10 films om te zien in 2011

Welke films mag u in geen geval missen in 2011? Hier zijn tien must see-tips van Knack Focus-hoofdredacteur Patrick Duynslaegher.

1. THE TREE OF LIFE (Terrence Malick)

je kan er moeilijk om heen dat de nieuwste van kluizenaar regisseur Terrence Malick met voorsprong het cinefiel evenement van het jaar wordt. Het gonst nu al jaren van geruchten over The Tree of Life, de eerste film van Malick sinds The New World nu alweer zes jaar geleden. Het zou om een verhaal gaan over jeugd en verval, onschuld, spijt en verlies, moderniteit en traditie, gesitueerd in de Amerikaanse Midwest in de jaren vijftig van vorige eeuw, met hoofdrollen voor Brad Pitt en Sean Penn. De beelden zien er andermaal verbluffend uit – wat had u anders verwacht van een van de weinige nu nog actieve regisseurs die in zijn films de picturale perfectie en poëzie nastreeft van de grote meesterwerken uit de stille cinema en in Badlands, Days of Heaven, The Thin Red Line en The New World telkens weer beeldenreeksen tevoorschijn toverde die ons naar adem deden snakken.

Het enig probleem is dat de verwachtingen dermate hoog gespannen zijn dat zelfs een ‘gewoon’ meesterwerk als een teleurstelling zal worden ervaren.

2. THE DEEP BLUE SEA (Terence Davies)

Eindelijk: de grootste levende Britse regisseur is terug. Terence Davies’ laatste fictiefilm The House of Mirth is intussen al elf jaar oud; sindsdien trakteerde hij ons alleen op Of Time and the City (2008), een zeer persoonlijke terugblik op het Liverpool van zijn jeugd. Voor zijn comeback verfilmde Davies een driehoeksdrama gesitueerd op de puinen van het naoorlogse Londen en baseerde hij zich op een toneelstuk uit 1952 van Terence Rattigan dat al drie jaar later voor het eerst verfilmd werd door Anatole Litvak. Rachel Weisz is de vrouw die moet kiezen tussen de twee mannen in haar leven. We kunnen op onze beide oren slapen dat Davies het theatrale materiaal naar zijn hand zal zetten en wederom echte cinema zal puren uit zijn literair model zoals hij ook al deed met zijn intens persoonlijke, ‘actuele’ en naakt emotionele Edith Wharton verfilming The House of Mirth, een zowel door publiek als kritiek schandelijk onderschat meesterwerk.

3. A DANGEROUS METHOD (David Cronenberg)

De meester van de body horror verkent in zijn nieuwste film psychische troebelen of beter psychische technieken, want de protagonisten van dit historisch drama zijn de beroemde grondlegger van de psychoanalytische theorie Sigmund Freud (Viggo Mortensen in zijn derde film met David Cronenberg) en de Zwitserse psychiater Carl Gustav Jung (Michael Fassbender) die een tijdlang met Freud samenwerkte maar het later oneens geraakte over diens eenzijdige visie op seksualiteit als bron van persoonlijkheidsstoornissen.

Keira Knightley is de jonge vrouw die een wig drijft tussen de twee mannen; Vincent Cassel speelt de Oostenrijkse analist Otto Gross. Voor zijn derde in Engeland gedraaide film (na Spider en Eastern Promises) ging de Canadese regisseur in zee met de sterscenarist Christopher Hampton. Ben er tamelijk gerust in dat Cronenberg er opnieuw zal in slagen om een en ander op perverse wijze op zijn eigen obsessies te laten aansluiten.

4. THE SKIN THAT I LIVE IN (Pedro Almodovar)Na twintig jaar werkt Pedro Almodovar weer samen met zijn ‘ontdekking’ Antonio Banderas die sinds hun laatste film samen (Tie me Up, Tie me Down) een carrière opbouwde in overwegend onnozele Hollywoodproducties. Gaat Almodovar met deze reünie voor ’t eerst resoluut de horrortoer op? Het verhaal van een plastische chirurg (Banderas) die in de kelders van zijn kasteel sinistere huidexperimenten uitvoert met zijn vriendin (Elena Anaya) als proefkonijn, roept meteen herinneringen op aan de prachtige poëtische huiverfilm Les Yeux sans Visage (1960) van Georges Franju. Al kan je er donder op zeggen dat het er bij Almodovar kleurrijker en flamboyanter zal aan toegaan dan in de spaarzaam gestileerde zwart-wit wereld uit de cultfilm van de Franse ‘maître de l’insolite’.

