De nieuwe lichting van de Belgische jazz wordt de hemel in geprezen, maar ook de vorige generaties leverden indrukwekkend werk. In Middelheim imponeerden ze allemáál. Het was genieten van de eerste tot de laatste noot.
FONS. ft. Richard Logan: een veelbelovend trio
Een nieuw trio aan het Vlaams jazzfirmament! FONS., met een niet-alledaagse bezetting van saxofoon (Lennert Baerts), drums (Gert-Jan Dreessen) en gitaar (Jeroen Reggers), ontstond in het kader van het jaarlijkse Jazz Middelheim-coachingproject in samenwerking met het Koninklijk Conservatorium Antwerpen, en kreeg de Amerikaanse saxofonist Logan Richardson als mentor. ‘Dit zijn geen studenten, ze klinken als professionele muzikanten die mij als leraar continu uitdagen’, zei die laatste op het einde van het concert over zijn drie pupillen. Een statement dat kan tellen.
Het trio had maar liefst drie suites gecomponeerd, stuk voor stuk speelse evenwichtsoefeningen die het midden hielden tussen een schuchtere rockdrive en een diep in de traditie gewortelde jazzvorm vol experimentele motieven. Ook de grammatica van de standards hebben ze duidelijk onder de knie. Reggers klonk als een fan van Julien Lage en Gilad Hekselman. Baerts had goed geluisterd naar het vroege werk van Sonny Rollins en de recente platen van Joshua Redman, terwijl Dreessen de stijl van Teun Verbruggen in zijn drumsticks heeft. Ze overtuigden met een stevig gestructureerde set en een golvende opbouw.
Toen de tent ondanks het vroege aanvangsuur langzaam aan vol begon te lopen, wisten we: jazz zonder mediahype heeft toch nog een toekomst. Van FONS. gaan we nog horen.
De Beren Gieren: een eigen model van de Rubiks kubus
Dit trio mag zich de koploper van de nieuwe Belgische jazzlichting noemen. En terecht: pianist Fulco Ottervanger, drummer Simon Segers en contrabassist bassist Lieven Van Pée leverden met onder meer A raveling, One Mirrors Many en vooral hun meest recente worp Dug Out Skyscrapers indrukwekkende visitekaartjes af. Maar wat hen nog het meeste bijval bezorgt, is hun livereputatie. Twee jaar geleden beitelden ze hun naam in de gedenkplaat van Gent Jazz met een concert dat de internationale artiesten naar de kleedkamer verwees, gisteren herhaalden ze die krachttoer in Park Den Brandt.
Hun experimenteerdrift, dat ogenschijnlijke gewriemel met intro’s: het mondde steevast uit in complex gelaagde structuren waar zij een patent op hebben. Hun songs zijn tekeningen van Escher, maar dan omgezet in een jazzidioom.
Ottervanger putte inspiratie uit de haakse fantasiewerelden die hij creëert bij Stadt en BeraadGeslagen. Van Pée focuste zich op zijn vloeiende aanpak van bij Moker en John Ghost. En Segers was niet te beroerd om af en toe stevig uit te halen zoals hij dat ook bij MDC III doet. Al die ingrediënten samen vormen de typische en onnavolgbare sound van De Beren Gieren, een schoolvoorbeeld van de juiste alchemie tussen akoestisch en elektrisch.
De Beren blonken andermaal uit in repetitieve patronen die golvend aan de horizon verdwijnen, om vervolgens in licht gewijzigde vorm terug te keren. ‘Rebel jazz to rebel against jazz’, zoals ze het zelf ooit noemden. Dat rebels karakter hebben ze nog steeds, ook al kanaliseren ze hun spitsvondige ideeën tegenwoordig net wat meer dan vroeger.
Eén ding is zeker: De Beren Gieren zijn klaar voor de internationale doorbraak.
Philip Catherine Reunion Band: verjaardagsfeestje met allure
Toen gitarist Philip Catherine vorig jaar in Flagey zijn vijfenzeventigste verjaardag vierde met een concert, was iedereen het er na afloop roerend over eens: dit mocht geen one-shot blijven. En kijk, exclusief voor Jazz Middelheim werden alle muzikanten die in 1974 de plaat September Man opnamen weer bij elkaar geroepen.
Daar stonden ze dan, vierenveertig jaar later. De hoogdagen van fusion en jazzrock zijn allang voorbij, in de vergeethoek gedrumd door verregaande kruisbestuivingen van jazz met electro, hiphop en andere (r)evolutionaire ontwikkelingen. Maar trompettist Palle Mikkelborg, pianist Jasper van ’t Hof, bassist John Lee en drummer Gerry Brown lieten het niet aan hun hart komen.
Na een haast bucolisch begin werden de herinneringen aan September Man bovengehaald, een plaat die nog opvallend actueel klonk. Palle Mikkelborg zorgde met zijn glijdende trompetuithalen in slow motion meteen voor een hoogtepunt. Jasper van ’t Hof kon zijn geluk niet op, afwisselend achter elektrische en akoestische piano.
Lee was de minst opvallende van het gezelschap, maar vulde wél mooi aan waar nodig. Brown kwam soms net iets té heftig uit de hoek, maar hield de schade gelukkig beperkt. En Philip Catherine? Ook hij raakte stilaan op dreef, en toonde zich weer maar eens een virtuoos in het poneren van lange melodielijnen.
Deze vijf heren hebben de voorbije decennia heel wat bagage vergaard, en toch speelden ze als jonge wolven die zich nog helemaal moesten bewijzen. Dat heet dan waardig ouder worden.
Het Melanie De Biasio-effect
Deze zomer was ze al te gast op zowat alle grote festivals, tot op Gent Jazz toe. En dus kon ook Jazz Middelheim niet achterblijven. Het Melanie De Biasio-effect: het bestaat.
De Biasio ontwikkelde door de jaren heen dan ook een geheel eigen sound, samen met haar warme, fluwelen parlando-stem haar grootste troef.
Werd de aanvang van haar concert nog ontsierd door een uitgelopen optreden op de Club Stage, dan kon de bomvolle tent daarna optimaal genieten van een kosmische voorstelling. Als een koele hogepriesteres wentelde de frêle De Biasio zich in haar eigen mistroostigheid, en zweefde ze door haar minutieus georkestreerde ceremonie vol etherische knuffelpop. Elk gebaar, elke noot was een ritueel op zich.
De Biasio schotelde een uitgekiende selectie uit No Deal, Blackened Cities en Lilies voor, met haar grootste hit I’m Gonna Leave You als gepaste toegift. Het publiek luisterde als gelovigen, muisstil en volledig in trance.
Of dit alles wel met jazz te maken heeft? De vraag stellen is ze beantwoorden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
