10 films om te zien in Cannes

Al 68 edities is het festival van Cannes de barometer bij uitstek voor het komende filmjaar. Onze monsieur cinéma Dave Mestdach selecteerde tien titels die straks ongetwijfeld ook bij ons over de tongen en de netvliezen zullen gaan.

In 2003 won Gus Van Sant de Gouden Palm met het highschooldrama Elephant en twaalf jaar later mag Amerika’s meest gefêteerde indiefilmer proberen om dat met The Sea of Trees over te doen. Depressieve gids van dienst is Matthew McConaughey, die richting Aokigahara aan de voet van de Fujivulkaan trekt, ook wel bekend als ‘de bomenzee’ of het ‘Japanse zelfmoordbos’. Onderweg ontmoet hij een Japanner (Ken Watanabe) die eveneens uit het leven wil stappen, waarop beide mannen-op-de-rand besluiten om hun al dan niet finale tocht richting verlossing samen af te leggen.

Toegegeven, het klinkt niet meteen als een popcornfilmpje om in polonaise naartoe te stormen, maar één: het is Cannes, en daar doet men niet aan popcorn of polonaises; twee: McConaughey verkeert al een poosje in de vorm van zijn leven; drie: de regisseur van Drugstore Cowboy (1989), My Own Private Idaho (1991) en Milk (2008) is altijd op dreef wanneer hij de schaduwkant van het leven mag verkennen; en vier: zijn eerste slechte film moet hij nog altijd maken. En néé, we zijn Van Sants remake van Psycho (1998) niet vergeten.

Normaal had dit romantische drama vorig jaar al in première moeten gaan. Maar aangezien hoofdrolspeelster Cate Blanchett begin 2014 de Oscar voor Blue Jasmine won en actrices nooit twee jaar na elkaar winnen, dachten de immer gehaaide Weinsteinbroers, die Carol in de States verdelen: waarom stellen we de release niet uit, pakken we eerst wat publiciteit in Cannes en gooien we Blanchett daarna opnieuw in de Oscarrace?

Of hun plannetje zal werken, moet uiteraard nog blijken, maar op papier is Carol alvast een contender om nu en straks de nodige prijzen te pakken. En niet alleen omdat la Blanchett erin meespeelt. De film, over een winkelbediende (Rooney Mara) die in het New York van de vroege jaren vijftig op een oudere, getrouwde vrouw (Blanchett dus) valt, is gebaseerd op een roman van Patricia Highsmith, die eerder al Alfred Hitchcock (Stranger on a Train), Anthony Minghella (The Talented Mr. Ripley) en Wim Wenders (Der amerikanische Freund) tot fraaie adaptaties wist te verleiden.

Bovendien zit met Todd Haynes een Amerikaanse rasfilmer in de regiestoel die met Far from Heaven (2002) niet alleen heeft bewezen zich thuis te voelen in de fifties, maar die ook overweg kan met thema’s als ontrouw, ambitie en vrouwelijke (homo)seksualiteit. Eerst de Gouden Palm, daarna de Oscar? De Weinsteins wedden alvast van wel.

Veel redenen om de sirtaki te dansen hebben de Grieken de voorbije jaren niet gehad, maar gelukkig konden Helleense cinefielen hun hart verpanden – dat krijg je in crisistijden – aan Yorgos Lanthimos.

Het goudhaantje van de Griekse weird wave – films met een gezonde, surrealistische hoek af – maakte eerder de festivalhits Dogtooth (2009) en Alps (2011). Met The Lobster mag hij zijn mix van existentieel drama en postmodern absurdisme voor het eerst in het Engels en in een dystopische nabije toekomst uitproberen. Daarin wordt Colin Farrell naar een hotel gestuurd waar hij, net als alle eenzaten van The City, exact 45 dagen de tijd krijgt om zijn ideale partner te vinden, anders verandert hij in een beest en wordt hij in het woud gedumpt.

It’s science fiction, Jim, but only as Yorgos Lanthimos knows it, en dat met bijrollen voor Rachel Weisz als Short Sighted Woman, John C. Reilly als Lisping Man en Léa Seydoux als Loner Leader. Scorchio!

Gaspar Noé is nooit vies geweest van wat controverse: het klinkt even eufemistisch als ‘Jan Verheyen wint allicht nooit de Gouden Palm’. Met het retrograde wraakdrama Irréversible (2002) en de bad trip Enter the Void (2009) heeft de Frans-Argentijnse relneef al twee keer eerder voor dé shocker van het festival gezorgd. Met Love – over de sekscapades tussen een jongen en twee meisjes – lijkt Noë opnieuw een gooi te doen naar die titel. ‘Ik hoop dat jongens een erectie krijgen en meisjes zullen wenen bij het zien van mijn film’, kondigde hij aan.

Als de kinky poster een voorspel is voor het betere cinefiele en expliciete beukwerk dat Noé belooft, moet dat lukken. For the record: Love werd door Noés immer geweldige Belgische cameraman Benoît Debie in 3D gedraaid, dus schrik niet als u straks moet wegduiken voor stijve penissen en in het rond spattende lichaamssappen.

In 2010 kreeg Apichatpong Weerasethakul verrassend maar verdiend de Gouden Palm voor zijn spirituele sprookje Uncle Boonmee Who Can Recall His Past Lives. Deze keer moet de Thaise arthousegoeroe zich tevreden stellen met een plekje in de nevensectie Un Certain Regard.

