Tv-tip: het intreurige, in sepia gehulde ‘Una giornata particolare’, over twee onderdrukte zielen
Italiaanse filmmeester Ettore Scola focuste in 1977 op de ontmoeting tussen Adolf Hitler en Benito Mussolini, enkele jaren voor de Tweede Wereldoorlog uitbrak.
Enkele jaren nadat hij in C’eravamo tanto amati (1974) de heropbouw van zijn moederland na de Tweede Wereldoorlog had onderzocht, richtte de Italiaanse meester Ettore Scola zijn aandacht op de periode voor de oorlog. Una giornata particolare (1977) speelt zich af tegen de achtergond van het historische bezoek van Adolf Hitler aan Benito Mussolini in mei 1938 en zoomt in op twee vergeten slachtoffers van het fascisme – de ene een eenvoudige huisvrouw, de andere een homoseksuele intellectueel.
Na de archiefbeelden van het bezoek van de Führer, die de eerste vijf minuten van de film in beslag nemen, analyseert Scola in een beroemde longshot het ochtendritueel van Antonietta (Sophia Loren). Hij benadert haar door het grote raam van de woontoren waarin ze wonen, om te benadrukken dat privacy er een illusie is. Hij volgt haar terwijl ze, met een kop koffie in de hand, haar zes kinderen en echtgenoot wekt voor de speciale dag. Hij zet haar in nauwelijks enkele minuten neer als de ideale vrouw in het rijk van de duce: stil, volgzaam, een willoze babymachine. De koffie is voor de echtgenoot, die zijn handen afdroogt aan haar jurk.
Als haar gezin samen met de andere families in het woonblok naar de parade trekt in de uniformen die zij ’s ochtends vroeg gestreken heeft, beleeft Antonietta haar eigen ‘bijzondere dag’ – giornata particolare – met Gabriele (Marcello Mastroianni), een radiopresentator die wegens zijn geaardheid bij de nationale omroep ontslagen is en net als zij in het woonblok is achtergebleven. Het radioverslag van de parade vormt de soundtrack van de ontmoeting tussen deze twee onderdrukte zielen, die zonder veel illusies gepresenteerd wordt. Hoewel Scola hier en daar voor een vrolijke noot zorgt, is dit een intreurige film, waarin de hoop op beterschap uiteindelijk onder de hak van een laars wordt vermorzeld. Dat in de armoedige, in sepia gevangen decors twee van alle glamour ontdane supersterren uit de Italiaanse cinema rondlopen, maakt de aanklacht tegen de ontmenselijking van het fascisme nog sterker.
Una giornata particolare is Ettore Scola’s grootste internationale succes en werd door zowel Mastroianni als Loren als een hoogtepunt in hun eigen filmografie beschouwd. Opmerkelijk is dat er ook een rolletje was weggelegd voor Alessandra Mussolini, de kleindochter van Benito en later zelf een boegbeeld van rechts in Italië.
Una giornata particolare
Woensdag 4/6, 21.20, Canvas
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier