Zondag 3/5, 21.35 – Canvas

Breng uw gevederde vrienden in veiligheid voor een misnoegde schrijver ermee aan de haal gaat, want Vlaanderen en Nederland zijn weer in de ban van de Gouden Uil. Op maandag 4 mei wordt op het Schoon Verdiep in het Antwerpse stadhuis voor de vijftiende keer de literatuurprijs uitgereikt, en de avond voordien laat Canvas een speciale aflevering van Lux op u los, waarin Luc Janssen, de schapenhoeder van de Belgische cultuurwereld, de vijf genomineerden ontvangt. Zij stellen hun boek voor aan de hand van filmfragmenten of muzieknummers die hen geïnspireerd hebben.

Vier van de vijf genomineerden zijnNederlanders: ben je niet bang dat deBelgische kijker nauwelijks wakkerzal liggen van deze Gouden Uil?

Luc Janssen: Zo ver heb ik nog niet gedacht, maar ik vind het zelf wel ontzettend jammer: voor een programma op Canvas zou het handiger zijn als er maar één Nederlander tussen zat, die we dan gezamenlijk kunnen afmaken. Maar de jury heeft het nu eenmaal zo beslist.

Terecht?

Janssen: Ik heb de longlist niet gelezen, enkel deze vijf genomineerde boeken. Ik moet toegeven dat ik ze niet allemaal even sterk vind, maar ik volg de jury wel: ze zijn tenslotte gediplomeerd om de vijf beste te selecteren.

De kijker kan zondagavond nog totmiddernacht stemmen voor de Gouden Uil Prijs van de Lezer. Zal ‘LUX’ invloed hebben op de uitslag?

Janssen: We zullen de kijkers in ieder geval oproepen om te stemmen: niet via sms, want dat is voor showprogramma’s, maar door naar de website van Canvas of Radio1 te gaan. Mensen kunnen dan op twee manieren reageren: ofwel gaan ze een boek lezen, ofwel gaan ze een boek lezen en ook hun stem uitbrengen. Ik ben eerlijk gezegd ook benieuwd of we de uitslag zullen beïnvloeden. Een programma als Lux is natuurlijk iets totaal anders dan het fotootje achter op de omslag: hier zie je de man of de vrouw echt over zijn of haar boek vertellen. Misschien zeggen veel kijkers na afloop wel: ‘Die Pia de Jong, dat vind ik wel een lekker wijf, die krijgt mijn stem. (Lacht)’ Misschien zal ik, door met die mensen te spreken, hun boeken ook wel op een andere manier bekijken. Zo is dat vaak met muziek: als je de muzikanten ontmoet, kan dat je oordeel over hun plaat helemaal veranderen.

Dan is het misschien beter om je nu al naar je favoriet te vragen?

Janssen: Via Cappello 23, het boek van Christiaan Weijts, heb ik het liefst gelezen. Het is een ontspannend boek, er zitten heel mooie beschrijvingen in, en ik vind het thema heel goed. Maar van mij mag ook Robert Vuijsje winnen. Ik heb twintig jaar in Nederland gewerkt en ik herkende zo goed zijn beschrijving van de Nederlandse cultuur en van de calvinistische, bekrompen ‘nette’ mensen in het land. Zo ben ik ooit in een van de betere restaurants van Amsterdam gaan eten – zo’n zaak die ze in Antwerpen met moeite een ‘grand café’ zouden noemen. Terwijl we aan het eten waren, zat een Nederlands echtpaar ons de hele tijd aan te staren. Op een bepaald moment roept die vrouw de ober en hoor ik haar zeggen: ‘Wij willen ook zo’n mes.’ Wat bleek: wij hadden vis besteld en aten dus met visbestek, terwijl zij biefstuk hadden gevraagd en dus een ‘gewoon’ mes hadden gekregen. En zij vond dat ze ook een ‘speciaal’ mes moesten hebben omdat ze toch in een duur restaurant zaten, terwijl ze in wezen dus helemaal niet wist waarvoor het diende. Dat is Nederland voor mij, en dat vind ik heel mooi weergegeven in het boek van Vuijsje.

En aan welke auteur die niet genomineerd werd, zou je de trofee wel willen geven?

Janssen: Aan mijn vriend Paul Mennes, die eerst onhandig zijn vingers zou openhalen aan de levensgevaarlijk scherpe trofee, om daarna 25.000 euro aan vintage muziekmateriaal uit te geven.

Tine Marguillier