Het eerste proces tegen de Amerikaanse filmmogul Harvey Weinstein, dat op 6 januari van start gaat, telt slechts vijf aanklachten en twee vermeende slachtoffers. Wie (nog eens) het volledige plaatje wil zien, kan deze week de uitstekende docu Untouchable bekijken.
Hij lijkt er al een eeuwigheid te zijn, maar de wereldwijde verspreiding van de hashtag #MeToo is rechtstreeks terug te voeren tot twee artikelenreeks van nauwelijks twee jaar oud. In oktober 2017 kwamen The New York Times en The New Yorker tegelijk naar buiten met uitputtende, gedetailleerde beschrijvingen van de seksuele rooftochten van Harvey Weinstein, als hoofd van productiemaatschappij Miramax (samen met zijn broer Bob) al decennia zowat de machtigste man in de Amerikaanse filmwereld. Er werden ook namen genoemd, veel namen, en wie niet aan bod kwam, liet de dagen en weken daarop al dan niet op Twitter van zich horen. Gwyneth Paltrow, Uma Thurman, Paz de la Huerta, Roseanne Arquette, Caitlin Dulaney, Zelda Perkins, Lauren O’Connor… Het was de overstroming die je krijgt als een dam bezwijkt. Maar wie had de dam gebouwd?
De grootste verdienste van regisseur Ursula Macfarlane is dat ze zich in Untouchable, dat eerder dit jaar kort bij ons in de zalen te zien was, niet beperkt tot een opsomming van getuigenissen van bekende actrices en onbekende medewerksters. De grootste namen – Paltrow en Thurman – blinken zelfs uit door afwezigheid, maar daar staat tegenover dat er stukje bij beetje een pervers systeem wordt blootgelegd. Regisseurs, acteurs, producers, het personeel van Miramax en Bob Weinstein bleken al jaren op de hoogte te zijn van wat er gebeurde, maar iedereen keek weg. Uit angst, uit onverschilligheid of een combinatie van de twee. Ze zijn er volgens Macfarlane mee verantwoordelijk voor dat Harvey Weinstein in veertig jaar meer dan tachtig vrouwen heeft lastiggevallen, geïntimideerd en verkracht zonder één veroordeling of zelfs maar een officiële klacht. Dat wordt op geen enkel moment in Untouchable expliciet gezegd, maar de film is doortrokken van een stille razernij die traag maar zeker ook bij de kijker binnensijpelt.
Dus wie had nu de dam gebouwd? Hollywood, onder andere. ‘De medeplichtigheid van de filmgemeenschap zie je overal in onze cultuur terug’, zegt MacFarlane. ‘Kijk naar de katholieke kerk, de sportwereld en zoveel andere takken van onze maatschappij: zolang we die medeplichtigheid niet kunnen ontmantelen, zullen seksuele roofdieren hun slachtoffers blijven lastigvallen. Onze stem laten horen is de eerste stap, maar we hebben nog een lange weg te gaan.’
Untouchable
Donderdag 12/12, 23.00, NPO2