In zijn zesde fictielangspeler keert Weerasethakul terug naar zijn geboortestad Khon Kaen en naar de plekken die zijn jeugd kleurden, met als spirituele gids een vrouw die soldaten met slaapstoornissen behandelt en ten prooi valt aan hallucinaties, geesten en romantiek. ‘Zoals de slapers in de film ontwijk ik de ziekte van de realiteit, en samen vluchten we in onze dromen’, aldus de beeldenmagiër, die zowel Paul Thomas Anderson, Tim Burton als David Fincher tot zijn grootste fans mag rekenen. U straks ook?

Sinds ze hun aandelen aan Disney verkocht hebben, zijn de pixelprofeten van Pixar niet aan hun beste periode bezig. Maar met Inside Out levert de digitale animatiefabriek uit Emeryville eindelijk nog eens een titel af waar geen cijfer achter staat of die onder een dodelijke buslading merchandise gebukt gaat.

Bovendien zit Pete Docter weer in de regiestoel, de bevlogen techneut die eerder Toy Story (1995) en Wall-E (2008) bedacht en Monsters, Inc. (2001) en Up (2009) regisseerde, stuk voor stuk hoogtepunten uit de Pixar-catalogus. Deze keer duikt Docter in het brein van een meisje dat in een nieuwe stad en een nieuwe school belandt, wat haar emoties Joy, Fear, Anger, Disgust and Sadness – de uit bits en bytes opgetrokken personages van de film – danig doet tollen. Does the body rule the mind or does the mind rule the body? Aan Docter om de diagnose te stellen.

Quizvraag: wat hebben Georges Méliès, Walt Disney, Raoul Walsh, Alexander Korda en Pier Paolo Pasolini gemeen? Antwoord: ze lieten zich stuk voor stuk inspireren door de vertellingen van Duizend-en-een-nacht. Aan dat roemruchte rijtje mag nu ook Miguel Gomes worden toegevoegd, de Portugees die drie jaar geleden al betoverde met de in melancholie, exotisme en sensualiteit gedrenkte liefdesballade Tabu.

In zijn postmoderne lezing koppelt Gomes de eeuwenoude sprookjes van Scheherazade aan verhalen uit het Portugal van nu, wat meteen goed is voor drie films en zes uur cinema. ‘Prachtig allemaal, maar toch een tikje lang’, vonden naar verluidt de selectieheren van de competitie, waarop Gomes terugkeerde naar de Quinzaine, het nevenfestival dat hem in 2008 met Our Beloved Month of August voor het eerst op de internationale kaart prikte.

Met nieuw werk van Nanni Moretti (Mia madre) en Matteo Garrone (The Tale of Tales) is de Laars dit jaar goed vertegenwoordigd in de competitie, maar de Italiaan die de voorbije edities de meeste bravo’s op de Croisette oogstte, is Paolo Sorrentino.

In zijn zesde nominatie voor de Gouden Palm zoomt de maker van prijsbeesten Il divo (2008) en La grande bellezza (2013) in op Fred (Michael Caine) en Mick (Harvey Keitel), oude vrienden die in een luxeresort van een rustgevende vakantie genieten. Daar kijken ze terug op hun bewogen leven als respectievelijk componist en regisseur en ondertussen geven ze hun ongezouten mening over hun kinderen, hun studenten en de andere hotelgasten.

Verwacht conform de Sorrentino-canon opnieuw een barokke mijmering over leven en dood, kunst en kitsch en alles daartussen, met naast Caine en Keitel als intellectuele Statler en Waldorf ook passages van Jane Fonda, Paul Dano en Rachel Weisz.

Geen Chinese filmmaker pakte de voorbije jaren zoveel prijzen als Jia Zhangke, maar een Gouden Palm ontbreekt nog altijd op zijn schoorsteenmantel. Met Mountains May Depart mag de kroonprins van China’s zogeheten Zesde Generatie – vooral bekend van parels als The World (2004), Still Life (2006) en A Touch of Sin (2013) – een nieuwe poging wagen.

Veel is er voorlopig nog niet over bekend, behalve dat de film uit drie delen bestaat die zich in de jaren negentig afspelen en één deel dat zich in Australië anno 2025 ontrolt, dat het over de liefdesverwikkelingen van een koppel gaat en dat zijn eega en muze Zhao Tao opnieuw meespeelt. Denk aan Wong Kar-wais In the Mood for Love (2000), maar dan wellicht met een dissident, politiek tintje.

Met De battre mon coeur s’est arreté (2005), Un prophète (2009) en De rouille et d’os (2012) – u weet wel, dat outsiderdrama met Marion Cotillard en ene Matthias Schoenaerts – scoorde Jacques Audiard het voorbije decennium een onvervalste hattrick. Nu poogt de Franse rasfilmer daar een vierde voltreffer aan toe te voegen, met de hulp van de Lettres persanes van de achttiende-eeuwse verlichtingsfilosoof Montesquieu, die hem de inspiratie voor zijn nieuwe film boden. Die gaat over een Sri Lankaanse Tamiltijger die het vechten beu is, in Frankrijk belandt, aan de slag gaat als conciërge en daar aan een nieuwe oorlog begint: die tegen uitsluiting en voor een beter, menswaardig bestaan.

Een brandend actuele, politiek explosieve film zonder vedetten deze keer, al kunt u – gelet op Audiards reputatie als acteursregisseur – de namen Anthonythasan Jesuthasan, Kalieaswari Srinivasan en Claudine Vinasithamby maar beter beginnen te oefenen.