Theater: La Musica II, Theater aan de Stroom

Net na de echtscheiding is het verlangen naar elkaar het hevigst. Lieven Debrauwer debuteert met Duras’ ‘La Musica II’.

‘Oui, c’est moi’, met deze woorden start Jurgen Delnaet Twee Muzieken. Samen met actrice Ina Geerts bespeelde hij begin januari een zogeheten ‘vierkante meter’ (m²) bij het Antwerpse theatergezelschap De Tijd. Wat kan je uitvreten op een vierkante meter? Niet veel. Je kunt er iets intiems, iets kleins, iets prils tonen. Dat is meteen de inzet van het concept. Met m² geeft De Tijd kansen en ruimte aan jong talent én huisartiesten (zoals Delnaet) om iets op een vierkante meter te presenteren. ‘Hoe de toneelspeler zich verhoudt tot die ‘vierkante meter’, zorgt voor een theatrale spanning’ én een genoeglijke intimiteit waarin meesterlijk gecomponeerde teksten – waar De Tijd zo gek op is – zich als vissen in rustig, rijk water voelen.

Twee versies van La Musica II

Met Twee Muzieken staan Delnaet en Geerts aan het begin van een creatieproces waarin ze aan de slag gaan met teksten van Marguerite Duras en Heiner Müller. In de m²-versie speelden ze zo goed als integraal La Musica II van Duras. Enkele dagen later zagen we de tekst geënsceneerd worden door Theater aan de Stroom. De gelijkenissen én de verschillen tonen vooral aan hoe beide gezelschappen hun liefde voor repertoire elk op een andere, maar even overtuigende manier invullen.

Geerts en Delnaet kiezen voor een sobere intimiteit waarbij een stoel, twee glazen water en twee partituurhouders de enige ‘rekwisieten’ op de scène zijn. Theater aan de Stroom kiest voor een stemmige intimiteit van La Musica II ( * * * ) waarbij de hotellobby – waar het afscheid tussen de twee ex-gehuwden plaatsvindt – eenvoudig maar herkenbaar scenografisch wordt weergegeven. En ook de kostuums zijn net iets minder opvallend dan het knappe, glanzende pak van Delnaet en het designerjurkje van Geerts. Minder opvallend, maar niet minder karakteriserend.

Filmtaal op de scène

Bij Theater aan de Stroom werden die keuzes gemaakt door cineast Lieven Debrauwer (u kent hem van de kiene kortfilm Leonie (1996) of het wonderlijke Pauline en Paulette (2001) met Ann Petersen en Dora Van der Groen in de hoofdrollen). Met La Musica II maakt hij zijn theaterdebuut. Dat debuut ademt Debrauwers affiniteit met en liefde voor de filmtaal uit maar blijft knap overeind als ingetogen theatervoorstelling. Aan de compositie van de voorstelling is voelbaar hoe Debrauwer tracht om met de knepen van het filmvak een eigen theatertaal te construeren. Dat lukt nog niet helemaal. Het levert vaak ietwat houterige scènes op. Maar dankzij een sterk acterende Eric Kerremans en een werkelijk schitterende Anneleen Cooreman bloeit deze La Musica II alsnog open tot een charmante, herkenbare voorstelling waarin de schoonheid en de onverbloemende kracht van Duras’ taal ten volle tot uiting komt. In deze la Musica II voert Duras twee ex-geliefden op die, nu ze officieel gescheiden zijn, nog een laatste nacht met elkaar doorbrengen. In de lounge van een hotel zoeken ze, al pratend, naar waar en waarom het mis ging tussen hen.

De voorstelling maakt een wat bevreemdende start met een voice-over die toelichting geeft bij het stuk. De toelichting is welgekomen maar die voice-over niet. Zo wordt de intimiteit van het (nachtelijke) gebeuren nodeloos doorgeprikt. Bovendien investeerde Theater aan de Stroom in een uitmuntende programmabrochure waarin zowel het stuk als de auteur helder gekaderd worden. Het maakt die voice-over overbodig. Maar die stem past natuurlijk wel in het geoefende cineastenoog van Debrauwer. Hij laat de voorstelling echt als een film beginnen door zijn acteurs, begeleid door het sfeervolle Oblivion van Astor Piazzolla, enkele poses te laten aannemen. Zo toont hij in een aantal ‘shots’ wat hen tot deze situatie gebracht heeft: ontmoeten, liefhebben, haten, scheiden. De acteurs voeren de verschillende poses een beetje te gekunsteld uit, al levert het wel knappe beelden op.

Gestoei met lampen en woorden

Die beelden worden door Debrauwer geestdriftig uitgelicht: ‘Cadrages en close-ups maak je met een camera… Toch probeerden we het ook hier op de scène te doen. Spelend met licht en donker, diepte en nabijheid. Ook voor hen die niet op de eerste rij zitten.‘ Hier laat zich de onervarenheid van Debrauwer met de toneelscène écht voelen. Het goochelen met rood en wit licht levert soms warme, sfeervolle beelden op. Bovendien deelt hij het speelvlak veelbetekenend op door een vierkant uit te lichten op de speelvloer waar de acteurs buiten en binnen stappen. Maar iets te vaak werpen sommige lichtposities lelijke schaduwen op het gezicht of de kostuums van de acteurs.

Het knapste aan deze voorstelling is de sereniteit waarmee Debrauwer Duras’ tekst ensceneert. Vanuit een ingehouden maar doorleefd spelen geeft hij alle ruimte aan haar woorden. Die woorden overtuigen ten volle door het subtiele, uitgebalanceerde spel van de acteurs. Vooral Cooremans slaagt er behoorlijk geniaal in om mits mimiek en verschillende stemtonen de tekst te verlevendigen zonder hem plat te spelen. Kerremans speelt iets monotoner maar niet minder overtuigend.

Zo levert Theater aan de Stroom met deze La Musica II een nagenoeg perfect voorbeeld van de huismissie en -filosofie: op een toegankelijke manier kwaliteitsvol repertoire brengen. Met dank aan Debrauwer om deze toegankelijkheid zodanig uitgebalanceerd te presenteren dat ze nergens te illustratief wordt.

Els Van Steenberghe

La Musica II, Theater aan de Stroom. Gezien op 9 januari 2011. Meer info: www.theateraandestroom.be