Kim Snauwaert debuteert op het filmfestival van Oostende: ‘Ik ben veel egoïstischer dan mijn personage’

Het beste van The Best of Dorien B., de openingsfilm van Filmfestival Oostende, is hoofdrolspeelster Kim Snauwaert. ‘Ik was als kind al een felle.’

Door haar mooie, grote ogen lijkt het alsof je recht in de ziel van Kim Snauwaert kijkt. Dat onbetaalbare special effect is de grote troef van The Best of Dorien B., het debuut van Anke Blondé. Met veel naturel speelt de nieuwkomer het titelpersonage, Dorien. Ondanks twee schattige kinderen, een huis, een echtgenoot en een dierenartspraktijk knaagt een is-dit-nu-mijn-leven-gevoel aan haar zekerheden. Ze cijfert zichzelf voortdurend weg voor iedereen, maar kan aan niemand kwijt dat een knobbel in haar borst kwaadaardig zou kunnen zijn. Haar ouders vechten een huwelijkscrisis uit, haar kinderen smeken haar om normaal te doen en haar echtgenoot, gespeeld door tv-komiek Jelle De Beule, heeft het te druk met zichzelf en een vrouwelijke collega.

De makkelijk invoelbare, alledaagse tegenspoed wordt niet sec maar met een copieuze portie troostende humor geserveerd, en dat slaat alvast aan in het festivalcircuit. Na de wereldpremière op het Internationaal Film Festival Rotterdam reisde The Best of Dorien B. door naar onder meer Sydney, Peking, Edinburgh en het Roemeense Sfântu Gheorghe. Volgende week vrijdag is het de openingsfilm van de dertiende editie van Filmfestival Oostende.

Schoolpoortcasting

Het vakblad Screen noemt de vertolking van Snauwaert superbe. Niet slecht voor een kunstenares die niet is opgeleid om te acteren en aan de schoolpoort gerekruteerd werd. ‘Mijn kind gaat naar dezelfde school als die van Anke Blondé’, lacht Snauwaert. ‘Aan de schoolpoort vroeg ze of ik wou deelnemen aan de auditie. Ik ben op die vraag ingegaan. Ik had een jaar lang op een heel afgelegen plek in Denemarken gewoond en was ik-weet-niet-hoe-blij met elk sociaal contact. Ik had er ook de tijd voor, want ik had hier nog geen job. Ik ging ervan uit dat ik de rol niet zou krijgen, maar verheugde me op de kans om nog eens te acteren, al was het maar een tweetal keer tijdens een auditie. Ik heb jaren voor andere kunstenaars performance gedaan.’ In de ogen van Blondé was Snauwaert ideaal voor de rol van de jonge dertiger die zich misschien iets te makkelijk schikt in haar rol als moeder, dochter, echtgenote en dierenarts. ‘Je kunt niet zeggen dat de rol me op het lijf is geschreven, want ik leid een heel ander leven. Maar ik hoefde niet te zoeken hoe ik Dorien moest spelen. Ik heb smakelijk moeten lachen met het scenario en herkende de achterliggende gevoelens.’

Voor Snauwaert gaat The Best of Dorien B. niet over een ontrouwe echtgenoot of een zorgwekkende knobbel in de borst maar ‘over het gevoel dat je er alléén voor staat, het gevoel dat je niet wordt begrepen en het gevoel dat je niet meer weet waar het naartoe gaat’. ‘Ik heb me dan ook niet geconcentreerd op de vraag of Dorien wordt bedrogen maar op de eenzaamheid die je ook in een relatie kunt voelen. Dorien komt tot het besef dat voor de hand liggende keuzes misschien toch aan herziening toe zijn. Iedereen is waarschijnlijk al een of meerdere keren tot het inzicht gekomen dat het tijd was om zijn leven even te heroriënteren. Ik vind dat de interessantste periodes in een leven. Door niet te kiezen heeft Dorien veel keuzes gemaakt. Eens ze dat inziet, kan ze dat patroon doorbreken en opnieuw meer de controle over haar leven nemen. Ze kan de praktijk die ze van haar vader heeft overgenomen verkopen. Ze kan meer op reis gaan, meer tijd voor zichzelf nemen en werk maken van een groter sociaal netwerk. Dat is allemaal makkelijk te veranderen. Haar relatie is een ander verhaal. Het is problematisch als iemand die je heel graag ziet over de grens gaat. Zomaar afscheid nemen van een geliefde kan bijna niemand. De film schetst die machteloosheid heel treffend. Ik vind dat in elk geval heel herkenbaar.’

In tegenstelling tot de meegaande Dorien B. reed Kim S. zich niet vast in een braaf, burgerlijk bestaan. ‘Een warm nest stichten, heel erg willen voldoen aan ieders verwachtingen: ik snap Dorien wel, maar mij zou het niet overkomen. Ze hangt op haar zesendertigste nog steeds af van haar ouders en doet nog altijd precies wat er van haar wordt verwacht. Ik ben veel egoïstischer: ik doe niets tegen mijn zin. Ik was als kind al een felle. Ik was heel vroeg zelfstandig, ben op mijn zestiende alleen gaan wonen. Gewoon omdat ik daar klaar voor was.’

