Later worden we rijk

P.B. GRONDA, auteur van onder meer Wanderland, Straus Park en Onder vrienden, duikt elke week in de populaire cultuur.

Rijk worden leek ooit tof. We waren jong en zeiden: later worden we rijk en kopen we sportwagens. Je had er die een Porsche wilden, je had er die een Ferrari wilden. Zo ging dat toen, rijk willen worden. Porsche of Ferrari. Het was de tijd dat we met de fiets over bospaden reden en ons nog niet heel vaak moesten scheren. Namelijk nooit.

Dagobert Duck was tot dan toe zowat de kwaadste vertegenwoordiging van het kapitaal geweest en dat was uiteindelijk maar een wat vreemde, maar ook weer niet al te kwaaie nonkel in een soort kamerjas.

Daarna kwam Mr. Burns. Die was al wel wat minder lief. Welja, niet lief tout court. En dan zo onvriendelijk zijn tegen Smithers de hele tijd. Echt niet nodig.

We leerden: mensen met veel geld zijn niet sympathiek. Ze zijn er niet toe in staat. Gewone mensen zijn lief, omdat ze niet hele dagen bezig zijn met geld. Of rijke mensen zijn wel lief, maar dan meteen ook vreselijk verwend en wereldvreemd. In dat geval moet hun arme neefje Will Smith hen laten zien hoe het in Bel-Air allemaal ook wat menselijker en cooler kan. Will Smith, die jammer genoeg schatrijk werd van arme mensen met een goed hart te spelen. Daar had hij natuurlijk te laat aan gedacht en nu zit hij zelf met het probleem. Hopelijk heeft hij arme neefjes.

Toen begon spijtig genoeg de eenentwintigste eeuw. Kwamen de nieuwe rijken aanzetten.

Mark Zuckerberg had plots veel geld en wie zag er nu ooit een grotere loser en eikel dan Mark Zuckerberg.

En nu we het toch over Trump hebben… Sinds we onder zijn bewind terecht zijn gekomen, heeft het grote kapitaal elke vorm van aantrekking verloren. Het hele Amerikaanse model werd plots minder aantrekkelijk. Het kapitalisme op zich staat elke dag te kijk in al zijn domheid en botte manieren. Trots zijn op geen boeken lezen, luid praten aan tafel omdat je godverdomme genoeg betaalt voor je hotel, dat soort sfeer.

Nu ben ik al jaren kijker van het Vlaamse tv-programma The Sky Is the Limit. Ik hou van de inherente triestheid en vind het een van de ware opvolgers van In de gloria. Geld maakt niet gelukkig. Geld maakt ook niet slim. Geld maakt eigenlijk niks. Geld is gewoon een schijnbaar valabel excuus om zever te verkopen zonder dat iemand meteen zegt: hou toch je kop en doe even normaal.

Toch merk ik in het momenteel lopende seizoen dat de tijdgeest een bittere smaak geeft aan een gerecht waar ik voorheen enkel maar van kon smullen. De onnozele term guilty pleasure kan voor het eerst in de geschiedenis echt gebruikt worden.

Want je ziet de complete onbenulligheid, de meestal treffende culturele armoede en het beperkte egocentrisme van Vlaanderens zogezegde en soms ook echte grote geld en denkt: natuurlijk kon het niet anders dan fout lopen. Het moest compleet de mist in gaan, niet zozeer vanwege een groot en duivels plan, maar net omdat we hebben toegestaan dat geld een allesvergoelijkend excuus is voor de grootste kleinmenselijkheden.

P.B. GRONDA