Toni Morrison is maandagnacht overleden, melden Amerikaanse media. De schrijfster, die in 1993 de Nobelprijs voor Literatuur won, werd 88 jaar oud.
Toni Morrison werd in 1931 geboren als Chloe Ardella Wofford in Lorain, Ohio, waar veel van haar verhalen zich afspelen. De jonge Wofford gaf les en werkte bij uitgeverij Random House, terwijl ze de twee kinderen uit haar eerste huwelijk alleen opvoedde na een echtscheiding. Die ervaring heeft haar ook als schrijfster getekend, vertelde ze in 2015 in Knack: ‘Mijn personages hebben afgezien in hun kindertijd, door het leven en door hun medemens, maar het is pas door daarvan afstand te nemen dat ze volwassen kunnen worden. Zelf ben ik nog niet zover, moet ik eerlijk bekennen. (lacht) Ik was een alleenstaande moeder met twee zonen die verschillende baantjes moest combineren om de rekeningen te laten kloppen. Dat heeft mijn gevoeligheid voor dat soort zaken aangescherpt.’
Vanuit haar rol als redacteur slaagde ze erin om vrouwelijke auteurs meer zichtbaarheid te geven, ook in de canon. Zo werkte ze mee aan Contemporary African Literature (1972), een verzameling teksten waar tot dan toe nauwelijks bekende schrijvers als Chinua Achebe en aan bod kwamen. Ook andere Afrikaans-Amerikaanse auteurs als Angela Davis en Gayl Jones zetten met de hulp van Morrison hun eerste stappen.
Zelf debuteerde ze pas in 1970, op haar 39ste, met The Bluest Eye. Later volgden boeken als Sula en Song of Solomon.Vijftien stuks in totaal, een compact maar rijk oeuvre, met onvrijheid als belangrijkste thema. Haar bekendste roman blijft Beloved, uit 1988, over een moeder die achtervolgd wordt door de geest van haar dochter die ze zelf heeft vermoord in plaats van haar te laten kidnappen door een slaveneigenaars. Voor Beloved kreeg ze de Pulitzer Prize.
Vijf jaar later, in 1993, volgde de Nobelprijs voor Literatuur. Die won Morrison als eerste zwarte vrouw in de geschiedenis. Andere romans van haar zijn Jazz (1992), Haar laatste boek, God Help The Child, bracht Morrison uit in 2015. Al komen de mooist denkbare laatste woorden misschien nog wel uit de lezing die ze gaf toen ze de Nobelprijs in ontvangst nam: ‘We die. That may be the meaning of life. But we do language. That may be the measure of our lives.’
