Vlaamse actrice Reinhilde Decleir is overleden

De Vlaamse actrice Reinhilde Decleir is overleden. ‘Ze ging op 6 april 2022 volgens eigen wens heen, na een lange strijd tegen kanker’, zo meldt haar familie aan Belga. Ze was 73 jaar.

De Vlaamse actrice Reinhilde Decleir is overleden. ‘Ze ging op 6 april 2022 volgens eigen wens heen, na een lange strijd tegen kanker’, zo meldt haar familie aan Belga. Ze was 73 jaar.

Neen, ze hield er niet van om aangesproken te worden als ‘de zus van’ oudere broer Jan en ze werd zeker niet graag een moeder Teresa genoemd. ‘Ik ben een actrice’, zei Reinhilde Decleir, bij het grote publiek vooral bekend als Maria ‘moemoe’ Vangenechten in de succesreeks ‘Van vlees en bloed’. Daarnaast was ze de drijvende kracht achter Tutti Fratelli, een sociaal-artistiek theatergezelschap dat kwetsbare mensen zoals armen of personen zonder papieren inzet in theatervoorstellingen en hen op die manier hun eigenwaarde teruggeeft. Decleir overleed op woensdag 6 april 2022. Ze werd 73 jaar.

Het verhaal rond de slagersfamilie Vangenechten lanceerde de tv-carrière van Reinhilde Decleir, tot dan theateractrice. Ze was toen al rond de 60. ‘Ik heb jarenlang zwarte sneeuw gezien’, zei ze eind april 2019 in een interview in De Morgen. ‘Van vlees en bloed’ bracht de kentering. Decleir ging eindelijk wat verdienen, en ze kreeg ook nieuwe opdrachten. Na ‘Van vlees en bloed’ uit 2009 speelde ze nog mee in onder meer ‘De Ronde’, ‘Loslopend wild’, ‘Cordon’, ‘Chaussée d’Amour’ en ‘Beau Séjour’.

Achter die tv-beroemdheid schuilt een rijkgevulde theatercarrière die begon met de Internationale Nieuwe Scène, een Vlaamse maatschappijkritische theatergroep die actief was tussen 1973 en 1997. Daarna werkte ze als toneelspeelster bij Arca, het Fakkeltheater, het Groot Limburgs toneel Maastricht, Toneelgroep AMAI, de Blauwe Maandag Compagnie, Het Toneelhuis en Theater Antigone. Decleir regisseerde stukken voor zowel professionele groepen als voor amateurgezelschappen, en doceerde aan de Studio Herman Teirlinck, totdat die werd opgedoekt.

Decleir werd geboren op 16 mei 1948, als jongste van het gezin. ‘We zijn opgegroeid in armoede, maar hadden wel cultuurminnende ouders. Geld om naar het theater te gaan was er niet, maar we maakten wel gretig gebruik van de bibliotheek’, zei ze daar ooit over. Haar interesse voor theater werd ook aangewakkerd door haar broers Jan en Dirk, beiden ook acteurs. De laatste kwam in 1974 op 31-jarige leeftijd om het leven bij een auto-ongeval, de eerste behoeft al lang geen introductie meer.

‘Achteraf bekeken denk ik wel dat ik te lang in volle bewondering heb gestaan voor mijn broers, en dat die houding, ook binnen het gezin, mijn ontvoogding heeft vertraagd’, aldus Decleir in het interview met De Morgen. Ze hield er trouwens niet van om aangesproken te worden als ‘de zus van…’ en moest niet weten van opmerkingen als zou ze in de schaduw van haar grote broer leven. ‘Dat gedoe heb ik wel gehad’, zei ze daarover. ‘De mensen zouden intussen mogen weten wie ik ben. ‘Die man heeft de eer om mijn broer te mogen zijn’, zeg ik nu.’

Decleir kreeg ook lof als oprichtster van Tutti Fratelli, een sociaal-artistieke werkplaats in Antwerpen die theater maakt met mensen die minder kansen kregen in hun leven en vaak sociaal geïsoleerd zijn. De achtergronden van de acteurs en actrices zijn heel verschillend: mensen met een psychiatrische problematiek, anderen uit generatiearme, Vlaamse gezinnen maar ook nieuwkomers die net in België zijn aangekomen en vereenzaamde gepensioneerden. De artistieke lat van het gezelschap ligt hoog, bewust.

‘Theater helpt om een plek te vinden en te voelen in de wereld. Tutti Fratelli helpt mensen niet uit de armoede – op een grote en gelukkige uitzondering na -, maar helpt mensen wel om zich gelukkiger te voelen’, aldus Decleir begin mei 2019 in een interview met MO*. ‘Mensen voelen zich gewaardeerd, in plaats van bekeken als luierik, dommerik, nietsnut, profiteurs. Daarom moet het artistieke niveau ook hoog zijn.’ Decleir won in 2016 de Arkprijs van het Vrije Woord voor haar werk met Tutti Fratelli. Ze mocht zich sinds enkele maanden voor haar overlijden ook Commandeur in de Kroonorde noemen, een prijs die werd uitgereikt door het koningshuis voor haar jarenlange verdienste.

De actrice laat een zoon na, Fonne, die ze had met de in 2012 overleden acteur Paul Wuyts.