‘The lost daughter’, een (zelf)ontdekkingstocht langs taboes, trauma’s en Griekse stranden

Olivia Colman intrigeert, ontroert en manipuleert als moeder met issues in Maggie Gyllenhaals sfeervolle regiedebuut The Lost Daughter.

‘Kinderen zijn de ankers die de moeder vasthechten aan het leven’, pende de antieke Griek Sophocles ooit. Leda, een gescheiden docente middeleeuwse talen van middelbare leeftijd, zou het daar vast volmondig mee eens zijn, maar dan met alle ambivalenties van dien. Zelf heeft ze twee inmiddels volwassen dochters, zo hoor je haar vertellen tijdens haar ‘werkvakantie’ in een Grieks kuststadje, al blijft het twijfelen of ze überhaupt de waarheid vertelt. ‘Sociaal’ en ‘sympathiek’ zijn immers niet meteen de woorden waarmee je de slimme en welbespraakte Leda zou omschrijven, al ontwikkelt ze een bijzondere affectie voor een jonge, Amerikaanse toeriste die met haar kroost aan hetzelfde strand rondloopt en voel je meteen dat ze emotionele littekens onder haar harnas verbergt.

Welke dat precies zijn, kom je te weten via flashbacks. Die tonen hoe Leda al heel jong moeder werd, op een moment dat haar academische carrière nog moest beginnen en haar relatie hoogst onzeker was. Het verklaart hoe ze de soms bittere, ironische en afstandelijke vrouw van nu geworden is, maar The Lost Daughter – een verfilming van de bestseller van Elena Ferrante – is méér dan een meditatie over mislukt moederschap, een taboeonderwerp dat maar zelden in cinema of literatuur passeert. Debuterend regisseuse Maggie Gyllenhaal – de Amerikaanse actrice uit onder meer Secretary, Sherrybaby en de tv-reeks The Deuce – maakt er tegelijk een sensuele mysteriethriller van, over een vrouw die als een spook door het leven doolt maar zelf opgejaagd wordt door spoken uit haar verleden.

Het is alsof je een Griekse tragedie zou aankleden als een toeristische trip aan de Griekse kust, met alle rare toonwissels, springerige oneffenheden en slordige close-ups van dien. Maar zo bedoeld of niet: het zijn net die craquelures en contradicties die The Lost Daughter, met muziek van ex-Tindersticks violist Dickon Hinchliffe, zo intrigerend maken. Alsof je als outsider meegelokt wordt naar een donkere, mysterieuze plek, zonder die expliciet te onthullen. Daarbij fungeert Leda als slinkse sirene met issues, terwijl de andere personages samen een soort Grieks koor vormen die haar becommentariëren en bloot geven. Er is Dakota Johnson als de sexy, volatiele moeder tegen wil en dank voor wie Leda een dubbelzinnige fascinatie ontwikkelt. Er is Ed Harris als de jaren geleden uit Amerika aangespoelde outsider die tevergeefs met haar flirt. En er is Paul Mescal als de Ierse student die bijklust als animator. Maar de ster van de show – al is ambivalente antiheldin van de wrange vertelling een veel betere omschrijving – is Olivia Colman, die na haar passages in The Favourite en The Father nog maar eens een toprol neerzet als Leda, slachtoffer en intrigante tegelijk.

Dat Gyllenhaals mise-en-scène soms wat wankel oogt en er een zekere schizofrenie naar binnen sluipt, is hier dan ook eerder een plus dan een min. Tenslotte is het een film die je evengoed op het verkeerde been zet, ergens tussen psychodrama en psychothriller in, in het zog van een moeder die haar imperfecties evenmin kan verbergen. Noch voor haar omgeving, noch voor zichzelf. Een moedige en fascinerende (zelf)ontdekkingstocht langs taboes, trauma’s en Griekse stranden, met een weer eens sublieme Olivia Colman.