Sick flicks: ook op het scherm waart een pandemie

Blackbird © ISOPIX

Vanaf volgende week is Oscar-winnares Susan Sarandon als terminale patiënt te zien in Blackbird. Dat is bepaald niet de enige sick flick die de laatste tijd op kleine en grote schermen te zien was. Waar komt die epidemie vandaan?

Disclaimer: dit artikel werd geschreven voor de bioscopen op slot gingen. De vermelde films zullen dan ook tot nader order niet te zien zijn in de cinemazaal.

Susan Sarandon, de Oscarwinnares uit klassiekers als Thelma & Louise en Dead Man Walking, speelt in Blackbird een matriarch die voor euthanasie opteert voor de zenuw-spierziekte ALS haar velt. Die holle Amerikaanse remake van de Deense emofilm Silent Hearts gaat tegelijk met het Belgische Une vie démente in première. In die tragikomische film maakt het Brusselse koppel Alex en Noémie zich op voor het ouderschap wanneer ineens al hun aandacht naar Alex’ moeder moet gaan.

Sinds The Fault in Our Stars 300 miljoen dollar heeft opgebracht, zijn films over stervende pubers een genre op zich geworden.

En op dezelfde dag komen nóg twee sick flicks in de zalen: kanker en beginnende dementie treffen de vaders in respectievelijk Kom hier dat ik u kus en Viggo Mortensens regiedebuut Falling (zie ook het interview op pagina 12).

Die vier nieuwe titels versterken een aanbod dat recent al stijf stond van de ziektebeelden. Kapster Virginie Efira is terminaal in de Franse Brazil-pastiche Adieu les cons. Veel dichter dan de Vlaamse docu Touching Infinity kom je niet bij de dagelijkse realiteit van mensen die toe zijn aan het definitieve afscheid van hun naasten. Relic begint als een herkenbaar familiedrama over een alleen gelaten oma maar transformeert in een sterke horrorfilm die de demon dementie verzinnebeeldt. Babyteeth zet al uw scepsis jegens films over terminale, aan kanker lijdende zestienjarige meisjes kordaat in quarantaine, door niet op de ziekenhuistaferelen in te zoomen maar op het tienerleven dat verder gaat.

Une vie démente
Une vie démente

En dan is er nog Hope. De Noorse regisseur en ervaringsdeskundige Maria Sødahl neemt daarin sober en kordaat de huwelijkscrisis onder de loep van een danschoreografe bij wie net een hersentumor is vastgesteld. Je zult niet snel iemand vinden die zich negatief uitlaat over deze goed geacteerde en confronterend eerlijke film. Maar afgaande op de sympathieke stadsbioscoop om de hoek is er ook niet snel iemand te vinden die daar nu zin in heeft: de eerste dag kwam er één betalende bezoeker voor Hope over de vloer.

Op de grote streamingplatforms eist de sick flick momenteel evenzeer zijn plek op. De niet te missen film op Netflix is Dick Johnson Is Dead. In die grappige, uitdagende én aangrijpende documentaire laat regisseuse Kirsten Johnson haar dementerende vader, de goedlachse oud-psychiater Dick Johnson, ongevallen en zelfs zijn eigen begrafenis uitbeelden. Disney+ pakt uit met Clouds, een gedramatiseerde reconstructie van het laatste levensjaar van Zach Sobiech, die kort na zijn achttiende verjaardag in 2013 stierf aan een kwaadaardige bottumor, waarop zijn virale meezinger Clouds naar de hoogste regionen van de hitparades doorstootte.

Babyteeth
Babyteeth

***

Sick flicks zijn geen nieuw fenomeen. Sinds The Fault in Our Stars (2014), een haast onweerstaanbare romantische huilfilm met niet één maar twéé verliefde tieners met kanker, meer dan 300 miljoen dollar aan bioscooptickets heeft opgeleverd, zijn films over stervende pubers een subgenre op zich geworden. En daarvoor waren er al evergreens als Philadelphia (met Tom Hanks als aidspatiënt), Terms of Endearment (Debra Winger, kanker) en zelfs Ingmar Bergmans Geschreeuw en gefluister (met Harriet Andersson als kankerpatiënt die het uitschreeuwt van de pijn).

