Psycho: Pure cinema

Een halve eeuw nadat Janet Leigh voor het eerst dat fatale stortbad nam, blijft de digitaal opgepoetste Psycho een ongeëvenaarde shocker.

Film. Of Psycho nu al dan niet het grootste meesterwerk is van Alfred Hitchcock (want wat doe je dan met Notorious, Strangers on a Train, North by Northwest, Vertigo en The Birds?) laat ik graag in het midden. Vast staat dat het zijn meest ijselijke oefening is in compromisloze, pure cinema. Gedraaid met een bescheiden budget en met de kleine crew van zijn televisiereeks Alfred Hitchcock Presents, is Psycho Hitchcocks meest sinistere en duistere verkenning van een ogenschijnlijk banaal kleinsteeds Amerika.

De meest vertrouwde decors en archetypes (anonieme hotels, verlaten motels, een slungelachtige moederszoon, het benevolente matriarchaat) worden hier de ingrediënten van een bloedstollende gotische horrorfilm waarin het demonische kwaad niet van buiten komt, maar in een schizofrene geest schuilt. De zwart-witfotografie is dermate beklemmend en naargeestig dat zelfs scènes waarin geen enkel schokeffect te noteren valt, een ongezond klimaat van angst en terreur oproepen. En vaste componist Bernard Herrmann componeerde bij de striemende beelden een akelige symfonie die uitsluitend geschreven werd voor schrille strijkers.

Puur verhalend is dit een van Hitchcocks meest vermetele experimenten. Tot tweemaal toe wordt de persoon met wie de toeschouwer zich vereenzelvigt (eerst de berouwvolle dievegge Janet Leigh, later de privé-detective Martin Balsam) brutaal afgeslacht door een raadselachtige vrouwelijke verschijning. Psycho mag dan wel de wreedste film van de meester zijn, onder de gruwelijke bovenlaag is het evenzeer een verschrikkelijk grappig werkstuk: de zwartste komedie die iemand verzinnen kan. Met Anthony Perkins die bijvoorbeeld zijn bedlegerige moeder afschermt tegen pottenkijkers met het smoesje ‘Mother isn’t quite herself today’ – wel het minste wat je kan zeggen van iemand die je zelf hebt opgezet.

De hyperneurotische Perkins brengt trouwens de vertolking van zijn leven. Helaas zou hij zijn Psycho-imago nooit meer van zich kunnen afschudden. Hij eindigde zijn carrrière dan ook met potsierlijke sequels of penibele variaties op zijn heuglijke creatie van Norman Bates, de onprettig gestoorde maniak die het oermodel werd van alle psycho-killers die de laatste vijftig jaar de zalen onveilig maakten.

Extra’s. De Blu-ray editie komt vergezeld van een batterij bonussen, met als uitschieter een 90 minuten lange making of boordevol weetjes, anekdotes en keukengeheimen. Om verwarring te zaaien omtrent de identiteit van Norman Bates’ moeder, veinsde Hitchcock bijvoorbeeld dat hij echt op zoek was naar een actrice voor die rol. De bewering dat credit-ontwerper Saul Bass ook de douchemoord regisseerde, blijkt uiteraard een kwakkel te zijn. Ten slotte twijfelde Hitch aan de eindscène (de lange psychiatrische uitleg) en noemde ze een ‘hatgrabber’: een scène waarbij de toeschouwer naar zijn hoed grijpt en de zaal uitwandelt.

Patrick Duynslaegher

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content