Tv-tip van de dag: docu Sacro GRA toont Rome zoals het helaas ook is

Niet te verwarren met de heilige graal, maar in Sacro GRA onderneemt regisseur Gianfranco Rosi ook een heuse queeste: de vergeten periferie van Rome.

Regisseur Gianfranco Rosi vindt in de vergeten periferie van Rome vreemde prinsen en prinsessen, ridders en kastelen, verstopt in een jungle van afritten en flatgebouwen.

‘GRA’ is de afkorting van Grande Raccordo Anulare, de 68,2 kilometer lange ringweg rond Rome. Rosi laat de 160.000 voertuigen die daar dagelijks passeren links liggen en zoekt naar de mensen die in die onzichtbare stad aan de rand van de Italiaanse metropool hun dagen in de anonimiteit slijten. ‘Toen ik research deed voor deze docu, had ik altijd Italo Calvino’s De onzichtbare steden bij me’, aldus Rosi. In die roman beschrijft Marco Polo zijn reizen aan Koeblai Khan, en net als in dat boek laat ook Rosi veel aan uw interpretatie over.

Wat hij toont, zijn de mensen die in die vreemde omgeving wonen, zoals ambulancier Roberto, die vooral ’s nachts moet uitrukken bij verkeersongevallen, die thuis in isolement lijkt te skypen met verwanten en dan weer teder voor zijn oude moeder zorgt. Prins Filippo, met dikke sigaar, is een verarmde aristocraat die zijn kitscherig ingerichte villa verhuurt voor modeshows, opnames van fotoromans, feestjes en tussendoor als B&B. Wetenschapper Francesco inventariseert met gesofisticeerde geluidsapparatuur de palmbomen die zijn aangetast door de rode palmkever – wat voor hem trouwens meer een heilige missie dan een job lijkt. Door een raam filmt Rosi de adellijke Paolo en zijn volwassen dochter Amelia, die om onduidelijke redenen in een minuscule flat terecht zijn gekomen. Elders verzamelt zich een groep mensen in de hoop op een verschijning van de Heilige Maagd. En Caesar, een van de weinige overgebleven palingvissers op de Tiber, woont op een boot onder de GRA, waar hij de krant aan zijn Oekraïense vrouw voorleest.

‘De puurheid waarmee Rosi naar zijn personages kijkt, doet denken aan Franciscus van Assisi’, jubelde juryvoorzitter Bernardo Bertolucci in Venetië, waar Sacro GRA met de Gouden Leeuw bekroond werd – als eerste documentaire ooit. Anderen, onder meer Variety, vonden het idee dan weer interessanter dan het resultaat. Hoe dan ook, Sacro GRA staat mijlenver van bekendere filmportretten van Rome, zoals La grande bellezza of Fellini’s Roma, en toont het leven in de periferie van de eeuwige stad, een plek die zonder stedenbouwkundige visie, met nauwelijks sporen van het verleden, op haar manier even tijdloos is, maar onmetelijk veel verder af. Een onzichtbare stad.