Waarom ze zich bekeerde tot het jodendom en 23 andere weetjes over Marilyn Monroe

Marilyn Monroe zou vandaag 90 jaar geworden zijn. Een leven in meer dan twintig markante weetjes.

Van Norma over Jean tot Marilyn

Op Monroe’s geboorteakte staat Norma Jeane Mortenson, maar ze werd gedoopt als Norma Jeane Baker. Ze deed modellenwerk onder de namen Jean Norman en Mona Monroe, boekte hotelkamers als Zelda Zonk, werd in een psychiatrisch ziekenhuis opgenomen onder de naam Faye Miller en onderging plastische chirurgie als Joan Newman.

Zelf verkoos ze de artiestennaam Jean Adair, maar haar agent vond Marilyn Monroe ‘beter klinken’. Het werd haar officiële naam in 1956. In haar autobiografie ‘My Story’ vertelt ze dat ze veel moeite had met de schrijfwijze. ‘Mijn eerste handtekening moest ik heel langzaam zetten. Ik wist immers niet precies hoe ‘Marilyn’ geschreven moest worden.’

Drie keer getrouwd

Het is algemeen geweten dat Marilyn Monroe getrouwd is geweest met baseballspeler Joe DiMaggio en toneelauteur Arthur Miller, maar minder bekend is dat ze daarvoor al eens in het huwelijksbootje was gestapt. Haar eerste echtgenoot was James Dougherty, haar buurjongen met wie ze enkele dagen na haar zestiende verjaardag, op 19 juni 1942, huwde. Monroe woonde op dat moment bij Grace McKee-Goddard, een vriendin van haar moeder. Goddard wilde verhuizen naar Virginia en kon Marilyn niet meenemen, en dus werd Monroe quasi verplicht met de man te trouwen. Na vier jaar beëindigden ze hun huwelijk al. ‘Ik kende Marilyn Monroe niet, maar ik kende Norma Jeane wel en ik hield van haar’, zei Dougherty in een interview na haar dood.

Dronebouwer

Ten tijde van Wereldoorlog II werkte Marilyn Monroe – op dat moment nog de nobele onbekende Norma Jeane – bij de Amerikaanse drone- en parachuteproducent Radioplane, waar ze doorgaans vliegtuigjes besproeide met brandvertragende spray. Het is daar dat oorlogsfotograaf David Conover, die in opdracht van Ronald Raegan vrouwen in oorlogsproductie fotografeerde, haar op de gevoelige plaat vastlegde. Het zijn Conovers foto’s die er mede voor zorgden dat Monroe later een grootse Hollywoodtoekomst tegemoet ging.

Eerste contract

In augustus 1946 deed Monroe haar eerste screentest bij 20th Century Fox Filmstudio’s. Enkele maanden later tekende ze er haar eerste contract, waarin stond dat ze 125 dollar per week zou verdienen.

Onderbetaald

Haar eerste filmrollen betaalden zo slecht – het loon van Gentlemen Prefer Blondes-co-actrice Jane Russell lag bijvoorbeeld tien keer hoger – dat ze in 1949 toestemde naaktfoto’s te laten nemen voor een kalender. Die foto’s werden dé attractie van de eerste Playboy, uit 1953. Ze was dat jaar ook Playboy’s eerste ‘Sweetheart of the Month’. Het leverde haar veel bekendheid op, maar weinig cash. Marilyn kreeg 50 dollar voor de coverfoto, Hugh Hefner kocht de beelden later voor 500 dollar. Voor haar WWII-foto’s kreeg ze slechts 5 dollar. Ter vergelijking: tegenwoordig brengt haar nalatenschap ongeveer 5 miljoen dollar per jaar op.

Haar natuurlijke haarkleur was bruin

Monroes natuurlijke haarkleur was bruin, maar gentlemen prefer blondes, zo blijkt. De filmproducers met wie ze ten tijde van haar eerste contract werkte, vonden blonde lokken verleidelijker dan bruine. Dus begon ze haar haar te kleuren. Monroe probeerde maar liefst negen verschillende tinten uit vooraleer ze in 1952 haar definitieve, platinumblond gekleurde kapsel aannam voor de film Monkey Business.