Hoewel Snauwaert niet op haar mondje is gevallen, herinnert ze zich meerdere situaties waarin men over haar heen probeerde te lopen. ‘Ik was heel jong moeder. Ik was eenentwintig maar zag er zestien uit. Je gelooft niet hoe paternalistisch mensen konden doen. Toen ik op de maandelijkse weging bij Kind en Gezin naar het toilet moest, riepen ze me na: ‘Vergeet niet je handjes te wassen!’ Op de bus werd ik berispt door een moeder die het niet vond kunnen dat ik een muts ophad en mijn kind niet. Ik had mijn dochters muts net afgedaan. Ik word verschrikkelijk kwaad van zulke situaties. Helaas overvallen ze je en vind je pas een supergevatte repliek als je aanvallers allang weer weg zijn. Ik kan nog altijd door de Aldi lopen met het gevoel dat er op mijn hoofd ‘duw me maar in het rond’ staat geschreven. Ik voel dat mensen aanvankelijk de neiging hebben om over me heen te lopen. Alleen laat ik dat niet toe. Omdat ik voel dat het nodig is om mijn grenzen te stellen, heb ik mezelf geleerd om ruimte in te nemen.’

Huwelijkskunst

Snauwaert noemt de hoofdrol in The Best of Dorien B. het veeleisendste dat ze tot nu toe heeft gedaan. Ter voorbereiding liep ze stage bij een dierenarts en volgde ze taekwondolessen bij Olivier Bisback, Vlaanderens meestgevraagde stuntman. ‘Sommigen doen voor de kick aan bungeejumpen. Daar heb ik niets mee. Ik ga zelfs niet graag naar de kermis. Maar ik heb wél nood aan uitdagingen. Helaas kom ik die niet zo vaak tegen. Deze film was er wel een. Je moet met duizend al dan niet technische dingen rekening houden. Je moet in twee seconden een emotie kunnen oproepen en dat vier keer na elkaar of vier uur aan een stuk herhalen. Net als Jelle De Beule kon ik niet terugvallen op de tools die acteurs meekrijgen in hun opleiding. Het geeft me enorm veel voldoening dat ik zo’n grote uitdaging tot een goed einde heb gebracht. Dat is kicken. Dat is mijn bungeejump.’

Of er een vervolg komt, valt nog af te wachten. Snauwaert jaagt niet op andere rollen maar overweegt wel om zich in te schrijven voor de actor’s class van het festival van Berlijn. ‘Ideaal zou zijn: halftijds acteren, halftijds als kunstenaar voortwerken.’

Eind juni stelde Snauwaert samen met de in Rusland geboren Anyuta Wiazemsky work in progress voor tijdens het Working Title Festival in Brussel. Ze leerden elkaar kennen tijdens hun opleiding Autonome Vormgeving aan KASK Gent en zijn vorig jaar getrouwd. Een romantische relatie is dat niet: Wiazemsky liep gevaar te worden uitgewezen. Een schijnhuwelijk is het ook niet, want de twee kunstenaars vormen een wettelijke, ‘duurzame levensgemeenschap’ en maken van hun huwelijk een transdisciplinair artistiek traject. ‘ Tussen ons: het huwelijk bevraagt wat een duurzame levensgemeenschap is, vandaag een relevant thema. Ik ben al langer geïnteresseerd in intersubjectieve verhoudingen en het effect of de invloed van sociale conventies, gemeenschappen en controle op die verhoudingen. Dat thema is de rode draad doorheen mijn oeuvre. Ik vind het fijn dat je naar Tussen ons: het huwelijk vraagt, maar ik wil ons werk nu en in deze context niet bespreken. Daarvoor is het te complex en omvangrijk. Dat zou onrespectvol zijn. In een later stadium en met Anyuta erbij zou ik dat geen probleem vinden. Mensen die geïnteresseerd zijn in mijn werk kunnen mijn website met uitgebreide en precies geformuleerde uitleg raadplegen.’

Met interviews en evenementen zoals de opening van Filmfestival Oostende doe je Snauwaert geen groot plezier. Ze stemt ermee in ter promotie van de film en om regisseuse Anke Blondé te helpen. ‘Om eerlijk te zijn ben ik wél op zoek naar een bepaalde erkenning, zowel in mijn eigen werk als in het acteren. Om te kunnen groeien heb je een klankbord nodig en ik ben wel ambitieus in mijn jobs. Maar van mij een mediafiguur maken is als een olifant een porseleinwinkel binnenduwen. Ik ben daar echt niet voor gemaakt. Ik heb geen extreme meningen, maar ik heb wel véél meningen en ben soms impulsief. Ik zou moeten opletten wat ik zeg en dat past niet bij mijn natuur. Jelle De Beule gaat daar wel supergoed mee om. Die kan hilarische stoten uithalen, de grappigste dingen over mensen zeggen en daar toch mee wegkomen. Het is een talent.’