40 jaar ‘Xanadu’, een rolschaatsdisco met een plot dat niemand begrijpt

Olivia Newton-John en Michael Beck © GF
Jozefien Wouters
Jozefien Wouters Freelancejournaliste

De musical die zo slecht was dat de Razzies in het leven moesten worden geroepen viert zijn veertigste verjaardag.

De feiten

Willekeurige dans- en zanguitbarstingen. Gene Kelly. Olivia Newton-John net na Grease. Rolschaatsen. Disco. Een onmogelijke liefde. Een soundtrack van Electric Light Orchestra. Xanadu had alles om een hit te worden, maar werd een grandioze flop, commercieel en artistiek. Dat kwam deels door de timing: toen Xanadu in de zomer van 1980 verscheen, een jaar na de infame Disco Demolition Night, was disco op sterven na dood. Maar dat lag er ook aan dat de film volstrekt onbegrijpelijk is.

40 jaar 'Xanadu', een rolschaatsdisco met een plot dat niemand begrijpt

Xanadu is het verhaal van Sonny (Michael Beck), een gefrustreerde schilder die zijn dagen vult met het naschilderen van albumhoezen, maar liever Kunst met een grote K zou maken. Wanneer hij in een driftbui een van zijn werken verscheurt en uit het raam gooit, brengt hij daarmee ongewild een muurschildering van negen vrouwen tot leven. Een van hen blijkt Kira (Olivia Newton-John) te zijn, de dochter van de Griekse oppergod Zeus die zich om onduidelijke redenen louter op rolschaatsen verplaatst en als muze naar de aarde werd gestuurd om Sonny te inspireren om samen met een uitgebluste muzikant (Gene Kelly) een rolschaatsdisco te openen. Of zoiets. Nogmaals: Xanadu houdt geen steek.

De film raakte nauwelijks uit de kosten en de recensies waren bikkelhard. Een greep uit het aanbod: ‘Verbluffend slecht’ (Variety), ‘Een ervaring die zo inhoudsloos is dat het bijna beangstigend is’ (Time Out) en ‘In één woord: Xana-don’t!’ (Esquire). Publicist John J.B. Wilson was zelfs zo beledigd na het bijwonen van een dubbelvertoning van Xanadu en de Village People-musical Can’t Stop the Music dat hij besloot om de Razzies, de Oscars voor de afgrijselijkste films, op te richten en Robert Greenwald voor Xanadu meteen het eerste beeldje voor slechtste regisseur te geven.

40 jaar 'Xanadu', een rolschaatsdisco met een plot dat niemand begrijpt

En toch: Xanadu heeft wel degelijk fans (die zichzelf graag ‘Xanadudes’ en ‘Xanadames’ noemen). Vooral liefhebbers van Films Zo Slecht Dat Ze Goed Worden weten de cinematografische puinhoop intussen wel te smaken. Er worden op tijd en stond singalongs van de film georganiseerd, fans beweren graag dat negentig procent van de bevolking de film gewoon niet snapt en in 2007 werd Xanadu vertaald naar een succesvolle Broadway-musical die voor verschillende Tony Awards werd genomineerd. Misschien kwam Xanadu dan toch niet te laat, maar gewoon veertig jaar te vroeg.

Grafische analyse van de chaos van Xanadu

Grafische analyse van de chaos van Xanadu
Grafische analyse van de chaos van Xanadu

5% Het script

Xanadu kreeg groen licht toen het script amper veertig pagina’s telde. Regisseur Robert Greenwald ging ervan uit dat de rest later zou volgen. Dat bleek niet zo te zijn.

5% Gene Kelly die rolschaatst in een witlederen cowboyoutfit.

Beelden die nog steeds op ons netvlies gebrand staan en des te pijnlijker worden als u weet dat het ’s mans laatste filmrol was.

5% De dans- en zangscènes

Toch vrij essentieel voor een musical. De nummers worden evenwel amper geïntegreerd in het verhaal, de acteurs lijken niet eens moeite te doen om in de maat te playbacken en sommige dansscènes duren zo lang dat het verontrustend wordt.

85% complete willekeurigheid van alles

Mensen die om onduidelijke redenen in neonlichtstralen veranderen, Olivia Newton-John en Michael Beck die plots in geanimeerde vissen transformeren, special effects die zelfs in de eighties amateuristisch waren en een extreem vaag einde dat zich afspeelt in de hemel: geen idee of het met opzet is, maar Xanadu is verrassend surreëel voor een discofilm.

De trivia

– Onze favoriete scène: Olivia Newton-John die aan Michael Beck opbiecht dat ze een muze is, waarna Beck de definitie luidop voorleest uit een woordenboek.

– Eén fan beweert in een vijfsterrenrecensie op Amazon dat hij als kind ernstig gewond raakte en na het bekijken van Xanadu plots opnieuw kon wandelen. ‘Mijn leven was tot dan toe erg saai, maar dankzij de magie, de glitter, de animatie en de muziek van de film wilde ik opstaan.’

– De soundtrack werd wél een succes, haalde dubbel platina in de Verenigde Staten en leverde hits als Magic, Xanadu en All over the World op. Electric Light Orchestra-frontman Jeff Lynne, die veel van de songs schreef, beweert desondanks dat hij de film nooit heeft gezien en niet van plan is om daar ooit verandering in te brengen.

– Mocht u het zich afvragen: regisseur Greenwald maakte later documentaires als Outfoxed: Rupert Murdoch’s War on Journalism en Wal-Mart: The High Cost of Low Price. Van discomusicals hield hij zich ver.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content