Niemand komt makkelijk een vernedering te boven. Zo ook niet de personages in The Salesman, een Iraans thrillerdrama van dubbele Oscarwinnaar Asghar Farhadi over morele dilemma’s, mannelijke trots en de relatie tussen kunst en het leven.
De populaire leraar Emad (Shahab Hosseini) is gelukkig getrouwd met zijn vrouw Rana (Taraneh Alidoosti). Ze zijn allebei lid van een amateurtoneelgroep die Death of a Salesman opvoert, een stuk van Arthur Miller over het failliet van de Amerikaanse droom en de illusies van de consumptiemaatschappij.
Wanneer Teheran door een aardbeving lijkt getroffen te worden en er barsten in de muren van hun flatgebouw ontstaan – een van de weinige visuele metaforen in wat voor de rest een ultrarealistisch drama is – moet het koppel verhuizen naar een ander appartement, waar de vorige huurder, een vrouw van lichte zeden, tal van haar spullen achtergelaten heeft.
Op een avond, wanneer Rana alleen thuis is, wordt ze er geconfronteerd met een indringer. Wat vervolgens gebeurt, is onduidelijk. Is Rana uit angst gestruikeld en heeft ze daardoor bloed verloren? Of is er een seksueel misdrijf gepleegd? Zodra Emad thuiskomt en over de ‘aanranding’ hoort, die de getraumatiseerde Rana weigert aan te geven, besluit hij om het recht in eigen handen te nemen. Hij begint aan een verbeten zoektocht naar de dader en transformeert langzaam maar zeker tot een giftige, rancuneuze bullebak.
Farhadi, samen met Jafar Panahi momenteel de bekendste Iraanse cineast, draaide The Salesman tussen twee buitenlandse films in – het Franse scheidingsdrama Le passé en de Spaanse ontvoeringsthriller Everybody Knows. Maar of Farhadi nu in Europa of in Iran draait, zijn films vallen steeds op door hun meerlagige structuur, de sterke dialogen en de tegelijk ambigue en genuanceerde manier waarmee hij families en de vaak gecompliceerde relatie tussen man en vrouw fileert.
In The Salesman, dat behalve een Oscar ook in Cannes twee prijzen won (beste scenario en beste mannelijke vertolking), vind je een heleboel van die karakteristieke kenmerken terug, met dat verschil dat de regisseur de moraalvertelling dit keer een mysterieuze spanning meegeeft.
Toch is dat niet waar dit indringende verhaal uiteindelijk om draait. Door het toneelstuk Death of a Saleman als een soort rode draad te gebruiken, trekt Farhadi ook parallellen tussen Arthur Millers stuk en de Iraanse samenleving, waar mensen emotionele schade oplopen en door de publieke opinie worden veroordeeld als hun intimiteit en reputatie geschonden worden.
The Salesman
Zaterdag 18/5, 22.25, Canvas
