In onze zoektocht naar de grootste, nog actieve Amerikaanse regisseur neemt David Lynch het vandaag op tegen de gebroeders Coen met als ringmeester: Fien Troch, regisseur van ‘Een Ander Zijn Geluk’, ‘Unspoken’ en ‘Kid’.
‘David Lynch betekent heel veel voor mij als regisseur. Ik heb hem leren kennen door Lost Highway. Twin Peaks had ik vroeger ook al bekeken, maar had toen nog niet de link gelegd met Lynch. Twin Peaks heb ik gezien toen ik ongeveer 12 was, bij mijn oma en tante. Dat waren trouwe kijkers, wat op zich al een hele prestatie is Lynch – dat hij zo’n extreme serie aantrekkelijk heeft kunnen maken voor vele huiskamers. Het sterke aan de stijl van Lynch is dat hij een soort van onderbewustzijn weet te verfilmen. Je kunt er moeilijk de vinger opleggen, maar juist omdat het over iets onderbewusts gaat voel je het wel aan. De term Lynchiaans betekent voor mij dan ook alsof je in een onderbewuste wereld terechtkomt, die moeilijk te begrijpen valt. Lynch is voor mij een inspiratie omdat ik zeer geïnteresseerd ben in hoe af te stappen van een klassieke narratieve stijl.
Bij de Coens denk ik dan onmiddellijk aan de combinatie van geweld en zwarte humor. Vooral dat is iets wat bij mij blijft hangen. De humor dat ze hanteren is heel absurd en droog, veelal in combinatie met geweld. Niet heel erg vernieuwend, maar wel typerend voor hun werk. De Coens waren een tijdje een inspiratiebron als ik qua humor en locaties voorbeelden zocht. Ze hebben ook ernstiger werk zoals No Country For Old Men naar de roman van Cormac McCarthy, maar ook die film blijft nog sterk de stempel van de broers dragen. Er worden mensen op verschrikkelijke wijze vermoord in die film, maar telkens op een heel droge en afstandelijke manier. Minpuntje aan de Coens is dat ze weliswaar variatie in hun werk brengen, maar mijn algemeen gevoel is dat de verfrissende eigenschappen uit het begin van hun carrière wat hetzelfde zijn gebleven. Ik blijf nog wel kijken naar hun films, maar ze weten mij nog zelden te verrassen.
Dan heeft Lynch in zijn oeuvre toch meer registers opengetrokken en extremere dingen geprobeerd. Van bizarre sciencefiction als Dune tot een warme, menselijke road movie als The Straight Story. Lynch heeft meer films gemaakt waarvan ik, bij wijze van spreken, niet kon slapen. Na het bekijken van zijn werk heb ik vaak gedacht: ‘Ofwel stop ik er mee, ofwel ga ik dringend iets regisseren dat interessant is’. Terwijl ik de Coens gewoon cool blijf vinden, zeer degelijke regisseurs die ruig entertainment afleveren.
Het verdict volgens Fien Troch: Als ik moet kiezen, ga ik resoluut voor David Lynch. De eigenzinnigheid van Lynch spreekt mij meer aan. In tegenstelling tot de Coens heeft Lynch donkerder en diepere paden bewandeld. Lynch blijft de koning op dat vlak.
Winnaar: David Lynch
Opgetekend door Jimmy Van der Velde