The Skin that I Live In (La Piel Que Habito) komt in maart uit in de Spaanse bioscoop en zal wellicht in mei te zien zijn op het festival van Cannes.

Bekijk hier een Spaanse reportage over de opnamen van de nieuwe film van Pedro Almodovar.

5. WUTHERING HEIGHTS (Andrea Arnold)Na twee hyper eigentijdse films (Red Road en Fish Tank) waagde ook Andrea Arnold zich aan een kostuumfilm en draaide ze met onbekende acteurs haar versie van het vaak verfilmde Wuthering Heights (1847) van Emily Brontë. Benieuwd hoe Arnold deze beroemde roman over wraak en gedoemde passie zal interpreteren. Verwacht geen brave erfgoedcinema in de propere en onpersoonlijke BBC stijl die bij de Canvas ‘meer van hetzelfde’ zoeker zo geliefd is. Zet u schrap voor een emotionele tornado in de moors van Yorkshire en een freudiaans/feministische revisie van de sombere, nietsontziende literaire klassieker.

6. SUPER 8 (J. J. Abrams)

De door Steven Spielberg geproduceerde nieuwe film van televisiewonder (Lost, Alias) en bioscoopbelofte (Mission Impossible 3; Star Trek) J. J. Abrams is in ieder geval nu al een triomf van marketing. Nog voor er een meter pellicule werd geschoten werd gooide Paramount al een raadselachtige teaser trailer op het internet die de wilde speculaties rond plot en premisse hoog deden oplaaien. IMDb geeft voorlopig nog geen korte inhoud vrij en houdt het op de catchy tagline NEXT SUMMER IT ARRIVES en enkele plot keywords gesprokkeld uit de tussentitels op de trailer: TRAIN HITTING CAR; U.S. AIR FORCE; AREA 51; TRAIN; 1970s. Ook de titel geeft weinig prijs, want kan zowel slaan op de 8 mm camera waarmee de jeugdige protagonisten alles registreren als op de naam van het buitenaards (?) wezen waar alles om draait.

7. TRUE GRIT (Joel en Ethan Coen)Bijna elk jaar een nieuwe film: aan inspiratie en werklust kennelijk geen gebrek bij de Coen brothers. De ene film (Intolerable Cruelty) is al wat minder dan de andere (A Serious Man), maar altijd is hun démarche coherent, staat hun vakmanschap garant voor staaltjes knappe cinema en laten ze in een ‘gestandarizeerde’, filmindustrie hun unieke, originele stem horen. Ik zit dan ook op hete kolen om hun nieuwste te zien, bovendien een authentieke western, een reboot van de gelijknamige film van Henry Hathaway waarmee John Wayne een veertig jaar geleden zijn eerste en enige Oscar won (en die zijn status van klassieker niet echt verdient). Een remake die naar verluidt meer teruggrijpt naar de originele roman van Charles Portis uit 1968. Het werk van de Coens wemelt al van de verwijzingen naar de western (en niet alleen in hun keuze van locaties en hun visualisering van midwest landschappen), maar toch zeer benieuwd naar hun eerste integrale bijdrage aan mijn favoriet genre en ‘le cinéma américain par excellence,’ om het met de woorden van Bazin te zeggen.

8. TINKER, TAILOR, SOLDIER, SPY (Tomas Alfredson)

Eind jaren zeventig zette Alec Guiness een onvergetelijk onderkoelde vertolking neer als de iconische meester spion George Smiley in de televisiebewerking van John Le Carré’s Tinker, Tailor, Soldier, Spy We zijn dan ook zeer benieuwd naar Gary Oldmans prestatie in de nieuwe bioscoopversie van deze Koude Oorlogsthriller uit 1974: het is bepaald niet evident om met een vertolking op de proppen te komen die Guiness’ definitieve portrettering kan doen vergeten van een alledaagse cynische MI6 agent, ooit directeur van het ‘Circus’ (de Britse geheime dienst) die nu van zijn pensioen hoopt te genieten maar weer op actief wordt gezet om in eigen rangen een mol te zoeken die voor de Sovjets werkt. Oldmans tegenspeler Colin Firth is er alvast gerust in: ‘Guiness was an incredible genius, but I think Gary’s made it absolutely his own.’

