Het wel en wee van een groep geharde ‘bikers’. Dat is het uitgangspunt van Sons of Anarchy, een nieuwe Amerikaanse dramareeks die de mosterd ging halen bij zowel The Sopranos als Shakespeare.

Het is veilig leven in Charming, een fictief stadje in de Amerikaanse staat Californië. Alleen heeft dat niets te maken met meer blauw op straat, maar wel met de motorclub die er gevestigd is. Sons of Anarchy, een illegale vereniging van ‘motards’, heeft zijn hoofdkwartier in de gemeenschap en houdt er de straten proper en rustig. Dat de motorrijders daarvoor af en toe iemand in elkaar moeten slaan of een oorlogje dienen uit te vechten met drugshandelaars uit naburige gemeentes, dat nemen frontman Clay Morrow en zijn discipelen er graag bij. De garage van Clay is trouwens het zenuwcentrum van de bende: de leden hebben daar allemaal officieel een baan, maar de plaats dient vooral als dekmantel voor de wapen- en drugssmokkel en andere louche zaakjes waarmee Sons of Anarchy zich bezighoudt.

Als u nu spontaan aan The Sopranos begint te denken, bent u niet de enige: toen Sons of Anarchy in het najaar van 2008 op de Amerikaanse tv van start ging, was het misdaadepos rond Tony Soprano en co voor de meeste recensenten ook het voor de hand liggende referentiepunt. Bedenker Kurt Sutter verkocht zijn serie zelf ook aan de bazen van tv-zender FX door ze te omschrijven als ‘ The Sopranos aan de Westkust’. Al had hij wel vlug spijt van zijn uitspraak, zo vertelde hij later in een interview. ‘Het leek me een logische vergelijking omdat Sons of Anarchy plaatsvindt in een gemeenschap van outlaws en familieverhalen er een grote rol in spelen, alleen had ik niet voorzien dat ik zo vaak geciteerd zou worden. Maar goed, The Sopranos heeft natuurlijk de weg geëffend voor Sons of Anarchy, net zoals Homicide: Life On The Street dat heeft gedaan voor The Shield. Dankzij het succes van Tony Soprano is het idee dat ‘bad guys’ de hoofdrol kunnen spelen in een dramaserie vandaag gemeengoed.’

Dat Sutter ook naar The Shield verwijst, is geen toeval: de man scherpte zijn pen namelijk in het schrijversteam van die politiereeks. Toen The Shield op zijn laatste benen liep en zender FX op zoek was naar een opvolger, zag hij zijn kans om zijn eigen project in te dienen. Shutter maakt trouwens geen geheim van zijn stamboom: in Sons of Anarchy krijgen de bikers af en toe te maken met de One-Niners, een fictieve straatbende die ook al in The Shield opdook. FX ging op zijn aanbod in, en dat heeft men zich daar nog niet beklaagd. Sons of Anarchy is ondertussen uitgegroeid tot een van de meest succesvolle series die de zender – een van de kleintjes in het Amerikaanse medialandschap – ooit heeft gehad.

Hamlet op een Harley

Het succes zal voor een deel wel te maken hebben met de fascinatie voor motorclubs zoals die uit de reeks en de aantrekkingskracht van outlaws die buiten de maatschappij om hun eigen structuren op poten hebben gezet. Vooral in de Verenigde Staten, waar wantrouwen tegenover de overheid er bij een grote groep van de bevolking ingebakken zit, zijn dat soort verhalen altijd populair geweest. Sons of Anarchy is echter niet zozeer een traktaat over vrijheid, maar wel een stevige dramareeks over wat er gebeurt met mensen die zich in de illegaliteit bewegen, hoe hun loyaliteit op de proef wordt gesteld als de leider vreemde beslissingen neemt en waartoe iemand in staat is om zijn hachje te redden.

De centrale figuur in de reeks is Jax Teller, de stiefzoon van Clay Morrow. De echte vader van Jax, die stierf toen de jongen nog maar een tiener was, richtte Sons of Anarchy op en is dus een ware legende in motorkringen. Na zijn dood hertrouwde zijn vrouw met Morrow, die ook van bij het ontstaan een lid was van de bende en toen de leiding in handen kreeg. Als vicepresident begint Jax zich meer en meer tegen zijn stiefvader en baas af te zetten, omdat hij het niet eens is met de weg die de organisatie inslaat. Enerzijds komt dat doordat hij zelf vader is geworden, anderzijds omdat hij de oude dagboeken van zijn vader heeft teruggevonden en daarin ontdekte dat die met Sons of Anarchy een heel andere richting uit wilde.

De term ‘shakespeareaans’ wordt heel vaak bovengehaald als er een tv-serie moet worden omschreven, en vaak niet helemaal terecht. In het geval van Sons of Anarchy is hij echter wel op zijn plaats. Sutter greep voor het personage van Jax terug naar Hamlet, het bekendste stuk van de grote bard: de weifelende prins van Denemarken stond model voor de zoon die het onder impuls van zijn gestorven vader opneemt tegen zijn stiefvader en zijn moeder. Daardoor wordt hij verscheurd tussen zijn trouw aan de bende waarvan hij deel uitmaakt en zijn eigen geweten. Nu goed, Sons of Anarchy is natuurlijk niet van hetzelfde niveau als Hamlet, maar als de vraag ‘ to watch or not to watch’ is, zouden we toch volmondig voor het eerste kiezen. Sons of Anarchy

Vanaf donderdag 8/4, 23.05 – 2BE. Het tweede seizoen loopt momenteel op Prime.

Door Stefaan Werbrouck