In eigen land zijn er ook voorbeelden genoeg. Begin dit jaar was er Willem Wallyns All of Us, waarin Maaike Neuville, Jan Hammenecker, Bruno Vanden Broecke en Joke Devynck Barbara Sarafians praatgroep voor terminale patiënten bevolken. Sprakeloos en Meisjes behandelden eerder al dementie, Adem focuste op jongeren met mucoviscidose. In Hasta la vista zag u geile jongeren die worstelden met arthrogryposis, een hersentumor of blindheid. In Dirty Mind loopt Wim Helsen het frontaal syndroom op. Tot altijd thematiseert euthanasie, The Broken Circle Breakdown leukemie en de dood van een kind. En de titel van De zaak alzheimer zegt genoeg over wat er daarin scheelde met Jan Decleir.

Geen Bond, geen Wonder Woman, geen John Wick: dat sick flicks nu zo opvallen, ligt ook aan het gebrek aan resoluut entertainende titels in de zalen.

***

De huidige stortvloed bestaat natuurlijk volledig uit films die gedraaid zijn in tijden waarin corona nog geassocieerd werd met flauw hipsterbier waar je een citroenschijf aan moet toevoegen om toch iets te proeven. Dat ze nu opvallen, ligt eerder aan het acute gebrek aan resoluut entertainende titels in de zalen.

Tijdens oorlogs- en andere crisistijden deden bioscopen in het verleden vaak gouden zaken. Zo dreef de behoefte aan escapisme en een gedeelde ervaring mensen massaal naar de zalen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Als je de inflatie mee in rekening brengt, is Gone with the Wind, een grote hit uit die tijd, nog steeds de film die het meest heeft opgebracht.

Zoals Johnny Depp het zegt (en hij had het niet over zijn vileine vechtscheiding): ‘Voor mij is escapisme een kwestie van overleven.’ Even alle zorgen vergeten, even samen lachen, schrikken, huilen, meeleven. En specifiek nu: even vluchten van avondklok en knuffelverboden bij efficiënt vermaak, overrompelende actie of zinnenprikkelende ruimteavonturen en helemaal opgaan in de totaalervaring die cinema is.

Kom hier dat ik u kus
Kom hier dat ik u kus

Na de aanvankelijke noodgedwongen sluiting hebben de bioscopen bewezen zich zo te kunnen organiseren dat ze je ook tijdens een pandemie veilig kunnen ontvangen. Alleen worden ze zwaar in de steek gelaten door de amusementsindustrie die ze de voorbije decennia rijk en machtig hebben gemaakt. De Hollywood-majors op kop. Waar zijn James Bond, Wonder Woman en John Wick als je ze nodig hebt? Net nu de behoefte aan escapisme groot is, stellen de grote studio’s blockbusters als Wonder Woman 1984, de Bondfilm No Time to Die, Spielbergs West Side Story, Top Gun: Maverick, A Quiet Place 2, Jurassic World: Dominion en Fast & Furious 9 almaar weer uit. In het beste geval. Hoewel Pixar-parels bijna altijd goed zijn voor 800 miljoen euro aan bioscooptickets, verkast Disney Soul zonder blikken of blozen naar zijn streamingplatform. Net als eerder met Mulan al gebeurde. Met zulke kanjers beschikken de studio’s over het vaccin om de bioscopen door de coronacrisis te loodsen. Maar ze lijken die eerder een euthanasiespuit toe te dienen door hun producten bij te houden in afwachting van betere tijden, die mogelijk nog heel ver af zijn.

De bioscopen huldigen voorlopig nog het motto van Pixar-vis Dory: ‘Just keep swimming. Just keep swimming. Just keep swimming, swimming, swimming. What do we do? We swim, swim.’ Zo goed en zo kwaad als het kan, met een straffe Deense drinkfilm als Drunk, met Liam Neeson die corrupte FBI-flikken brutaliseert in Honest Thief, met oude publiekstrekkers als The Shining en Total Recall. En met een heleboel sick flicks.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content