‘Wat heeft de dood van God ons opgeleverd? TikTok en depressies’

‘Als straks niemand nog echt iets maakt, en we overal al eens mee gelachen hebben, wat gaan we dan doen?’, vraagt Paul Baeten, auteur van onder meer Wanderland en de tv-reeks Over water zich af.

Kijk, ik ben een kind van het postmodernisme. Nirvana. Samengestelde gezinnen. Okergele interieurs. Meisjes met piercings die Eiland heten.

De helden van het postmodernisme waren nog duidelijk afgesproken: een laag filosofen, daarover een laag kunstenaars, daarover een laag rockmuzikanten, dichters en schrijvers, daarover een laag tv-figuren en daarover een laag plastic poppetjes gebaseerd op tv-figuren.

Even een tip tussendoor, voor alle incels: geef je PlayStation aan iemand die jonger is dan veertien en stop met poppetjes van fictieve actiehelden te verzamelen.

Trouwens, over die poppetjes van He-Man of Batman of Star Wars of wat er zo nog allemaal voor mankinderen bestaat… Die materialiseren natuurlijk een van de vele invullingen die het vrije postmoderne individu geeft aan die verlaten superstructuur die ooit bezet werd door een god of een stel goddelijke wezens op een berg.

We deden ons best om God te vervangen, want die was immers dood. Daar hadden we zelfs T-shirts van die je met postorder in de Large kon bestellen, samen met je Deftones-stickers.

Hier zit het probleem: die dood van God werd op een bepaald moment aangevat door een klasse babyboomers (jajajajaja, rustig millennials, drink even een chai latte en ga naar je veilige plek, jesus fuck zeg) om af te rekenen met de kerk. In een soort ontvoogding van meneer pastoor werd de door Nietzsche en Dostojevski voorvoelde dood van God als een regulerende factor in de positie van de met demonen worstelende mens gezien als één en dezelfde strijd – die volgens het westerse narratief dan gewonnen werd door het hierboven al even vermelde vrije individu.

Dat klinkt fantastisch, maar we zijn nu decennia later en kijk wat het ons heeft opgeleverd: TikTok en depressies.

We snakken naar iets dat een zekere onmenselijke kwaliteit heeft en waar we ons aan kunnen spiegelen of tegen afzetten, iets dat ons ertoe dwingt om een interne dialoog te voeren over wat we doen en laten.

Als ik naar mijn dochter van negen kijk, lijkt die zoektocht te zijn beland bij: idioten op YouTube die lachen met mensen die effectief iets presteren en als een soort parasiet groot worden door om de tien seconden te smeken om een like of een follow.

Ze lachen met pakweg Kanye West. Haha, jaja, de Kanye! De zot! Dude zet een MAGA-pet op en gaat naast Trump staan, hohoho, jongens toch.

Het is maar een pet.

En hier is Kanye’s antwoord: Power, Jesus Walks, FML, Black Skinhead, Gold Digger, Stronger, Ultralight Beam, Famous, FourFiveSeconds, Only One, All Day…

Of ze lachen met Justin Bieber. Oké. Ontdekt op zijn dertien, sindsdien ongeveer elk record gebroken dat er te breken valt. Bepaalt in zijn vrije uren of je dat nu wilt of niet hoe pop klinkt en hoe de mode evolueert.

En wat was het precies dat jij deed, H3 Podcast en consorten? Aah, in een onverluchte studio met gelijkgestemden scheten laten van de lauwe pizza terwijl je commentaar geeft en jezelf filmt met een gsm?

Zo cool.

En als straks niemand nog echt iets maakt, en we overal al eens mee gelachen hebben, wat gaan we dan doen? God mag het weten.