Hervé Le Tellier amuseert zich kostelijk met ‘Anomalie’, zijn literaire versie van ‘The X-Files’

Een thriller die de prestigieuze Prix Goncourt wint? De vlag dekt de lading in het geval van Anomalie.

Iedereen die ooit wilde ontsnappen aan een huishoudelijk klusje of een uurtje statistiek heeft gevolgd, weet dat bij kop of munt de kans telkens vijftig procent is. Maar wat als het dubbeltje bij de toss op zijn kant blijft staan? Moet je als statisticus met die mogelijkheid rekening houden?

Probabilist Adrian Miller is een expert in zwarte zwanen. Na het debacle van 9/11 is hij door het Pentagon aangezocht om de communicatie tussen verschillende overheidsdiensten te stroomlijnen en alle mogelijke scenario’s uit te denken waarbij de luchtvaart in gevaar kan komen. Bij wijze van geintje voegt hij daar protocol 42 aan toe: je weet nooit of aliens een vliegtuig kapen of de Bermudadriehoek toch nog honger heeft. Het lachen vergaat hem wanneer de FBI plots aan zijn deur staat en hem onder strikte geheimhouding naar de militaire basis Fort McGuire voert. Daar staat passagiersvliegtuig Air France 006 aan de grond, een vlucht die na een storm is afgeleid omdat, jawel, protocol 42 ingeroepen werd.

Op dat moment is de NSA al druk bezig met het scannen van de passagiers. Teleurstellend saai zijn die. Een architect die bevriend is met de baas van de Franse geheime dienst, een Nigeriaanse rapper met wat kruimeldiefstallen op zijn kerfstok, een bijna beroemde actrice, een advocate die een frauduleuze chemiereus verdedigt, en de Franse schrijver Victor Miesel, die een paar maanden eerder met zijn roman Anomalie een postume bestseller heeft gescoord. Niks bijzonders.

Wacht. Postuum? Hoe vaak de NSA haar spionagemachine ook laat draaien, uit alle gegevens blijkt dat Miesel na het afwerken van zijn manuscript uit het raam is gesprongen. En dat is niet de enige abberatie: wat met die ene man die behendig alle camera’s wist te ontwijken en over meerdere paspoorten beschikt? En waarom zijn alle passagiers in de war wanneer ze naar de kalender kijken?

De Franse schrijver Hervé Le Tellier amuseert zich kostelijk met zijn literaire versie van The X-Files. Wat begint als een doorsnee thriller, compleet met huurmoordenaars en spannende ontvoeringen, evolueert al snel naar een filosofisch pamflet waarin een wel heel boude stelling naar voren wordt geschoven. Liefhebbers van de avant-garde-astrofysica zullen de theorie al gehoord hebben, maar je hoeft geen kilo’s kwantummechanica achter de kiezen te hebben om Le Tellier te volgen in zijn gedachte-experiment. Dat is op zich al een pluim waard. Daarnaast illustreert hij zijn uitgangspunt met de betere trucjes uit de literaire goocheldoos zodat je bijna ademloos blad na blad omslaat. Uitzonderingen zijn altijd fascinerend. Deze Anomalie schittert als zwart gat.