‘Lawrence of Arabia’ op blu-ray

Voor zijn vijftigste verjaardag krijgt David Leans magistrale epos Lawrence of Arabia een piekfijne blu-rayrelease. Cheers!

Make no mistake: deze exquise blu-rayrestauratie naar aanleiding van de vijftigste verjaardag van dit Britse überepos mag Freddie Youngs briljante camerawerk en Leans magistrale gebruik van kleur en woestijnlandschappen dan wel alle eer aandoen, Lawrence of Arabia blijft een film die je op het grote scherm moet zien. Daar komt zijn 70 millimetergrandeur ten volle tot zijn recht en kolkt het verhaal van de jonge, Engelse luitenant T.E. Lawrence (1888-1935), die naar het Arabische schiereiland wordt gestuurd, nog altijd van opwinding en tragiek.

Vreemd trouwens dat deze blu-ray zo lang op zich liet wachten, want Leans latere werk mag dan een stoflaagje van leeg widescreenspektakel hebben gekregen – zie ook: Doctor Zhivago en Ryan’s Daughter – dit met zeven Oscars bekroonde monument blijft een absoluut meesterwerk, met zijn viriel geregisseerde veldslagen, opzwepende muziek van Maurice Jarre en de onvergetelijke rol van Peter O’Toole als de blonde dandy die verscheurd raakt tussen Oost en West. Bovendien maakt Omar Sharif de mooiste introductie uit de filmgeschiedenis als sherif Ali, in dat fatamorganashot waarin hij onder de verzengende woestijnzon opdoemt aan de einder.

Daarnaast is Lawrence of Arabia een zeldzaam voorbeeld van een peperduur massaspektakel dat ook oog heeft voor de politieke context – de film gaat over de ontvoogdingsstrijd van de Arabieren tegen de Turken – en daarbij niet nalaat om het racisme van de Britten ten aanzien van de ‘bruinjoekels’ te hekelen. Ook Lawrence zelf is trouwens meer een dubbelzinnige antiheld dan een robuuste ridder van het Britse imperium, met zijn uitdagende houding ten aanzien van ras, rang, klasse en (homo)seksualiteit, wat vijftig jaar geleden – zeker in mainstreamepen – du jamais vu was.

De complexe persoonlijkheid van Lawrence – én die van David Lean, for that matter – komen dan ook uitgebreid aan bod in de extra’s, zoals in Laurent Bouzereaus prima docu uit 2000, The Making of Lawrence of Arabia. Daarnaast is er de interessante ‘picture in graphic track’, die je toelaat om achtergrondinformatie op te vragen tijdens het bekijken van de bijna vier uur durende film. Zo kom je te weten dat Lean zich liet beïnvloeden door de innoverende montagetechnieken van de nouvelle vague, dat aanvankelijk niet Omar Sharif maar – mon dieu! – Alain Delon Ali zou vertolken en dat het nog altijd Steven Spielbergs favoriete film is. Met recht en reden!

Dave Mestdach