Plastische chirurgie

Op aanraden van haar agent onderging Marilyn Monroe twee keer plastische chirurgie. Het topje van haar neus werd bewerkt, ze kreeg een kinimplantaat en ook haar voortanden werden rechtgezet.

In 2013 bracht haar medisch dossier tijdens een veiling meer dan 25.000 dollar op.

Niet goed met teksten

De actrice had 47 takes nodig om ‘It’s me, Sugar’ te zeggen in Some Like It Hot (1959). Tijdens de opnames van diezelfde film had ze ook al zo’n 60 takes nodig om ‘Where’s the bourbon?’ correct uit te spreken.

Ze gaf de carrière van Ella Fitzgerald een flinke boost

Dat haar carrière in een stroomversnelling kwam, had Ella Fitzgerald mede aan Marilyn Monroe te danken. Vanwege haar donkere huidskleur kreeg de jazz-zangeres aanvankelijk geen optreden versierd in de Mocambo, een populaire club in Hollywood. Maar één telefoontje van Monroe later was ze plots wél welkom. ‘Marilyn zei tegen de eigenaar van de club dat als ik mocht komen optreden, ze iedere avond op de eerste rij zou gaan zitten’, aldus Fitzgerald. ‘Zo geschiedde, en nadien trad ik nooit nog in kleine zalen op.’

Stotteraar

Monroe stotterde, maar had daar weinig last van tijdens opnames. Een spraaktherapeut had haar een speciale manier van spreken aangeleerd, met veel adempauzes. Het werd een van haar kenmerken.

Een van de eerste vrouwelijke producenten

Dat ze in het begin van haar acteercarrière enkel het ‘domme blondje’ mocht spelen, frustreerde Monroe. Begin 1955 startte ze, samen met fotograaf Milton Green, dan maar zélf een productiemaatschappij, Marilyn Monroe Productions. Het bedrijf produceerde evenwel slechts twee films: Bus Stop (1956) en The Prince and the Showgirl (1957). Toen Monroe haar contract bij 20th Century Fox vernieuwde, maakte Marilyn Monroe Productions geen films meer, maar het bleef wel bestaan om de inkomsten en uitgaven van Monroe te beheren.

Ze had een groot hart

De actrice deed veel liefdadigheidswerk. Ze was aanwezig op verschillende gala’s voor goede doelen, doneerde de oorbellen die ze droeg op de wereldpremière van The Prince And The Showgirl aan de Milk Fund For Babies en schreef een cheque ter waarde van 10.000 dollar uit ten behoeve van een weeshuis in Mexico. Bovendien werd na haar dood nog vijfentwintig procent van Monroe’s erfenis aan een psychiatrisch kinderziekenhuis geschonken.

Ze won nooit een Academy Award

Marilyn Monroe sleepte nooit een Oscar uit de brand. Sterker nog: ze werd geen enkele keer genomineerd. Wel kreeg ze twee Golden Globes: die voor beste actrice in Some Like It Hot en die voor World Film Favorite Female, een categorie die inmiddels niet meer bestaat. In de categorie ‘vreemde prijzen’, werd ze in 1948 gekroond tot ‘Artisjok Koningin’ van Castroville, Texas, en in 1950 tot ‘Miss Cheesecake’, een door het magazine Stars and Stripes uitgereikte prijs.

Keukenprinses

Koken was een van Marilyn Monroe’s hobby’s. The New York Times probeerde ooit een recept uit haar boek ‘Fragments’ uit. De krant deed twee uur over de complexe bereiding van haar gevulde kalkoen.

Nooit zonder acteercoach

Uit onzekerheid nam Marilyn meerdere acteercoaches onder de arm. De eerste was Natasha Lytess, die zes jaar met Monroe werkte en haar bijstond tijdens de opnames van 22 films. Ook Paula Strasberg coachte de actrice, op de set van onder meer The Prince and the Showgirl (1957).

