Waarom zijn alle stiefmoeders in films boze heksen? Deze essayiste zocht het uit

Roderik Six
Roderik Six Journalist voor Knack

Nu ze nuchter is, ziet essayiste Leslie Jamison de wereld nog scherper. Pure winst voor de lezer.

Bestaan er sprookjes over lieve stiefmoeders? Goeie vraag, en eentje die de Amerikaanse auteur Leslie Jamison zich stelt nu ze er zelf een is. Haar nieuwe man is weduwnaar en nu moet Jamison optornen tegen een spook en het hart van de kleine Lily veroveren zonder de herinnering aan haar biologische moeder te schenden. Dat wordt spitsroeden lopen. Zesjarige meisjes zijn schattig, maar ook heel kieskeurig als het om prinsessenpoppen gaat. Dus piekert Jamison zich in een Disneywinkel suf over een geschikt geschenk – die uit Frozen, of toch maar die uit Belle en het Beest? Terwijl ze langs de rekken strest, denkt Jamison na over het stigma dat stiefmoeders dragen.

Centrale zin: Liefde is boterhammen met ham en guacamole in een My Little Pony-lunchtrommeltje, groeistuipen rond middernacht en ondergekotste autostoelen.

Waarom zijn het altijd halve heksen en geborneerde feeksen? Als schrijfster zoekt ze het antwoord in de wereldliteratuur, in de originele sprookjes van Grimm en in de stationsromannetjes die huismoeders dienden te lezen. Dat levert een boeiend essay op. Zo zal blijken dat tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog stiefmoeders opgehemeld werden en er IJslandse sprookjes bestaan die stiefmoeders niet stiefmoederlijk behandelen.

Haar vorige essaybundel Ontwenning had Jamison rond haar alcoholverslaving opgebouwd, deze keer neemt Jamison kleine alledaagsheden als vertrekpunt voor haar denkstukken. Waarom heeft één bepaalde blauwe vinvis een eigen twitteraccount? Wat doe je met dat gitaarelement van je ex-vriend: weggooien of bijhouden als souvenir? Hoe raakt een onbekende fotografe zo bezeten van een Mexicaans gezin dat ze er decennialang kiekjes van neemt? Wie zit er in godsnaam nog op Second Life?

Waarom zijn alle stiefmoeders in films boze heksen? Deze essayiste zocht het uit

Het afkicken en de liefde hebben Jamison duidelijk deugd gedaan. In Ontwenning durfde ze zich al eens te wentelen in zelfmedelijden, nu is haar blik scherper. Als we al een minpunt moeten aanhalen, is het haar gedweep met Joan Didion en Susan Sontag – voortreffelijke essayisten maar niet bijster origineel om weeral eens Sontag boven te halen om een foto te interpreteren. Kleinzielig van ons, maar ook daar heeft Jamison een essay over geschreven: in ‘Onderbroken reis’ vertelt ze over een lastige medepassagier en hoe ze die jengelende vrouw eerst blindelings haat maar haar kleinzerige woede dan omturnt in compassie. ‘Zo laten we de sterren oplichten, door ons gewone, lastige lichaam in de strijd te werpen als andere lastige lichamen ons nodig hebben.’ Of hoe een stiefmoeder gul literaire parels kan rondstrooien.

Laat het schreeuwen, laat het branden

Leslie Jamison, Hollands Diep (oorspronkelijke titel: Make It Scream, Make It Burn), 286 blz., 21,99 euro.

Leslie Jamison

Leslie Jamison (°1983) worstelde jarenlang met alcohol en drugs en verwerkte die strijd in de roman De gin-kast (2010) en in de essaybundel Ontwenning (2018). Daarin ontmantelt ze vakkundig de mythe van de bohemien-schrijver die zijn leven best tussen tapkast en schrijftafel verdeelt.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content