De beroemde Hongaarse filmregisseur Miklos Jancso is op 92-jarige leeftijd overleden na een slepende ziekte. Dat heeft het Hongaarse persbureau MTI bekend gemaakt.
Jancso won in 1972 op het filmfestival van Cannes de prijs voor beste regisseur voor “Red Psalm” (“Még kér a nép”), een film over een boerenopstand in de 19de eeuw. Zijn trage, statische stijl met lange travelshots was een grote inspiratiebron voor de bekendste hedendaagse Hongaarse regisseur, Bela Tarr.
De regisseur werd in 1990 op het filmfestival van Venetië ook onderscheiden met een Gouden Leeuw voor zijn gehele carrière. Jansco won bovendien twee keer de Kossuth-prijs, de hoogste artistieke onderscheiding in Hongarije.
Een vast thema in zijn -meestal historische- films is het machtsmisbruik. Dat geldt ook voor zijn meesterwerk, “De roden en de witten” (1968), een film over de Russische burgeroorlog volgend op de Bolsjewistische Revolutie die alle geweld veroordeelt als nutteloos en brutaal. Zelf was Jancso lid van de Hongaarse Communistische Partij. In de Tweede Wereldoorlog was hij korte tijd oorlogsgevangene.
Ook uit 1968 stamt “The Confrontation”, over de Hongaarse opstand van 1919. Twee jaar voor “De roden en de witten” draaide hij “The round-up”, een film die zich afspeelt in de eindeloze Hongaarse steppe en die gaat over een mislukte Hongaarse opstand tegen het Oostenrijkse bewind. Gaandeweg de jaren werd Jancso’s stijl volgens critici meer esthetisch en symbolistisch, wat zijn latere films vaak ook te hermetisch maakt.
Zijn eerste film in die richting was “Elektra” (1974): de hele film, die zeventig minuten duurt, bestaat uit amper twaalf shots.
Wie werk van Jancso op dvd wil zien, moet zich tot de Britse markt wenden, waar nagenoeg al zijn films beschikbaar zijn. In het Nederlandse taalgebied is geen enkele prent van de meester ooit uitgebracht. (Belga/LP)
