijkheid en een dubieus zakenman.

“Dalí is de meest briljante man die ik ooit ontmoet heb, een buitengewoon kunstenaar. Maar hij had ook zijn donkere kant”, zegt Oscar Tusquets, vriend van de surrealist en de man die hielp de beroemde sofa in de vorm van Mae Wests lippen te ontwerpen. “Hij was ook een voyeur en had een fetisjistische hang naar seks, met een voorkeur voor orgieën. Hij betaalde mensen om voor zijn neus seks te hebben. Misschien niet belangrijk, maar het was wel deel van hem”, zegt Tusquets in The Sunday Times.

Al deze weetjes over Dalí worden als het aan de Gala-Salvador Dalí Stichting ligt onder de mat geveegd. De stichting is eigenaar van het Dalí-museum en opgezet om na de dood van de kunstenaar zijn nalatenschap en erfenis te bewaren. Het bestuur vindt dat Dalí’s turbulente privéleven niet tot het publieke domein hoort. De stichting claimt “geen censuurorganisatie” te zijn, maar is nu wel verwikkeld in een bittere strijd om ieder project dat naar hun mening Dalí’s reputatie en de waarde van zijn werk geweld aan zal doen, te stoppen. “Vanuit een zakelijk oogpunt hebben hun acties wel degelijk zin”, zegt Tusquets, “maar artistiek?”

Hollywoodfilms

Onder de projecten die worden tegengehouden zijn twee Hollywoodfilms – eentje met Antonio Banderas in de rol van Dalí, en eentje met Al Pacino. De laatste zou volgens de regisseur “een zeer commerciële, grote film zijn”, opgenomen in 3-D. Qua stijl zou het “Amadeus meets Avatar” worden. Veel live actie zou gemixt worden met grafische kunst en muziek om de excentriciteiten van de schilder te vangen. De stichting doet de film echter af als “oppervlakkig”. “We kunnen ons niet veroorloven dat een slechte film een succes wordt. Dat zou het werk dat we de laatste vijftien jaar hebben gedaan teniet doen.”

Dalí is zelf nooit gevraagd of hij een Hollywoodfilm over zijn leven zou zien zitten, maar volgens Tusquets zou hij het fantastisch hebben gevonden. Volgens kunstexperts zou de waarde van Dalí’s werken niet dalen door een film over zijn werk. “Mensen die schilderijen kopen doen hun research goed en zijn zo gesofisticeerd dat ik niet verwacht dat hun mening door een film zou worden veranderd”, zegt Robin Cembalest, uitvoerend producent van ARTnews.

Niet te controlerend

Ook het boek ‘Dali and I: The Surreal Story’ van de Belgische voormalige kunsthandelaar Stan Laureyssens, die in de gevangenis zat omdat hij met valse Dalí’s leurde, wordt door de stichting onder vuur genomen. Het boek onthult obscene details over Dalí’s seksleven en doet een boekje open over hoe Dalí zelf medeplichtig was aan het vervalsen van zijn werk.

Zelfs een film over het surrealisme, die Dalí zelf maakte met Robert Descharnes, een wereldberoemde autoriteit op het gebied van het surrealisme, wordt geweigerd door de stichting. Dat Descharnes door Dalí zelf was aangewezen als levenslang lid van de stichting om na zijn dood zijn belangen te vertegenwoordigen, maakte niet uit. Zeven jaar na Dalí’s dood werd hij uit het bestuur gezet na een ruzie over de rechten op Dalí’s werk. Tegenwoordig bestaat het bestuur vooral uit zakenmannen en voormalige politici, mensen die de artiest nooit gekend hebben.

Directeur Joan Manuel Sevillano, die voorheen in een cementbedrijf werkte, ontkent dat de stichting te controlerend is. “Iedereen die dat beweert, heeft waarschijnlijk iets te verbergen over hoe ze met de rechten op Dalí’s werk omgaan. We zijn geen censuurorganisatie. We proberen geen gedecafeïneerde versie van Dalí te beschermen. We stoppen niemand die rond de feiten van zijn leven werkt. Dalí’s leven kent veel sappige details, zonder dat mensen extra invalshoeken verzinnen of toevoegen. Dat resulteert enkel in een erosie van Dalí’s nu al controversiële imago.”

Beschermend

Tusquets is het er niet mee eens. “De stichting probeert een imago van Dalí te scheppen dat niet echt is. Ze proberen de donkere kantjes van Dalí te maskeren, terwijl Dalí die zelf nooit probeerde te verbergen.”

Saliano blijft echter onverbiddelijk. “Het is ons werk Dalí’s erfenis te beschermen. We zijn hard. We drukken door tot het bittere einde. We zullen hoe dan ook ons werk doen.”

Ielse Broeksteeg

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content