Recensie: Winter’s Bone

Winter’s Bone, de tweede prent van Debra Granikis, is een parel. De regisseuse zou nu al moeten gekoesterd worden.

Er dient niet veel gezegd te worden. En wat er gezegd wordt, behoort niet tot onze taal.

“Bred and buttered” zo omschrijft 17-jarige Ree haar armzalige toestand, ze zal niet wijken. Elke vertaling van deze repliek doet de film onrecht aan.

Er wordt spaarzaam met woorden omgegaan. “I already told you to shut up once with my mouth” en je hebt het gevoel dat iemand elk moment kan doorslaan. Maar zo klinkt het niet. Uit deze mond klinkt bezorgdheid, al laat niemand dat blijken. Net in hun taal bewaren deze Amerikanen alle waardigheid en zit een delicate schoonheid verborgen.

We volgen Ree in haar zoektocht naar haar vader die voor het gerecht moet verschijnen. Het is: of hem vinden, of het huis verliezen aan de overheid. Ze draagt de last van de opvoeding van haar jongere broertje en kleine zusje, en haar zieke moeder, ze heeft dus geen keuze. Ze hoort nog naïef te zijn, maar wanneer ze de confrontatie aan gaat met de lokale drugsorganisatie is het geen onwetendheid, maar koppigheid wat haar drijft. De tanden blijven op elkaar. Een familietrek? Ook voor het leven van haar oom Teardrop vrees je, al weet je niet of net hij haar zal vermoorden of helpen.

Het verhaal zit diepgeworteld in de armzalige Ozark Mountains in Missouri, waar de inwoners uitschot zijn en op een bijna perverse manier familie van elkaar. Deze streek wordt geteisterd door een Meth(amfetamine)-probleem, een drug die eind de jaren tachtig zijn opgang heeft gemaakt in de V.S. omdat het goedkoop is en relatief gemakkelijk te bereiden. Het tast het centraal zenuwstelsel aan. Nee, dit is geen metafoor.

Dit is een verhaal over familiebanden enerzijds en een gemeenschap die zelf waakt over haar eigen bestaan anderzijds. Beiden zijn destructief en tussenin zit Ree gevangen. Regisseuse Debra Granik gebruikt lokale bevolking, muziek en taal om deze verborgen streek in het Amerikaanse Midwest tastbaar te maken. De film zou evengoed een antropologisch portret kunnen genoemd worden. Gezichten geven ons een indruk van hoe het leven daar is, zonder al te veel te verraden. Want het is het zwijgen wat er toe doet. “Talking just causes witnesses”. Maar haar regie leidt tot veel meer dan een realistisch drama. Zo ontwikkelt de film zich langzaam tot een thriller zonder de menselijkheid van de personages ook maar één moment uit het oog te verliezen. Wonderlijk is het hoe Teardrop zich aan ons openbaart, terwijl niet hij, maar net wij, de toeschouwers, een evolutie ondergaan.

Winter’s Bone is – hoe pervers dat ook mag klinken – een parel. Dat hoofdrolspeelster Jennifer Lawrence met deze prestatie niet in de schijnwerpers zal treden, is ondenkbaar. John Hawkes zet met Teardrop de rol van zijn leven neer en we kunnen alleen maar hopen dat er zo nog veel zullen volgen. Dit is regisseuse Debra Granik tweede film en we zouden haar nu al moeten koesteren.

Meer dient er niet gezegd.

Bram De Sutter