Twintig jaar lang rozen

Na haar dood liet ex-man Joe DiMaggio twintig jaar lang driemaal per week verse rozen op haar graf leggen. Het gerucht gaat dat Monroe en DiMaggio van plan waren te hertrouwen op … 8 augustus 1962, drie dagen na haar overlijden.

Hugh Hefner wil bij haar zijn na zijn dood

In 1992 kocht de oprichter van Playboy het graf naast Monroe, in Westwood Memorial Park in Los Angerles. Hij betaalde er meer dan 50.000 dollar voor. Toen de weduwe van de man die in het graf boven Marilyn ligt zijn crypte wilde verkopen op eBay, ontving ze honderden voorstellen en een bod van meer dan 4 miljoen dollar.

Haar laatste film werd nooit afgewerkt

Als actrice speelde Marilyn Monroe mee in dertig films. De eerste was The Shock (1946), de laatste, Something’s Got to Give (1962), werd vanwege haar overlijden nooit helemaal afgemaakt.

Geen ‘Breakfast at Tiffany’s’ voor Marilyn

Truman Capote, schrijver van het boek Breakfast at Tiffany’s, hoopte dat Marilyn de rol van Holly Golightly op zich zou nemen in de verfilming. ‘Ze heeft iets speciaals, een innerlijk licht, een intelligentie die plots verschijnt’, zei hij in een interview. Maar Monroe’s adviseur Paula Strasberg wilde niet dat ze een prostituee zou spelen. De rol ging uiteindelijk naar Audrey Hepburn.

Omstreden witte jurk

De beroemde witte jurk die Monroe droeg in de film The Seven Year Itch bracht bij een veiling in 2011 meer dan 5 miljoen dollar op. De jurk speelde bovendien een rol in haar scheiding van Joe DiMaggio. DiMaggio was aanwezig tijdens de opnames van The Seven Year Itch en vond de scène met het opwaaiende kleed te uitdagend. Hij zou de set met veel kabaal verlaten hebben, om twee weken later van haar te scheiden.

Kunstliefhebber

Kunst interesseerde Marilyn Monroe heel erg. In haar appartement in New York bewaarde ze onder andere een buste van de Egyptische koningin Nefertiti, een schilderij van Henri de Toulouse-Lautrec en een standbeeld van William Zorach. In verschillende interviews vertelde ze bovendien dat Francisco de Goya een van haar favoriete kunstenaars was.

Donsharen

Monroe smeerde haar lichaam in met een hormonale crème, maar kreeg hierdoor veel donsharen op haar gezicht. Ze weigerde die te scheren omdat ze vond dat het haar ‘een mooie gloed’ gaf.

Gelovig

Marilyn Monroe bekeerde zich tot het jodendom na haar huwelijk met Arthur Miller, die van Pools-Joodse komaf was. Ze huwden twee keer: eerst hadden ze een burgerlijke ceremonie en daarna volgde een joodse plechtigheid. Monroe ging lessen volgen bij Robert Goldburg, de rabbijn van Arthur Miller.

Na haar dood schreef Goldburg een brief waarin hij het geloof van de actrice toelichtte. ‘Ze gaf aan dat ze onder de indruk was door het rationalisme van het jodendom, en de ethische en profetische idealen van het geloof. Marilyn was niet alleen een intellectueel persoon, ze was ook oprecht in haar verlangen om te leren. Ze zag het jodendom als een manier om de familie te omarmen, om eindelijk de sterke familieband te hebben die ze miste toen ze opgroeide.’

Voorheen was Monroe ook al aanhanger van onder meer het christendom en de antroposofie van Rudolf Steiner.

Monroe en Maf

Dat de hond van Marilyn Monroe’s personage in Something’s Got to Give Tippy heette, was niet toevallig: de actrice had als kind een hond met dezelfde naam. Dat ze een dierenliefhebber was, wist ook haar goede vriend Frank Sinatra. Hij deed haar ooit een maltezer cadeau, die ze Mafa ‘Maf’ Honey noemde.

Evelyne Lemahieu