Hoe regisseur Nicolas Winding Refn miskende filmparels uit de vergeetput haalt

© .

Cinema is dood, beweert Nicolas Winding Refn, de regisseur van Drive en The Neon Demon. Maar in dezelfde ademtocht belooft hij een verrijzenis. Via de website ByNWR.com trakteert de grootsprakerige Deen u maandelijks op een werk uit zijn collectie van obscure, miskende films.

In de broeierige Everglades gaat een undercoveragent op de loop voor blank uitschot. Voor alligators en slangen heeft hij geen tijd, voor een naakte vrouw wel. Twee keer wrijft hij zich ostentatief de ogen uit. Ze haalt een mes boven en er weerklinkt ijzingwekkend gegil. Het snerpende geluid en de cuts verraden dat de douchescène uit Psycho nog vers in het geheugen van de regisseur lag. The Nest of the Cuckoo Birds is verre van een meesterwerk. De betere momenten van deze ongetemde southern gothic hebben een zweem van Twin Peaks, The Texas Chainsaw Massacre zonder kettingzaag, Deliverance zonder banjo en Psycho met een moeder die wél nog leeft. De zwakkere momenten bestaan uit amateuristisch geknoei en acteurs die tegen elkaar schreeuwen. Tot voor kort kende haast niemand de film. Na een laatste publieke vertoning in 1967 verdween The Nest of the Cuckoo Birds in het niets en kreeg daardoor een mythische status bij verzamelaars en liefhebbers van obscure cinema. The Cramps noemden een song op hun album Flamejob naar de verloren gewaande film.

Na Scorsese, Nolan en Tavernier is Nicolas Winding Refn de zoveelste cineast die obscure filmparels uit de vergeetput haalt.

Geen gebakken lucht

In 2015 vond het Harvard Film Archive onverwacht een kopie terug in een gesloten bioscoop en liet dat weten aan Nicolas Winding Refn. De Deense regisseur van de Pusher-trilogie, Drive en The Neon Demon is een notoire liefhebber van zeldzame, zonderlinge films van regisseurs uit de marge en koopt die massaal op. Eerst wist hij zelf niet goed waarom. Geleidelijk aan groeide het besef dat hij zo films en filmregisseurs van de vergetelheid redt. Maar daar is pas echt sprake van als hij die collectie – meer dan tweehonderd titels – deelt met een groot publiek. Gelegenheidsvertoningen in filmmusea of op festivals leken de zelfverklaarde nieuwlichter een ontoereikend, achterhaald idee. In de plaats daarvan richtte hij met de steun van het Harvard Film Archive en het in arthousefilms gespecialiseerde streamingplatform Mubi de website ByNWR.com op. Sinds begin augustus kunt u er gratis én legaal het gerestaureerde The Nest of the Cuckoo Birds streamen.

Refn schuwde de grote woorden niet toen hij ByNWR.com vorige herfst voorstelde op het Lumière filmfestival in Lyon. ‘Op deze 16 oktober 2017 verklaar ik hier en nu cinema dood én kondig ik de verrijzenis van cinema aan. Die verrijzenis is ByNWR.com.’ Hij noemt de website ‘een culturele snelweg’ en gebruikt het motto ‘cultuur is voor iedereen’. De man houdt van grootspraak – lees er eender welk interview met hem op na -, maar ByNWR.com is geen gebakken lucht.

Naast The Nest of the Cuckoo Birds kunt u op de website ook Hot Thrills and Warm Chills zien, een excentrieke film over een bende vrouwelijke gangsters, en Shanty Tramp, het verhaal van een dorpsprostituee die twijfelt tussen een begeerlijke zwarte man en een slome predikant. Samen beslaan de drie films het thema ‘regionale ontspoorden’. Het thema van september heet ‘missing links’ en focust op onbekende parels uit de independent cinema. Elke film en filmregisseur wordt geduid in teksten waar de meeste filmtijdschriften nog wat van kunnen leren.

The Nest of the Cuckoo Birds blijkt trouwens het liefdeskind van ene Bert Williams, een duikkampioen, oorlogsveteraan en bodybuilder die door zijn vader werd mishandeld en in het bezit is van een grote artistieke honger en een nog groter ego. Zijn (niet zo grote) acteerkunsten demonstreren in een zelf geschreven, gefinancierde, geregisseerde en geproduceerde film leek hem de beste manier om Hollywood te veroveren. Hollywood was niet onder de indruk, maar Williams gaf niet op. Hij liet vrouw en kind in Florida achter, trok naar Los Angeles en specialiseerde zich in het versieren van jobs als figurant of bijrolspeler. Desnoods door zichzelf op de set uit te nodigen. Bij The Usual Suspects, Cobra en Police Academy 2 lukte dat nog ook.

Op deze 16 oktober 2017 verklaar ik hier en nu cinema dood u0026#xE9;n kondig ik de verrijzenis van cinema aan. Die verrijzenis is u003cemu003eByNWR.comu003c/emu003e.

Nicolas Winding Refn

‘Enerzijds was hij de verpersoonlijking van de naoorlogse alfaman en de Amerikaanse suprematie, anderzijds een gefrustreerde artiest. De noodzaak om zich uit te drukken dreef hem ertoe Cuckoo Birds te maken. Dat heeft iets dwingends’, zegt Refn over de man die hij vandaag uit de vergeetput takelt.

Nicolas Winding Refn is niet de enige regisseur die tijd en geld steekt in de redding van het filmpatrimonium. Christopher Nolan ontfermde zich over de vijftigste verjaardag van 2001: A Space Odyssey. Het is aan de regisseur van Dunkirk en Interstellar te danken dat u de sf-klassieker van Stanley Kubrick deze zomer op groot scherm kon herontdekken in volle analoge, ongerestaureerde, ongedigitaliseerde glorie, precies zoals vijftig jaar geleden. Bertrand Tavernier, de regisseur van Coup de torchon en In the Electric Mist is voorzitter van het Institut Lumière, blogt over vergeten films en vertelt in lijvige boeken, documentaires en tv-series begeesterend over weinig bekende maar schitterende Amerikaanse of Franse films. Al kan niemand aan Martin Scorsese tippen. Hij richte in 1990 met de steun van Francis Ford Coppola, Clint Eastwood, Stanley Kubrick en Steven Spielberg The Film Foundation op, een vzw die zich bezighoudt met de conservatie en de ontsluiting van filmerfgoed. De stichting restaureerde al meer dan achthonderd films en bekommert zich via het World Cinema Project ook over filmparels uit alle uithoeken van de wereld die zonder hulp dreigen verloren te gaan. Want als je voorkomt dat films sterven, is er geen verrijzenis nodig.

BYNWR.COM

Gratis streaming van obscure films, voor u uitgekozen door Nicolas Winding Refn.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content