Hoe belangrijk is het de taal te leren van het land waar je woont en leeft? Dat zoekt Koppen XL de volgende twee maandagen uit. Deze reportage toont wat er gebeurt wanneer anderstaligen worden ondergebracht bij een (plaatselijk) gastgezin.
‘Waarom leren buitenlanders niet gewoon onze taal?’ Het is een vraag die ook in België vaak tot frustrerende discussies leidt. We denken al snel dat het met het weinig universele karakter van het Nederlands te maken heeft. Waarom zou je een taal leren die je elders in de wereld niet ver brengt? Maar als we de cijfers mogen geloven, dan hebben meer dan een miljoen migranten in Groot-Brittannië het Engels – een wereldtaal, zou je denken – niet onder de knie.
Het bracht een Britse taallerares tot een merkwaardig experiment: neem drie migranten – in casu de Poolse Agnieszka, de Colombiaan Fabien en de Congolese Sifa, breng ze een week lang onder bij een Brits gastgezin, geef ze een spoedcursus Engels en kijk wat er gebeurt. De BBC maakte met Why Don’t You Speak English? een tweedelige documentaire op basis van haar bevindingen, die Koppen XL nu uitzendt.
‘Aanvankelijk passeren alle clichés de revue’, zegt eindredacteur Stef Tierens. ‘Zowel de vreemdelingen als de gastgezinnen botsen op vooroordelen, onbegrip en racisme. Maar naarmate het experiment vordert, voel je dat ze naar elkaar toegroeien en er wederzijds begrip ontstaat. De gastgezinnen leren hun poulains beter te begrijpen, omgekeerd beseffen de migranten dat ze die vreemde taal wel móéten leren als ze in Groot-Brittannië kans willen maken op een toekomst.’
In de tweede aflevering worden de rollen omgedraaid, en nemen de gastgezinnen een kijkje bij de migranten. Ook daar wacht hen een cultuurschok. ‘Dan blijkt dat de Colombiaan geen woonst heeft, hoewel hij een diploma heeft als ingenieur. Die man komt gewoon niet meer aan de bak, en je ziet hem echt op straat leven. Goed, nu verklap ik eigenlijk al een beetje de clou, maar de toekomst ziet er best wel rooskleurig uit voor onze Colombiaan. Voor alle drie de personages trouwens. Je voelt ze evolueren.’ Waarom Koppen XL de reportage wou uitzenden? ‘We proberen op z’n minst te zoeken naar onderwerpen en invalshoeken die tot nadenken aanzetten.’
Neem nu de Poolse vrouw. Zij maakt deel uit van een Poolse gemeenschap in Groot-Brittannië. ‘Waarom zou ik Engels leren als iedereen om me heen Pools praat?’ vraagt ze zich in het begin van de reportage af. Stef Tierens: ‘Je ziet haar echt weggerukt worden uit die gemeenschap en terechtkomen bij een Brits-Indiaas gezin dat twee generaties terug vanuit India naar Groot- Brittannië is verkast. Zij spraken ook geen woord Engels toen ze arriveerden. En ook zij dachten: „We moeten de taal leren als we het hier willen maken.” Ironisch.’
Koppel je dit terug naar België, dan zou je denken dat het voor een migrant toch evidenter is om een wereldtaal als het Engels te leren dan om Nederlands te studeren? ‘Dat dacht ik ook’, zegt Stef Tierens. ‘Maar het Nederlands blijkt een heel moeilijke taal. Net als het Engels, verrassend genoeg. Zowel de Colombiaan als de Poolse en de Congolese vrouw heeft enorme moeite om die vreemde taal te leren. Ook al volgen ze intensief les.