Een tweede goede reden om deze Britse spionagefilm tot de meest beloftevolle van het nieuwe jaar te rekenen is de man die achter de camera stond: de Zweedse regisseur Tomas Alfredson die met het diep snijdende adolescentendrama Let the Right One In uit 2008 (volgende week komt de Amerikaanse remake bij ons in de bioscoop) een van de origineelste vampierenfilms van de laatste decennia maakte. Als Alfredson de onderdrukte ironie en de discreet afstandelijke toon van zijn realistische bloedzuigerskroniek ook in deze LeCarré bewerking met dezelfde subtiliteit weet te doseren, krijgen we een geweldige film.

9. NORWEGIAN WOOD (Anh Hung Tran)Lange tijd niets meer gehoord van de regisseur van L’odeur de la papaye verte (1993), Cyclo (1995) en The Vertical Ray of the Sun (2000). Niet dat de in Parijs gevestigde Vietnamese cineast het afgelopen decennium alleen maar op zijn luie krent heeft gezeten. Wel was zijn eerste internationale coproductie (tussen Frankrijk, Spanje, Hong Kong en Ierland) I Come with the Rain (2008) haast nergens ter wereld te zien, ondanks ‘bankable’ Amerikaanse ster Josh Hartnett in de hoofdrol van een ex L.A. politierechercheur die op de Filippijnen op zoek gaat naar de verdwenen zoon van een miljardair uit de farmaceutische industrie. ‘Incoherent en afstotelijk gewelddadig’ luidde het verdict van showbizzblad Variety over een prent die op de Aziatische markt meteen bij de videoboer gedumpt werd.

Na deze uitschuiver (die ik toch graag op dvd zou te zien krijgen) is Anh Hung Tran weer helemaa terug met de verfilming van de prestigieuze roman Norwegian Wood van de Japanse auteur Haruki Murakami.

Ik moet tot mijn schande (nou ja) bekennen dat ik nog niets van Murakami gelezen heb. Wel heb ik vorig jaar van de Belgische distributeur van Norwegian Wood een bijzonder fraaie Haruki Murakami agenda cadeau gekregen waarin de synopsis van de roman intrigerend wordt samengevat:

‘Watanabe is een stille en buitengewoon serieuze jonge student in Tokyo. Hij is dol op Naoko, een mooie jonge vrouw, maar hun wederzijdse liefde wordt getekend door de tragische dood van hun beste vriend, jaren geleden. Norwegian Wood is een indringend verhaal over romantiek en volwassenheid, over de onmogelijke en dappere liefde van een jonge man.’

De reacties bij de première van Norwegian Wood vorige zomer op de Mostra van Venetië waren in ieder geval enthousiast. In Film Comment had Olaf Möller het over ‘Tran’s glacial cinematic prose poem,’ en ook Positif loofde de sensuele beelden van Lee Ping-bin (de cameraman van Hou Hsiao-hsien) en de geïnspireerde score van Johnny Greenwood (die ook al de muziek schreef voor There Will Be Blood).

10. RESTLESS (Gus Van Sant)Na de op zich uitstekende maar stilistisch minder persoonlijke biopic Milk bevindt Gus Van Sant zich met zijn nieuwste weer op vertrouwd terrein. Zowel qua locatie (Portland,USA), personages (welgeschapen tieners, liefst een beetje androgyn) als thema (romance tussen twee sociale outcasts). En wellicht ook toon, maar daarvoor moeten we eerst de film zien natuurlijk. De regisseur van Elephant en Gerry richt dit keer zijn empathische camera op een terminaal tienermeisje (Mia Wasikowska) dat valt voor een morbide jongen (Henry Hopper) die door iemand correct wordt omschreven als een ‘funeral crashing drop-out.’ O ja, er is ook nog hun ontmoeting met het spook van een Japanse kamikaze piloot (Ryo Kase) uit de Tweede Wereldoorlog.

Op papier ziet het er een ‘casse gueule’ project uit, maar als iemand hiermee weg komt, is het wel de regisseur van My Own Private Idaho en Paranoid Park.

Patrick Duynslaegher