Brian De Palma’s onverholen hulde aan ‘Vertigo’ is een zwaarmoedige en virtuoos vertelde thriller.
Obsession *** (1976)
Film: *** ~ Extra’s: **
Lumière
In de documentaire Obsession Revisited (als bonus bij de film) windt Brian De Palma geen doekjes om zijn adoratie voor de master of suspense. Na het zien van Vertigo (1958) waren hij en de scenarist Paul Schrader zo onder de indruk van deze Hitchcockklassieker dat ze tijdens de drink achteraf besloten een scenario te schrijven dat op Vertigo was gebaseerd. De hyperromantische score van Bernard Herrmann (op vele vlakken een grandioze bewerking van diens score voor Vertigo) verhoogt het Hitchcockgevoel. Het leverde De Palma gedurende ettelijke jaren het – onterechte – predicaat ‘ Hitchcockimitator op – temeer omdat De Palma in Sisters (1973) het geliefkoosde Hitchcockthema voyeurisme aansneed en een score van Herrmann ook daarbij emoties en suspens opriep.
Obsession is een Hitchcockfilm die niet door Hitchcock werd gemaakt. Toch is de prent ook volbloed De Palma. Oorspronkelijk heette de film Déjà Vu, maar de regisseur wilde vermijden dan de Amerikaanse bioscoopgangers zouden denken dat het om een Franse film ging. Net zoals in Vertigo draait het verhaal rond een man die geobsedeerd is door een vrouw. Alleen lijdt hij niet aan hoogtevrees, maar is hij een gefortuneerd zakenman, wiens vrouw Elizabeth en dochter tijdens een uit de hand gelopen ontvoering in 1959 om het leven kwamen. De overgang van 1959 naar 1975 maakt De Palma in één magistrale camerabeweging van 360 graden. Michael Courtland mijmert voor het monumentale grafmonument van zijn vrouw en dochter – een kopie van de gevel van de San Miniato-kerk in Firenze, waar hij Elizabeth voor het eerst had gezien. Voor die Italiaanse kerk ontmoet hij nu, zestien jaar na haar dood, een vrouw die sprekend op haar lijkt en er als restauratrice werkt. Religieuze symboliek en restauratie worden de rode draad van deze mysteriefilm.
De Palma hanteert voor dit sombere relaas over verraad, schuld en boete en tweede kansen een visueel geraffineerde vertelstijl. De fotografieleider Vilmos Zsigmond hult de beelden in een diffuus licht om de vaagheid van de herinneringen te verbeelden. De Palma’s voortdurend bewegende camera – waarmee soms heden en verleden aaneen worden geregen – zou later uitgroeien tot een definiërend stijlkenmerk. Zo treedt De Palma in de voetsporen van Hitchcock die als stilist het thrillergenre bezigde om zijn obsessies te projecteren. Het maakt hem echter nog geen epigoon: hij ventileert zijn persoonlijke bezetenheid echt wel in een persoonlijke stijl.
Piet Goethals
