Als er binnenkort aan de feestdis wordt bekokstoofd welke show nu de hoogste toppen scheerde tijdens het afgelopen jaar, is de kans klein dat Jane The Virgin iemands lijstje haalt. Toegegeven: de titel suggereert geen sexy stoofpotje zoals de deernen en draken uit Game of Thrones en de pittige pixels matchen niet met de bon ton beeldcultuur van Fargo. Toch is deze show een kers op de televisie.
Jane Gloriana Villanueva houdt van haar familie, God en grilled cheese. In geen specifieke volgorde. Twee weken na een routinebezoek aan de gynaecoloog komt Jane te weten dat ze door een medische misser zwanger is. Dit nachtmerriescenario komt als een grote schok, want Jane heeft gezworen geen seks te hebben voor haar huwelijk.
Moeders en dochters
‘Immaculata!’ schreeuwt de moeder van Jane verrukt uit als blijkt dat haar dochter in verwachting is zonder dat ze seks had. Jane rolt met de ogen. Haar grootmoeder steekt een speech af. Het is een typerend moment voor de reeks.
Jane The Virgin toont ons enkele zeer uiteenlopende dimensies van de moeder-dochterrelaties, elk met hun eigen gebreken en sterke punten. De kern van de show is een familie van drie Latinavrouwen: Jane, haar moeder Xiomara en haar abuela (ofte: grootmoeder).
De personages lijken bijtijds zo slecht bij elkaar te passen dat ze broers en zusjes konden zijn in een film van Wes Anderson. Maar de soms disfunctionele relaties zijn uiteindelijk altijd heel liefdevol en ondersteunend. Jane The Virgin is het sterkste televisieportret van de ingewikkelde band tussen moeder en dochter sinds Gilmore Girls.
De telenovela heruitgevonden
Jane The Virgin is schatplichtig aan de telenovela, een soapoperagenre dat furore maakt binnen de Latijns-Amerikaanse televisiewereld en ons succesverhalen als Ugly Betty (en de Vlaamse VTM-variant Sarah) schonk. Bedenker Jennie Snyder Urman baseerde zich op het Venezolaanse Juana la Virgin.
Verschillende elementen van het genre komen aan bod. Vaak gaat het in Jane The Virgin bijvoorbeeld over wat de personages niet uitspreken. Zo is er een continue Annie Hall-interactie aan de gang tussen Jane’s verloofde Michael en Rafael, de biologische vader van Jane’s baby. Er is in ware telenovela-traditie ook een onbekende verteller die het narratief van Jane doorspekt met bijdehandse commentaar. En de reeks heeft natuurlijk een poppen-cast waarin verhaallijnen elkaar op de meest onverwachte manieren kruisen.
Toch is de teneur van de show altijd ernstig: het is een zeer zelfbewuste serie die eerlijk is en de herkenbaarheid behoudt. Jane The Virgin heeft een middenweg gevonden tussen parodie en eerbetoon aan de telenovelas.
Latino-representatie
De latino-erfenis komt uitgebreid aan bod in Jane The Virgin maar de makers hebben daarbij duidelijk de clichécatalogus bestudeerd en spelen daar handig op in.
Jane is geen Latina die werkt als een dienstmeid of de handlanger van een heroïnedealer, maar een ambitieuze twintiger die een leerkrachtenstudie combineert met een job in een hotel. Haar abuela spreekt alleen maar Spaans en blijkt illegaal in het land te verblijven. Dat laatste mondt uit op een pakkende scène die verwijst naar de Immigration Reform, een heet hangijzer binnen de Amerikaanse politiek.
De reeks trekt over de hele lijn voluit de diversiteitskaart. Die representatie is van groot belang, want alleen de absolute meerderheid (de blanke middenklasse nvdr.) is volledig vertegenwoordigd in de media en het televisielandschap. We zijn in staat om mee te voelen met een cultuur, religie of levensstijl door middel van representatie in kunst en entertainment. Jane The Virgin doet dat met de latinocultuur.
‘Deze award betekent zoveel meer: het vertegenwoordigt een cultuur die zichzelf als helden wil zien’, stelde Gina Rodriguez in haar dankspeech nadat ze een Golden Globe ontving voor haar vertolking van Jane.
Hotel Mama
Gina Rodriguez speelt een jonge en eigenzinnige twintiger die niet in een appartementje met vrienden samenhokt zoals in Friends of Girls. Nee, Jane woont nog bij haar moeder en grootmoeder terwijl ze studeert en spaart voor het leven dat zij wil.
Jane ontdekt gaandeweg dat ze niet altijd controle heeft over die dingen. Ze schippert tussen onafhankelijkheid en uithuilen op de schouder van haar moeder. Jane is een realistisch rolmodel voor een generatie die ‘hotel mama’ niet als verwijt ziet, maar een dankbaar middel.
Maagd
Maar wat Jane The Virgin echt bijzonder maakt is hoe het verhaal omgaat met de stereotypen rond maagdelijkheid. Deze show schuift een katholiek personage naar voor dat bewust maagd blijft en slaagt er toch in om haar heel complex te brengen.
Het had gemakkelijk geweest om Jane voor te stellen als de zoveelste preutse freak zonder zin voor seksualiteit. Jane wordt gelukkig niet vereenvoudigd vanwege haar morele motivaties. Integendeel, haar religie benadrukt juist hoe persoonlijk haar beslissing is.
Jane weigert onder druk gezet te worden, niet door haar verloofde en ook niet door haar God. Ze herkauwt haar keuzes net zolang zij daar goesting in heeft. En dat allemaal zonder dat de show ooit een zedenpleidooi wordt. (AW)
Het eerste seizoen van Jane The Virgin is vanaf 2 december beschikbaar op DVD in Belgie. Op VIJF speelt de reeks elke zaterdag omstreeks 17u15 en Netflix kocht de wereldwijde streamingrechten dus voegt die binnenkort toe aan de catalogus.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier