Vier maanden geleden hield Agnès Varda het op aarde voor bekeken. In de coda Varda par Agnès blikt de Franse cineaste erudiet en welbespraakt terug op haar werk.
In 1954 draaide Agnès Varda zonder ervaring of groot budget een eerste langspeelfilm over een jong koppel Parijzenaars dat relatieproblemen uitvecht in een arm vissersdorp. Vandaag zien we in La pointe courte een van de eerste tekenen dat er in Frankrijk een nouvelle vague zat aan te komen. Zonder Varda was die revolutionaire filmstroming een mannenonderonsje geweest.
Vorig jaar, op haar negentigste, versierde de trotse feministe nog een Oscarnominatie met haar arthousehit Visages, villages. Voor die speelse documentaire was ze met straatkunstenaar JR door het Franse binnenland getrokken voor verkwikkende gesprekken met geitenhoedster of dokwerkersvrouw. In de periode tussen haar eersteling en Visages, villages bouwde ze een uniek oeuvre op waar met veel liefde en respect over werd gesproken toen ze eind maart overleed.
Varda par Agnu0026#xE8;s bedient vooral diegenen die haar werk al kennen en een dieper inzicht willen.
In de autobiografische documentaire Varda par Agnès blikt ze zélf terug op haar carrière. De specialiste van de collage maakte een collage van fragmenten uit causerieën waarin ze vertelt over haar films en haar visie op film uiteenzet. Ze doet dat met de scherpzinnigheid, het overzicht en de vertelkunst die haar films typeerden.
Liever dan haar emoties te ontbloten, theoretiseert Varda over het contrast tussen subjectieve en objectieve tijd in Cléo de 5 à 7, haar existentiële filmgedicht uit 1962 over een populaire zangeres die in real time door Parijs slentert, of verklapt ze de filosofie achter de camerabewegingen in Sans toit ni loi (1985), haar geëngageerde drama met een piepjonge Sandrine Bonnaire als rebelse dakloze.
Varda par Agnès heeft veel weg van een masterclass en doet als film onder voor Les plages d’Agnès, de tien jaar oude documentaire waarin ze terugkeert naar de vele stranden die in haar leven een rol speelden. Dat van Knokke is daar een van, want Varda woonde in Brussel tot de Tweede Wereldoorlog haar wegjoeg.
Wanneer ze herinneringen ophaalt aan haar late carrière als multimediakunstenares wordt Varda par Agnès een tikje langdradig, omdat Varda te lang aan het woord is en niet langer kan terugvallen op filmfragmenten. Wie haar alleen kent als de guitige oma uit Visages, villages doet zichzelf een groter plezier door Cléo de 5 à 7, Le bonheur (1964) of Les glaneurs et la glaneuse (2001) op te snorren. Varda par Agnès bedient vooral diegenen die haar werk al kennen en een dieper inzicht willen of – en daar is niets sentimenteels aan – afscheid willen nemen van het bewijs dat 1,48 meter ruim volstaat om une grande dame te zijn.
Varda par Agnès
Een film van Agnès Varda
