Els Van Steenberghe

Theater: Sneeuwwitje en de 77 vergiften, Villanella + Klopterop, Braakland/BRONKS

Els Van Steenberghe Els Van Steenberghe is theaterrecensent.

Toneel over opvoeding: wild en (soms) voorspelbaar. Getuigen: Hanneke Paauwes Sneeuwwitje en Kris Cuppens’ bengels.

‘U zegt wel eens dat u uw kinderen achter het behang wil plakken?’, aldus Sneeuwwitjes stiefmoeder tegen het publiek, ‘Onzin! U wil soms simpelweg hun hoofdjes spiesen’.De opmerking wordt ongemakkelijk lachend onthaald. Gelukkig is het publiek wel wat gewoon van deze pinnige stiefmoeder en haar niet minder sluwe stiefdochter Sneeuwwitje.

Listige zoetkoek

De stiefmoeder wordt met verve vertolkt door Sarah Bourgeois. Ze deelt de planken met Sneeuwwitje alias Janne Desmet in Sneeuwwitje of de 77 vergiften ( * * * ). De creatie bevestigt wat we al een tijdje vermoeden: met Desmet is een spitante actrice opgestaan die van het voor kinderen spelen een tomeloze en vooral intrigerende energiestoot krijgt. Met grandioos spel tot gevolg. Zij speelde eerder dit seizoen de pannen van het dak in Dimitri Leues Brooddoos (BRONKS) en overtreft deze prestatie ei zo na in Hanneke Paauwes bewerking van het bekende sprookje.

Paauwe bewijst met deze voorstelling opnieuw dé theaterdame te zijn die met haar grenzeloze fantasie en neus voor scherpzinnigheid de snoepgeur uit de jeugdtheatergordijnen kan kloppen. Die gordijnen zijn in Sneeuwwitje en de 77 vergiften vervangen door een vaal plastic gordijn waarachter een nepgouden wereld schuilgaat. De scène wordt afgebakend door twee bokalen waarin harten op sterk water dobberen. Ziedaar, Paauwes verbeelding van het ‘opvissen’ van klassiekers: het zijn als harten op sterk water die in een hedendaags lijfje geplaatst worden.

Zo geschiedt met de harten van Sneeuwwitje en de stiefmoeder. Misschien kunnen de twee het anno 2011 beter met elkaar vinden? Helaas! Beide harten botsen als vanouds. Al wordt er een jonge koning uit het publiek gehaald om de gemoederen te bedaren en te verzoenen.

Met deze creatie verkent Paauwe een typisch jeugdtheatertrucje: de kinderen laten meespelen in het verhaal. Ze gaat net wat verder en laat de personages listig spelen met de kinderen. Dit gebeurt allemaal binnen de gekende verhaallijn van het sprookje. Paauwe doet niet veel meer dan het verhaaltje inkleuren met actuele ouder-kinddiscussies. Maar door de speldrift van beide actrices en de originele aanpak (oude verhalen zijn oude harten op sterk water) overtuigt deze creatie als pittig jeugdtheater over al te voorspelbare situaties uit een kinderleven.

Voorspelbare weg

Irritante ettertjes én voorspelbaarheid zijn ook (te) rijkelijk aanwezig in de nieuwste creatie van Braakland / ZheBilding in coproductie met BRONKS. Daar ging dit weekend Klopterop ( * * ) in première. Dit jeugdtheaterdebuut van theatermaker, auteur en acteur Kris Cuppens kan moeilijk een voltreffer genoemd worden. Ondanks het aanstekelijke spelplezier waarmee Cuppens over de scène stuitert.

Cuppens werkt als auteur en acteur geregeld samen met het Leuvense muziektheatergezelschap Braakland. Met zijn monoloog Lied kaapte hij zelfs de Taalunie Toneelschrijfprijs 2006 weg. Klopterop is een verdienstelijke poging tot jeugdtheatertekst maar overtuigt amper. Ondanks Cuppens’ oprechte ‘goesting’ om jeugdtheater te maken.

Het maken van een kindervoorstelling is voor mij een openbaring. Ik werd teruggeworpen op de essentie van waarom ik in het theater wilde. Van waar het voor mij in den beginne om draaide, en wat ik gaandeweg een beetje kwijtspeelde. Simpelweg vertellen, vertolken, samen met kompanen en een publiek dat onbevangen reageert. Zonder normen of stijlstandaarden. (…) In de periode dat ik aan de eerste versie werkte voelde ik me ontzettend slecht vanwege

ziekte, familiale problemen en een ontzettende werkdruk. Toch waren de repetities, ondanks de tijdsdruk, oases. De proefvoorstellingen waren spannend, maar ook immens plezierig om doen. Ik ontdekte in mezelf terug de speler. Vond het kind teug in de ouwe man die ik gaandeweg word. Je kan je toch geen groter cadeau bedenken?

Nu, bij het herwerken van de proefvoorstelling tot een volwaardige versie, kijk ik al uit naar de belofte van plezier die het maken van zo een kindervoorstelling blijkbaar in zich draagt. Ik heb er zin in. De bedoeling is dat we het hele ding hertimmeren, en nog verder te gaan op de weg die ik vooralsnog een beetje schoorvoetend heb betreden.

Die weg is verrassend voorspelbaar. Klopterop is zeer herkenbaar muziektheater voor iedereen vanaf 5 jaar. De ouders herkennen er hun drukbezette zelf in, de kinderen hun (soms) drammerige ‘ikje’. De voorstelling is gestructureerd als een (stoute) dag uit het leven van twee bengels: grote broer en kleine broer. Grote broer baalt en besluit niet op de schoolbus te stappen. Kleine broer volgt zijn voorbeeld. In de plaats van in de schoolrefter op taaie boterhammen met kaas te kauwen, klautert het duo op het dak en kijkt van daaruit naar de wereld. De oneerlijke wereld! Want grote broer – met al zijn ‘gegrauwel’ (lees: driftbuien) – werkt papa en mama zodanig op de zenuwen dat ze amper aandacht aan hem schenken. Ook niet als hij een mooie tekening heeft gemaakt. Dit in tegenstelling tot kleine broer die met dezelfde tekening lof en vreugdevol gekakel oogst.

De dag eindigt alsnog vredevol, de voorstelling teleurstellend. Het geluidsdecor van Geert Waegeman en Ephraïm Cielen stuwt Cuppens (grote broer) en Kristof Vanperre (kleine broer) van scène naar scène. En Vanperre zorgde voor grappige videobeelden. Toch weten de vier makers nooit helemaal te overtuigen.

Klopterop blijft steken in vinnig vertolkt maar te oppervlakkig en weinig grensverleggend jeugdtoneel. Cuppens schreef een zorgvuldig gecomponeerde tekst en fijne liedjes maar komt noch stilistisch noch inhoudelijk inventief uit de hoek. Iets waar Sneeuwwitje en de 77 vergiften dankzij de baldadige verbeelding van Hanneke Paauwe beter in slaagt. Paauwe is dan ook niet aan haar proefstuk toe.

Het enthousiasme waarmee Cuppens de jeugdplanken bespeelt, doet wél uitkijken naar meer jeugdtheaterwerk van hem. Hij weet alvast welke weg hij niet meer hoeft in te slaan.

Els Van Steenberghe

Sneeuwwitje en de 77 vergiften, Villanella. Gezien op 12 februari 2011. Meer info: www.villanella.be

Klopterop, Braakland / BRONKS. Gezien op 26 februari 2011. Meer info: www.braakland.be en www.bronks.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content