Met de natuurdocumentaire Planet Earth II overtreft de BBC zichzelf. Film- en montagewerk een topthriller waardig levert de meest meeslepende televisiereeks van het jaar op.
Het heeft nog het meeste weg van een achtervolging in een zombiefilm: een pasgeboren iguana tracht te ontkomen aan een razendsnelle slang. Correctie: eerst aan één slang, maar binnen de kortste keren wordt het reptiel vervoegd door een stuk of twintig soortgenoten. Voorzover dat nog nodig is, onderstreept de muziek het naderende onheil. De boorling tracht op de rotsen te klimmen, moet het afleggen tegen de hongerige meute, maar weet op het nippertje nog uit het kronkelende slangenkluwen te glippen. ‘A near miraculous escape’, zegt sir David Attenborough, de eminente stem van BBC-natuurdocumentaires.
Het bewuste fragment – uit de eerste aflevering van de nieuwe serie Planet Earth II – ging de voorbije weken viraal, werd in actuaprogramma’s besproken, leidde tot opiniestukken over wie hier nu onze sympathie moet wegdragen en toont aan dat, met de nodige middelen en montage, een natuurdocumentaire qua spanning niet onder hoeft te doen voor Game of Thrones. U zult later trouwens merken dat Planet Earth II échte draken heeft. Om maar te zeggen: de scène hierboven is geen eenzame uitschieter in de serie. U zult straks meer emotioneel betrokken zijn bij de eilandluiaard dan bij uw eigen partner. Of opgewonden raken van die bruine beer die op de tonen van The Pussycat Dolls een paaldansact opvoert met een naaldboom.
En u bent niet alleen: Planet Earth II is razend populair in het Verenigd Koninkrijk: meer dan 9,2 miljoen Britten volgden de eerste aflevering. Ook VN-goodwillambassadrice Emma Watson en One Direction-zanger Niall Horan deelden hun enthousiasme live op Twitter. Een week later zaten al 10,6 miljoen kijkers op het puntje van hun stoel. Om dat te bereiken volstaan wat fantastische dieren niet. Je hebt echte filmmagie nodig.
‘Ik ken alle kneepjes van het vak’, knikt monteur Matthew Meek. ‘Ik ben een cinefiel, opgegroeid met het werk van Alfred Hitchcock, die ik als mijn grote voorbeeld beschouw. In natuurdocumentaires kan ik met alle filmgenres spelen. Ik had al eerder met sir David Attenborough gewerkt, voor Africa, waarvoor ik een gevecht tussen twee giraffen in westernstijl heb mogen monteren. Hij vond dat geweldig en gaf mij deze keer carte blanche. Neem nu die iguana en die slangen: daar zag ik meteen Jason Bourne in. Ken je Jason Bourne? Tussen ons gezegd en gezwegen: Planet Earth II is de beste blockbuster van het jaar, toch?’
Beter kun je Planet Earth II inderdaad niet omschrijven. Belangrijkste star quality: de voice-over van Sir David Attenborough, een man die je zelfs geboeid zou doen luisteren naar de algemene voorwaarden van een iOS-update én veruit het grootste merk in natuurdocumentaires sinds commandant Cousteau. Oscarmateriaal: Hans Zimmer, de Duitser die een Oscar won voor de soundtrack van The Lion King. Er kwamen zelfs stuntmannen aan te pas, die met een parachute van de hoogste bergtoppen sprongen voor een shot van hooguit enkele seconden.
De programmamakers onthullen ook ongeziene wildlife dramas. In de aflevering gewijd aan wilde dieren in de stad ziet u een slechtvalk een duif achtervolgen tussen de wolkenkrabbers van New York. En ook hier is de link met speelfilms niet ver weg. ‘Kijk nog eens goed’, grijnst Meek trots. ‘Daarvoor hebben we de mosterd bij Spider-Man gehaald.’
En als betrof het een Bondfilm wordt u meegevoerd naar exotische oorden waar u nog nooit van hebt gehoord. Of kende u het eiland Zavodovski al, deel van de Zuidelijke Sandwicheilanden. Daar vertoeven héél schattige keelbandpinguïns die zich ontpoppen tot heuse actiehelden wanneer ze van de kliffen duiken op zoek naar voedsel. Niet alleen levensgevaarlijk voor de dieren, de filmcrew moest over dezelfde woeste baren en kliffen op het eiland zien te raken. Onder begeleiding van Antarctica-expert Jérôme Poncet kampeerde de crew daarop tussen ontelbare pinguïns. ‘De beste beelden vragen soms een enorme inspanning op het terrein zelf. Filmen op Zavodovski was absolute waanzin’, zegt cameraman Pete McCowen. ‘Overal waar je keek, zag je wilde dieren. En ’s nachts kwamen vreemde vogels hun behoefte doen tegen mijn tent. Een beetje als het Glastonbury-festival.’
Niet alle opnames vereisten zo’n odyssee. De crew heeft heel wat coole snufjes waarmee ze vanop een afstand kunnen filmen. Spioneren, zo noemt biologe Elizabeth White het. Als producer overzag zij het eilandenluik van Planet Earth II. ‘In tien jaar tijd is er veel veranderd’, zegt ze. ‘Neem alleen nog maar de camera’s. Tegenwoordig zijn die heel klein en compact, en kun je ze dus gemakkelijk verstoppen in de natuur. De resolutie is ook enorm verbeterd: we filmen nu in ultra-high definition. Al die dingen samen maakt filmen een stuk eenvoudiger. Ons grootste probleem was onvoorspelbaarheid: weerfenomenen als El Niño gooiden roet in het eten. En dieren volgen geen script, hoe graag je een bepaald verhaal ook wilt vertellen. Je moet gewoon veel geluk hebben.’
Dat geluk werk je wel in de hand door jarenlange toewijding en ervaring. En geld, véél geld. Niemand bij de BBC wilde ons vertellen hoeveel precies, wel dat de makers naar veertig landen en 117 locaties over de hele wereld trokken om er gedurende in totaal 2089 dagen de grootste natuurlijke rijkdommen van onze aarde te exploreren. Dat zegt genoeg.
PLANET EARTH II
Vanaf woensdag 7/12 om 21.15 uur op Canvas.
door Anke Wauters
Voor tien miljoen kijkers volstaan wat beestjes niet: je hebt echte filmmagie nodig.
‘Die iguana en die slangen: daar zag ik meteen Jason Bourne in.’ – Matthew Meek (monteur)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
