Els Van Steenberghe
Theater: Tourne Sol!
Lara Taveirne doet haar personages in ‘Tourne Sol!’ schommelen tussen de letters.
Ze zat vlak achter me. Ter herkennen aan grote, ietwat angstige ogen die de scène geen seconde loslieten. Handen die in elkaar gewrongen waren. En, jawel, onzeker op elkaar geklemde lippen. Regisseur en auteur Lara Taveirne leek de minuten af te tellen tot het licht zou doven en haar Tourne Sol! ( * * * ) alle aandacht naar zich toe zou zuigen.
De tekst als fundament
Die Tourne Sol! Is de tweede professionele creatie van deze jonge regisseur en auteur. Taveirne studeerde Germaanse talen maar liet zich uiteindelijk toch terug in de armen van haar eerste lief vallen: het theater. De reden dat ze eerste Germaanse talen studeerde, is meteen de sterkte én de zwakte van haar regietaal: haar passie voor literatuur. Die passie vertaalt zich in een warme, joviale en erg speelbare pen die de kleinheid van het bestaan groots, absurd en bijwijlen ontroerend, koddig of simpelweg grappig maakt. Voor Taveirne lijkt de schrijftaal het uitverkoren vehikel om herinneringen – het verleden kortom – te herbeleven, te restaureren en te conserveren.
Dit bleek al uit haar Davina sans compromis (2007) waarin een meisje kampt met en vertelt over ‘een erfenis’ die zich heeft vast geankerd in haar hart. In Mijn leven in zwart-wit (2007-2008) spelen herinneringen eveneens de hoofdrol.
Ook Tourne Sol! is gebouwd op herinneringen. Meer zelfs. Een van de personages, vader Samuel, leeft enkel nog voor, met en door zijn herinneringen. Dit wordt tijdens de voorstelling loepzuiver uit de doeken gedaan door zijn dochter Rachel (een piepjonge maar overtuigende Matilde Casier) en zijn vrouw Anna (een sterke Anja Van Riet). De stille en wat vreemde vader zelf wordt gespeeld door Craig Weston. De manier waarop hij deze bizarre man vertolkt is grandioos grappig en aandoenlijk tegelijkertijd. Anna typeert haar man in de voorstelling als volgt:
Hij is zot. En hij was dat al toen da we trouwden. En ’t is voor da verdomde zot dat ‘k gevallen ben. Stelt u voor. Ik, ’t schoonste meiske van de Colletienenschool. Ik met mijn donkerblauw duffelcoatje en met mijn alpintje aan. De mensen zeiden da ‘k precies een meiske was uit nen oude film. De mensen stopten met asemen als ‘k voorbij liep. ‘k Had iedereen kunnen krijgen. Mijn moeder heeft het d’ erin gewreven tot den dag da ze doodging.
Maar als ’t er elken dag ne gast tegen u komt zeggen da ge ’t schoonste meiske zijt dat em ooit heeft gezien, dan valt ge voor den eersten die da nie zegt. Da was Samuel. Hij zat elken avond ten vieren op ’t muurke voor ’t jongenscollege. Hij zat daar zo schoon da ‘k zelf naar hem toegegaan ben. En toen da ‘k naast hem wilde gaan zitten, legde hij zijnen hand op ’t muurke. ‘k Ben d’ er bovenop gaan zitten. Zo hebben we daar een uurke gezeten. Ik die naar hem keek en op zijnen hand zat en Samuel die naar den hemel keek. En na een uur zei hij: ‘Mijn hand doet zeer.’
’t IJs was gebroken en ‘k ging elken dag naast hem gaan zitten. We zeiden geen woord. En terwijl da ’t em naar de zon keek, maakte ik mijn huiswerk daar op da muurke. Of ik schreef in mijn dagboek da ‘k verliefd was geworden op de jongen die da naast me zat.
Mooi en portretterend, die tekst. Tevens verraadt dit prozaïsche fragment de fragiele plek van deze voorstelling. De tekst gaat soms met al te veel eer lopen. En eist soms de aandacht te sterk op.
Letters verhinderen het schommelen
Nochtans heeft Taveirne een knap scènebeeld uitgedacht. Centraal staat een klassieke schommel, zoals er in menig Vlaamse achtertuin eentje prijkt. Er wordt niet alleen geschommeld. Weston klautert als een aapje over het ganse toestel en onderstreept daarmee het eigenaardige trekje van zijn personage.
Moeder en dochter hangen een beetje rond de schommel. Of ze rolschaatsen over de scène.
Dat zowel het rolschaatsen als het schommelen activiteiten zijn die naar de kindertijd verwijzen, is ook een typisch kenmerk van Taveirnes theatertaal. Zij voert kinderen en de kindertijd zowat als het hart van het bestaan op. Tourne Sol! confronteert twee generaties met elkaar en toont letterlijk hoe de krassen en builen die men als kind oploopt, littekens nalaten op de volwassen ziel.
Even markant voor kinderen en de kindertijd is speelsheid. Taveirne gaat het speelse allerminst uit de weg. Maar de soms nog wat te bloemrijke pen van de auteur Taveirne verhindert de regisseur Taveirne om alle beeldende en muzikale registers open te trekken.
Deze theatermaker heeft nog net iets te veel respect voor haar eigen woorden, waardoor ze de poëtische beelden die ze als regisseur maakt momenteel nog iets te weinig sterk laat open bloeien.
Lara Taveirne is een veelbelovende zonnebloem in de knop die de scène nog met veel schoons kan veroveren.
Els Van Steenberghe
Tourne Sol!, De Werf. Meer info: www.dewerf.be
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier