Incendies: De pathetiek van de politiek

Denis Villeneuve zapt tussen nu en toen in dit familiedrama over en rond het Libanese conflict.

Vraag: wat heeft de Frans-Canadese regisseur Denis Villeneuve met de Libanese burgeroorlog te maken? Antwoord: Helemaal niets! Toch heeft hij er met Incendies een film over gemaakt, waar dan nog een even universele als Hollywoodiaanse aantrekkingskracht van uitgaat. De inzichtvolle manier waarop hij zijn familiekroniek over meerdere decades laat uitwaaieren, bewijst dat hij zijn huiswerk grondig heeft gemaakt.

‘Faut le faire’, zullen ze in Villeneuves geboortestad Québec zeggen, meteen het vertrekpunt van dit drama dat is gebaseerd op het toneelstuk Scorched van de Libanese Canadees Wajdi Mouawad. Het verhaal begint als Jeanne en Simon – tweelingen van in de twintig – door de baas van hun overleden moeder Nawal op diens bureau worden gesommeerd. Daar krijgen ze tot hun verbijstering te horen dat ze in Libanon, het land dat Nawal in 1975 ontvluchtte, nog een halfbroer hebben rondlopen.

Het vervolg toont niet alleen hoe Jeanne en Simon naar hun roots op zoek gaan in het door burgeroorlog geteisterde land dat ze als geboren en getogen Canadezen enkel van hun moeder en tv-journaals kennen. In lang uitgesponnen flashbacks – die de hoofdmoot van de film vormen – onthult Villeneuve ook wat er indertijd met de jonge christelijke Nawal is gebeurd. En daar horen natuurlijk dramatische ontboezemingen en emotionele shocktherapieën bij.

Toegegeven, soms ligt de pathos er dubbeldik op. De manier waarop Nawals hartverscheurende geheim wordt ontrafeld, verliest gaandeweg toch een tikje aan geloofwaardigheid. Niet toevallig wordt Incendies de Canadese inzending voor de uitreiking van de Oscars, waar het met zijn politiek-religieuze problematiek, familiale tragiek en toegankelijke verpakking zeker niet kansloos is.

Toch moet je al een doorgewinterd cynicus zijn om de hardste scènes niet te voelen nadreunen. Ook de manier waarop Villeneuve en cameraman André Turpin het toneelstuk naar aardse, zinderende en strak geordende cinema vertalen, is zonder meer knap. Bovendien wordt Incendies – waarin meer Arabisch dan Frans gesproken wordt – gedragen door een prima cast, die beseft dat reageren vaak evocatiever is dan ageren. Voorop in de strijd herken je de Belgische Lubna Azabal, die van de jonge Nawal een stoïcijnse heldin maakt die aan het mijnenveld van strijdende moslims en christenen weet te ontkomen.

Slotsom: niet de beste of origineelste prent die ooit over het Libanese conflict is gemaakt; wel een goede en efficiënte film waarin politiek en pathetiek hand in hand gaan.

Dave Mestdach