Hoe Bosmarmottendag een begrip werd dankzij … ‘Groundhog Day’

It’s Groundhog Day…again.

Op 2 februari wordt in Amerika en Canada Bosmarmottendag gevierd, de dag waarop, volgens de folklore, de bosmarmot uit haar winterslaap ontwaakt, uit haar hol kruipt en het einde van de winter voorspelt. De laatste jaren heeft Bosmarmottendag evenwel een nieuw gedaante aangenomen. In het Engels is ‘Bosmarmottendag’ namelijk ‘Groundhog Day’, wat ook de titel is van een filmklassieker uit 1993. Bill Murray speelt daarin Phil, een verbitterde weerman met een totale aversie voor Groundhog Day die verslag moet uitbrengen over het festijn. Door een wrede speling van het lot komt hij in een timeloop terecht waardoor hij elke dag dezelfde dag van voren af aan opnieuw beleeft.

Een vreemd beestje, die film. Groundhog Day was al een succes bij de release, maar vooral: door de jaren heen groeide hij in alle stilte uit tot een popcultureel icoon. Bill Murray, die de opnames nochtans geen pretje vond, noemde het ‘waarschijnlijk het beste werk dat ik ooit heb gemaakt’. De Writers Guild of America riep het scenario enkele jaren geleden nog uit tot het derde grappigste script ooit en Groundhog Day kreeg een plaatsje in het National Film Registry vanwege zijn ‘culturele, historische en esthetische waarde’. Amerikaanse psychologen raden patiënten die in negatieve gedragspatronen vastzitten aan om de film te kijken.

Mettertijd groeide 2 februari dan ook uit tot de onofficiële feestdag van de film. Over de hele wereld worden dan screenings georganiseerd. Scenarist Danny Rubin krijgt brieven, cadeautjes en speelgoedmarmotten opgestuurd. Punxsutawney, het dorpje in Pennsylvania waar de film zich afspeelt, krijgt tien- tot vijfentwintigduizend fans over de vloer. Er worden tours langs de belangrijkste locaties georganiseerd. Twee jaar geleden bleken de hotels in Pennsylvania begin februari duurder te zijn dan die in Houston tijdens de Super Bowl. Het goede nieuws: ook Bosmarmottendag surft mee op het succes. In 1994 kwamen er vier keer meer bezoekers naar de ceremonie dan de jaren voordien. U weet wat te doen dit weekend.

20% Bill Murray

Vóór Groundhog Day was Murray vooral een grapjas met een droge kop, sindsdien is hij een complexe, veelzijdige acteur en is hij uitgegroeid tot hipsterlieveling. De kans is reëel dat Moonrise Kingdom en Lost in Translation (foto) er heel anders hadden uitgezien zonder Groundhog Day.

20% de structuur

De film inspireerde heel wat collega-regisseurs om vrolijk te knoeien met het tijdsverloop. Source Code wordt niet voor niets weleens Groundhog Day met een bom genoemd. De ‘Groundhog Day Loop’ is intussen een begrip.

20% de symboliek

Groundhog Day is niet zomaar een komedie. Afhankelijk van de bron is het een christelijke allegorie, een visualisatie van Nietzsches concept van de eeuwige wederkeer, dan wel ‘een illustratie van het belang van het Mises-Hayekparadigma als alternatief voor het economisch evenwicht door de onrealistische aard van de evenwichtstheorie te tonen’.

20% het mysterie

Het is nooit helemaal duidelijk hoe lang Phil precies vastzit in zijn extreme déjà vu. Volgens regisseur Harold Ramis was het tienduizend jaar, omdat volgens het boeddhisme de menselijke ziel zo lang nodig heeft om perfect te zijn. Volgens moeilijke berekeningen van fans is het dan weer acht jaar, acht maanden en zestien dagen. Dat is heel specifiek.

20% de bosmarmot

Schattig beestje.

• In 2004 verscheen de Italiaanse remake È già ieri, over een documentairemaker die naar Tenerife moet om een reportage over een ooievaar te maken. Blijkt iets minder goed te zijn.
• Groundhog Day werd gefilmd in Woodstock, Illinois. Op de plek waar Phil enkele keren in een plas water stapt, ligt nu een bordje met de tekst ‘Bill Murray stepped here’. Een van de vele trekpleisters.
• Elke ochtend wordt Phil tot zijn ergernis gewekt door I Got You Babe van Sonny & Cher. Volgens scenarist Danny Rubin omdat je na een tijd gek wordt van het repetitieve refrein. I Got You Babe als mentale marteling, dus.