Cécile de France: Belgiës beroemdste actrice

Ze stond al op de set van Claude Miller en Clint Eastwood. En nu dus ook op die van de Dardennes. ‘In Vlaanderen mag ik gelukkig zo nukkig zijn als ik maar wil.’

Toen Cécile de France op haar zeventiende naar Parijs trok om daar toneel te studeren, had ze wellicht nooit kunnen vermoeden dat ze ooit op de set van Claude Miller, Clint Eastwood en de Dardennes zou staan. Toch wist de Naamse actrice, die in 2002 definitief doorbrak met L’Auberge espagnole en het daarna zelfs tot in Hollywood schopte, het onwaarschijnlijke klaar te spelen. Als onze glazen bol het goed heeft, dan komen daar in de toekomst ongetwijfeld nog toprollen in films van binnen- en buitenlandse topregisseurs bij. In afwachting ging Knack Focus bij De France op visite voor een gesprek over Le gamin au vélo.

Kende je de Dardennes al lang?

Cécile de France: Ik heb hen voor het eerst ontmoet in 2005 tijdens de prijsuitreiking in Cannes. Ik presenteerde de ceremonie toen ze de Gouden Palm wonnen voor L’Enfant. Daarna heb ik hen niet meer teruggezien. Eigenlijk is de casting heel traditioneel verlopen. Ze belden mijn agent op met de vraag of ik interesse had, daarna lieten ze me het scenario lezen en daarop zei ik: ‘Ja.’ Zo simpel ging het.

De Dardennes hebben een heel precieze schrijfstijl. Wist je meteen waar ze heen wilden?

De France: Er staat geen woord te veel, maar je voelt hun kracht en typische stijl al in hun woorden. Je begrijpt meteen dat er onderhuids van alles borrelt en dat het over de meest fundamentele gevoelens gaat. Tijdens de repetities wordt er geen woord meer aan het script gewijzigd, hoewel mensen vaak denken dat de dialogen geïmproviseerd zijn. Alles klinkt en oogt spontaan, maar is in feite extreem doordacht. Tot in het kleinste detail. Daaraan herken je de echt grote artiesten.

Was je vertrouwd met hun typische arbeidersmilieu?

De France: Mijn ouders waren beiden opvoeders, ik ken kinderen als Cyril dus al van in mijn jeugd. Bovendien had ik al hun films gezien en hebben we een maand lang op locatie gerepeteerd, met kostuums en al. In die maand heb ik stage gelopen als coiffeuse in eenzelfde buurtkapsalon als dat van Samantha. Om te oefenen heb ik verschillende vrienden en familieleden geknipt. Ik ben nog altijd geen professional, maar ik heb ook geen slachtoffers gemaakt. (Lacht)

Normaal werken de Dardennes alleen met debutanten of karakteracteurs. Was het lastig om als gevestigde actrice in dat universum op te gaan? De France: Toch wel. Menselijk klikte het prima, maar hun manier van werken is zo verschillend van wat ik kende. Ik moest ook werken met Thomas (Doret, die Cyril speelt; nvdr.), die nog altijd maar dertien is en dus helemaal geen ervaring of technische bagage had. Ik moest al mijn tics en trucs weer afleren, zoals de reflex die je als geschoolde actrice hebt om je personage te verdedigen of te doorgronden. Je hoeft niet te denken of interpreteren. Je moet je ten dienste stellen van het verhaal in al zijn eenvoud en directheid. Dat is het devies van de Dardennes, ze weigeren de dingen te psychologiseren. Je bent een lichaam en een gezicht. Niets meer. Wat het personage drijft, moet een mysterie blijven. In het begin had ik het daar lastig mee, maar ik leer altijd graag bij.

Was werken met Clint Eastwood, met wie je vorig jaar ‘Hereafter’ hebt gedraaid, niet een stuk eenvoudiger? De France: Bij Clint was het precies het omgekeerde. De Dardennes zijn perfectionisten die hun acteurs enorm kneden en veel repeteren. Clint daarentegen legt in twee, drie zinnen uit wat hij van je wil, doet één of twee takes en gaat over naar het volgende shot. Er wordt niets gerepeteerd en je krijgt als acteur veel meer vrijheid. Bij de meeste regisseurs ligt het ergens tussenin, maar met Clint en de Dardennes heb ik dit jaar echt wel de twee extremen meegemaakt. (Lacht)

‘Le Gamin au vélo’ is een parabel over schuld en vergeving, ‘Hereafter’ ging over het hiernamaals en de Soeur Sourire-biopic die je in 2009 met Stijn Coninx maakte, ging over een zingende non. Ben je in je religieuze fase? De France: (Lacht) Helemaal niet, dat is gewoon toeval. Geen van die drie films zijn trouwens religieus. Soeur Sourire was een rebel die tegen het kerkelijke establishment inging. Ze was een punk met een nonnenkap op. Hereafter zou je misschien een spirituele film kunnen noemen, maar gaat toch vooral over menselijke relaties, over het hier en nu. Spiritualiteit is niet het privilege van religies.

‘Hereafter’ had je definitieve doorbraak kunnen worden in Hollywood, maar helaas werd de film nogal lauwtjes ontvangen. Was dat een ontgoocheling? De France: Neen. Misschien was het geen grote hit, maar de film was mooi, intelligent en hij heeft mijn vrienden tot tranen toe bewogen. Dat is wat telt voor mij. Trouwens: of ik in België, in Hollywood of in Afrika draai, maakt me niks uit. Zolang het maar interessante projecten zijn. Mijn volgende film wordt Talk Show van Xavier Giannoli, een beloftevolle Franse regisseur. Hopelijk mag ik volgend jaar dus weer naar Cannes. (Lacht)

Je bent een van de weinige Belgische actrices die het ook in Parijs en zelfs in Hollywood heeft gemaakt. Toch zei je ooit dat je in eigen land niet altijd op veel sympathie hoeft te rekenen. De France: Dat is ook zo helaas. Zodra je in het buitenland een beetje bekendheid geniet, verwachten de mensen van je dat je altijd goedgeluimd bent – zeker in Wallonië. Ze tutoyeren je altijd, alsof je nog een klein meisje bent. Ik ben een vrouw van 35 en wil gewoon dat men mijn privacy respecteert. Meer niet. Alleen is dat voor sommigen blijkbaar genoeg om te zeggen dat je kapsones en sterallures hebt. In Vlaanderen kan ik gelukkig over straat lopen zonder herkend te worden en mag ik dus zo nukkig zijn als ik maar wil. (Lacht)

Hieronder de trailer van ‘Le Gamin au Vélo’ van de gebroeders Dardenne.

Door Dave Mestdach.